A CIIM MUITHLA
Awl Rokna
Hekah Ciim Muithla kawng cabu akasai sakthaikung Pathen ming ka thangthen sak. Ka Phana rookah Ciim Muithla kawng on tuhkai tih tumpalaula ong thawlhna, Cangpui thawlhnathli he zaak taituula awm. Cangna on sai ham acan khok thai nawh, Ngaihkhykla cangpuimthai nawh, Thlanghing kah thlaawk on kym thaina thaa azawl dawngah cabu saiham ango tila pokna valaw.
Acan tawica khuiah thutla awm tih sop nawh de catah,A awm nawh lak atah hoihkhaangna awm ngai ai tikah ngaiyypna on ni thut tih saila a awm. He cabu aka tethli, Ciim Muithla on tuhkai tih namahkah ongna nakhyh cong pon mai ai. Thlaang akuum ngaai lawng N’zaak lamhma cyk te ni n’ ong u boih. Te dawngah ahu la n’zaakthli te tangna ham calla rai pon. Metih khaw tiseh song on song nawh ti te mah kah pokna on nyttah myh la Baibal on cekbou hamla awm. Tedawngah Hekah cabu na te veng Baibal on nyttah lang te sakham kanngaih pui.
Patheen tah Muithla la awm tih vaandawgah awm. Thlanghing he diklai dawngah awm tih Pathen kawngaih te mingthaila awm nawh. Patheen lawng amah kah kawngaihthli te mingthaina ham thlanghing tengah Baibal (A awl Ciim) te a peek. Te dawngah ongna dawng ceh veng mah kah pokna, N’taawng mikhuh hazaakna lakah Baibal (Pathen awlciim) awl ningla ong tih hingpui hamla awm. Thlaang khatsut lawng mah pokna on mikhuh hazaakna te a tangna tih Baibal te a dou (ထောက်ခံ) sak. baibal te ong lamha vetih tecongah ni lungbui (ခံစားချက်) ) lawng avai hamla awm.
He ca a katethli Patheen lawng a mah Ciim Muithla on Baibal lawng zakmingciimna m’pe u hawn seh.
Kri ah,
Rev Moses Cung
------------------------
Ym cil thuina
Ciim Muithla on a bibina kawng cabu he Rev. Moses R Cung lawng kawl awl la, sai la awm tih, Matu thlaang, kawl ca a ka te thai nawhthli ham, mah matu awl la ng’kawng kawi nih theen ai ti kah pokna on ni Matu awl la kawngla a awm. Awlkaa khaw khyk tila kathut na nawhthli mon awm ai. A awm nawh lak atah hoihkhaangna awmngai ai.
Ciim Muithla on abibina cabu kawl awl la aka van sai Rev. Moses Cung, website dawngah a theenca la aka van khump Salai Tuah Aung on Cabu a ka van kaawng Pu Lal Aung sawah calla awmngaihna ka khyh.
Lawng Za Thang (Translator)
Indianapolis (USA) Sept, 2024
Tlap zoina
Cangna (1)
A songnawh Cangpuina (မှားယွင်းသောဩဝါဒ)
Tihin hang, Krica tiimah Pathen awl asong nawh la cangpui thawlhna bronawhla zahawh pon. A ming van rungla kricathli byng nawh tih thlawnna aka dangpon thlaangthli khaw cangpui thawlhna dawngah lawngpui ahang u kang pon. Calla kawthee ham awm. A puila Ciim Muithla kawng dawngah a cangpui thawlh u. Tetila aka cangpuikung raawlthli lawng amami kah asaithli boihboih te Ciim Muithla kah bibina ni ti utih thlaangthli lawng a huah bungbung a vai u. Tetila a song nawhla aka cangpui kung sayathli lawng amami kaw khuiah apokna sarui angla thlaangthli a thai latna u de, aka kangkung thlaangthli on aka thuityn thlaang a awm nawh dawngah zalpaw tangkiikla a cangpui u.
Ciim Muithla Thuitheena
Te dawngah kavan thui u, thawlhna soprep on Pathen aka thuithee thlaangthli saw ah khawdawp ngaaina awm ai, tede Ciim Muithla aka thuithee thlaangthli saw ah khawdawp ngaaina awm manawh. U khaw thlanghing capa aka thuithee tah khawdawp ngaaila awm sui de, Ciim Muithla aka thuithee tah tahe ahkhaw, aka law hamkoi dung ahkhaw khawdawp ngaaina awm tlaih manawh. (Mathai 12:31-32)
A saw kah Baibal catlang te lawngpui aka hang cangpuikung raawlthli lawng ahawna u tih, Baibul aka zaming nawh thlaangthli te aphawkhap u tih mah ngaihna angla a cangpui u tite hyn rookah huh thaila awm. Baibal tena khaw khyh nawh, awl tak a ming nawh dawngah, cangpui thawlhna dawngah song nawh mai cawini tila tah ngaithliuhna akhyh ngon de, Cim Muithla bibiina tang mai kawinih tethli lawng athui angla Ciim Muithla ka thuithee la awm hau ai tila arih dawngah olh ngamh tlaih nawh, tethli lawng a cang pui sarui te boih a dou u. Calla kawthee ham awm. Tethli lawng aka song nawh cangsaknathli te kadou roro manawh tila akaw khuiah ti ngon de, ahutung khing pon kalawng tah, ka dou roro nawh my atithli te ngaikhyk kawkhyk tangkiik la a dou u pon. Metih tiah cangpuikung raawlthli dawngah tharaana te a awm dawngah ni. Tede tethli lawng a hawna tharana te Pathen tengkah saithaina tharaana nawh tih, seitan, sungthee, raitheethli tengkah tharaana ni.
Thlaang awl nacek manawh
Bawipa Jesu lawng, Thlaang awl cek bol, namah khaw awlcekla na awm van ai. (Mathai 7:1)
A sawkah baibal catlaang hekhaw ahawna u tih asong nawhla cangsaknathli on tuukkiiknathli te cekbou u tlaih nawh. Song ngon,thlaang kah votna on thawlhpalhnathli he, awlcek kung bawila aka awm dungzan Pathen kah ahut ni. He zawn heah pekthlee thai ham ango, thlaang pakhat thawlhna asai atah amah on Pathen hutla awm. Tede asong nawhla cangsakna he aka cangpui thawlh hut byng nawh tih, ahih kah cangpui thawlhna lawng
Thlaangping te lawngpui a hangsak koila a awm dawngah thlaang zahawh on seng u. Namah khaw tethlikah cangpui thawlhna te nadou kawinih lawngpui nahang van pon ai. Te ang cangpuikung arawlthli te awl na cek thai nawh, na khang thai nawh mai cakhaw, aka hutung thlaangthli te tah ngaithyynna awl thui pe ango. Tetila ngithynna awl thui pe rang on ni cangpui thawlhna kalawng aloih u thai ai. Cangpuikung rawlthli kah cangpuina dawngah thuum nawh, Tethli kah cangpuithawlhnathli hutung thlaang awmnawh, tethli huah akabang thlaang a awm nawh pon atah tethli kah cangpui thawlhna pungtaai thai tlaih manawh. Te tila ngaithynna awl thui pe te cangpuikung raawlthli yytna, thiina dawngah nawh ni. Lungna on ngaithynna peek ham ango. Muithla ben lawngpui hangna he calla arih awm. Imkhui kaw, krica thlangbol,pelnam rangpui khuiah ongna avai u nawh pon atah patheengpazaangla pek u kang ai. Te byng nawh tih Pathen thinsana N’zaawk vetih Hell tlaakna tola khaw cong thai.
Aka sop thlaang u khaw awm nawh
Namah mik dawng kah peen aka awm te pok myhla, tu hamla na miamanau mik dawng kah pendik tehca te na byh? Namah mik dawngah peen a awm hyn mai ah, me tila na miamanau tengah, namih dawng kah pendik tehca te kavan lou ai na tina? Nang thlangthai palat na mik dawng kah peen te kho de, teah ni na mik te a caihrau la a tyng vetih na miamanau mik dawngkah pendik tehca te na lawh thai ai. (Mathai 7:3-5)
A saw kah baibal catlaang he khaw a hawna utih, thlaang awl cek ham awm nawh. aka sop thlaang u khaw awm nawh,mah kah votna he khaw ming ham awm tila athui u. Song ngon, aka sop thlang ukhaw awm nawh paai mah ta. Tede, asaw kah Baibal catlaang he Jesu Kri lawng mah on mah nokdak u na ham byng thui nawh tih, aka song nawh cangsaknathli on thlangtlo kah thawlhnathli nokdak ham athuila awm. Cangsakna thawlhthli lawng thlangping atlim sak, lawngpui a hang sak. U khaw awl tak he zakmingciim boih thai nawh. Tede cangsak thawlhnathli nokdak ham kri amah on celtuihthli lawng ngaithyynna ana peek u.
Thlaang boih on pawlneeng u thai ham awm
Hukhyng aty botna kah nokna pakhat tah, thlaangboih on pawlneeng uthai ham awm tila cangpuina on pawmna he ni. Nainganzii (political) on bawkna benah ongphhoihna avai u nawh ahkhaw Thlaang boih pawlneeng u thai ham awm ti la a thui u. JesuKri mateng thawlhcathli on zawk u van ta, ti u. Tede ming ham tah, Jesu Kri he thawlhcathli angla thawlh na sai puu van nawh, thawlhcathli kah pokna angla pok nawh. Tethli thlawnna ham la ni a pazana. Aka tangna nawh thlaangthli on zawk u haih bol. Dongna on aka theennawh thaihu betphaana n’tu aka awm? Angna lawng metila ziinna on a pawlneeng thai haih ai? Kri on Belial laklaw ah tu ropna aka awm? Aka tangng thlaang on aka tangna nawh thlaang laklaw ah tu betphaana aka awm? (1Cor 6:14-15)
Muithla kutdou vai u nawh
Tihin hang aka song nawh cangsakna pakhat bal tah thlaangboih khat on khat Muithla kutdou laksawng vai u nawh, ti kah cang puina he ni. Song ngon, muthla kutdou laksawng a vai u nawh dawngah Pathen bibina dan khaw vai u the nawh. Te de Ciim Muithla lawng aka song nawh cangsaknathli cang pui ham muithla kutdou te a peek monih. Saya Paul lawng Thlaang boih tengah Ciim Muithla mingsakna te thlaang boih theenna ham la a peek. (1Cor 12:7) tila a tui. Muithla kutdou vai u nawh mai ai. Te de mengtengna tah pakhat ni. Te tah ongcathli Muithla ben rongna ah tlaih vawngna ham ni.
Cangna (1 ) Dootnathli
Cangna (2)
Muithlathli te Nokdak (ဝိညာဉ်များစစ်ဆေးပါ)
Ka lungna ka pazathli, muithla sarui te van tangna u bol, tawngha rawl zahawh he diklai dawngah a ceh pon dawngah, Pathen benkah kai aw tite ming ham van nak van dak uh. Pathen Muithla nokna tah heni. Jesu Kri tah pumsa la va law aka ti muithla tetah Pathen ben kah muitla al awm tih, Jesu aka pai pui nawh muithla boih te tah Pathenentengkah nawh ni. Te angthli te tah Kri aka olh muithla, Te ang muithla va law ai, tila nangmi lawng nazaak u teni, te muithla te tahe ah pateng khaw diklai dawngah awm pon. (1Johan 4:1-3)
Celtuih Johan lawng muithla sarui te tangna nawh ham a saw kah ang la ngaithynna ana peek. Meti tiah muithla boih boih he Pathen teng ka lawng nawh tih tawngha rawlthli khaw zahawhthlang awm pon tila a thui. Jesu Kri tah pumsa la va law aka ti muitla te tah Pathen ben kah Muithlala awm tih, Jesu aka pai pui nawh muithla boih te tah Pathen tengkah nawh ni, ti la a thui. Te kah nyttahna te tihin hang ah hawna ham tlaak tlaih nawh. Meti tiah tihin hang muithl sarui lawng Jesu Kri kah Ming te a hawna u boih van pon. Te dawngah Jesu Kri a mah kah peek nyttahna on ni nokdak ham a awm pon.
Metangthli (တောခွေးများ)
Tawngha raawlthli dawngah ngaithyyn uh. A haan ah tuu phaw a bai u de, akhui atah thailatna on aka be metang la awm u. A himi te a thaih ah na nok u badai. U lawngah athling thing dawng kalawng misur thaih a bit nook tih, thlingdum dawng kalang thaidut thaih a bit nook? Thingtheen dawng kalawng a thaih then thaih tih, thingthee dawng kalawng a thaih thee thaih van. Thingtheen dawngah a thaih aka thee thaih nawh tih, thingthee dawng kalawng a thaihtheen thaih thai van nawh bal. A thaihtheen aka thaih nawh thing tetah a vung utih hai dawngah a phuum u. (Mathai 7:15-19) Tila Kri lawng Kri lawng ngaithyynna ana peek pon.
A sawkah baibul catlaang dawngah Kri lawng tawngha rawlthli on tuh kaai tih nyttahna phunhih on ngaithyynna ana peek. Lamha kah nyttahna dawng kah tawngha raawlthli te tah tuu phaaw aka baai metangthli te a thui ngaihna la awm. Ramhym metangthli he tuu nawh ni. Tu dawngah tuuphaaw a baai u ti atah, tuuthli te caak ham a ngaih u dawng ah ni. Tuuphaaw a baai u deng ah ni tuutli lawng metang tite a nok u thai nawh ai. Byh valtalh veng ah, tuuthli ang ti van ngon de, tuuthli ngawn tih aka ca ham metanghli ni. Te dawngah tawngha raawlthli he a tak tang ongcathli nawh tih, ongcathli aka ca ham on aka phee kung a songnawh cangpui thawlh sayathli he ni.
Metila ongcathli te a pheena ai ti atah. Ongna lawngpui kalawng aphelhna ham a cang pui ai. Ongcathli teng kah tangka on kovaathli te alawh pe ai. Ongcathli lawng khaw atak tang a sak u ve tih, moihoih tangkiik rui la a khyhton kovathli te nawlnawl a peek u ai. Aka song nawh cangsaknathli te a cangpui u vetih awltak a dou thai nawh hamla a cangpui u ai. Awltak aka cangpuithli te dou nawh ham on ngaithiuhna akhyh ham la ni a cang pui u khup lat vetih Ciim Muithla aka dou nawhthli ni tila a phawkhap u ai. Te ang cangpuikung arawlthli te cuih awmna on nawng taak ham ngaaithynna ana peek. Te de kawthee ham tah, thlaang akuum ngaai lawng Kri kah awlpeek ngaithynna te ming la ming u thamhalh nawh. Hutung u nawh dawngah a song nawh lawngpui te avai u. A ka nauh tare tah a song nawh lawng pui a vai u te khaw aming u nawh te ni.
Kri kah awlpeek apabee nyttahna dawngah, tawngha raawlthli te thingkung on a nyttah. Thing theen dawng kalawng a thaih theen te thaih tih, thing thee dawng ka lawng a thaih thee thaih van tila a thui. Tih van angla aka song tih awltak aka cang pui sayathli tah thing theen on lou u tih, a song nawh la aka cangpuithli tah thing thee lou u. Thing kung thee on theen he a thaih on nok u ti la athui. Te atah cangpuikung arawlthli he metila n’nokna thai ai? Kri lawng tethli kah moibo on nokthai la awm ai tila a thui. Tethli kah moibo te zin at, zarkhat khui ah ming tih nok thai koi la awm nawh my. Caan lawh a ngo ai. Te dawngah cangpuikung arawlthli kah moibo ming thaina ham a can lawh tih ring a ngo. Tethli kah a thui u sarui te tangna ham awm nawh. Te de tethli kah cangpui thawlhnathli te ngaikhyk kawkhyk la a tangna u pon. Tawngha raawlthli he thlaang mailaithli nawh ni. Calthaithli haldook la awl aka thuithaithli la awm u. Te dawngah calthai awlthui aka thomthli he a then cala ngaithyn ham awm. Awl tak aka mingthli lawng tah cangpuikung arawlthli te a nok thai u sui de, awl tak aka ming nawhthli lawng tah nok tih zakming u thai nawh my.
Kawpok rai thaihuthli (နိမိတ်လက္ခဏာ)
Ka tegah Bawipa Bawipa aka ti rook lawng vaan pha manawh, tede vaan dawngah aka awm A pa kawngaih aka saithli byng lawng ni a pha ai. Te khawhin vengah thlaang zahawh lawng ka tengah, Bawipa Bawipa, na ming awl ka phawng u tih, na ming on raaithli ka hek u, kawpok rai thaihuthli ka sai u nawh aw? Ti u ai. Te vengah kai lawng tethli tengah kan ming nook u monih. Thawlhna aka sai hy ka teng kalawng atlo la cet uh ka tna ai. (Mathai 7:21-23) tila Kri lawng naithynna a peek.
Kri lawng cangpuikung arawlthli lawng Bawipa Bawipa tila Kri te a khyy u de, vaan ram phaa manawh tila athui. Te ang cangpuikung arawlthli lawng, te khawhin vangah Bawipa Bawipa na ming on awl ka phawng u tih, na ming on raaithli ka hek u, na ming on kapok rai thaihuthli ka sai u nawh aw? Ti u ai. Cangpuikung arawlthli lawng Khri ming on awl a phawng u byng my la raitheethli khaw a hek u tih kawpok rai thaihuthli khaw bro nawh la a sai u thai. Tede tetllhi te Jesu Kri lawng, kan ming nook u monih, tawlhna aka sai hy, ka teng ka lawng a tlo la cet uh, katina ai tila a thui. Te ang cangpuikung arawlthli te Kri lawng thawlhna aka sai hy,tila a thui. Meti tiah tethli te tah Kri ko la awm u nawh tih, Jesu Kri ming aka hawna tlangthai palatthli la a awm u dawng ah ni. Tu dawngah thlangthai palatthli a tina ti atah, tethli kah cangpui thawlhnathli te cangsakna awl ang la a cangpui u nawh dawngah ni. Pathen kawngaih la nawh tih amami kah syn mailai ang la, tih nawh atah tethli aka hawna raitheethli kah ngaihna ang la ni awl a phawng u. Te ang cangpuikung arawlthli te tah vaan ram pha nawh ve tih Kri teng ka lawng hek la aka awm thlangthli ni.
Te dawngah Kri ming aka hawna thlaang sarui he tangna ham awm nawh. Te byng nawh tih tethli kah a sai kawpok rai saruithli te khaw tangna ham awm nawh. Raithee a hek u thainathli te khaw Ciim Muithla bibina nawh ni. Ciim Muithla bibiina tang tang kai aw ti te Baibul on a nep ca la cekbou ham la awm.
Saya Paul lawng khaw ngaithyynna a peek
Ngaithyyn u langtah, Ciim Muithla lawngah doncangkung la ng’khyh u pon ang la na tuuthli te a theen la van doon van cang uh. A thi on a lai, Pathen kah thlangbol aka khawlcuuikung la va awm uh. Kai ka ceh congah, nangmi timah metangthli va kuun ve tih tuuthli khyh dym manawh, tite ka ming. Namami khuiah pateng khaw amah ben la hubaangthli dok hamla awltak aka phelhpuikung thlaangthli va awm ai. (Celtuih 20:28-29)
Saya Paul lawng, a mah a awm tlaih nawh huu la tah ramhym metangthli la aka awm seitan kah tuihzoihthli, cangpuikung arawlthli a va phou u ham koi te, Efisa khaw kah thlangbol maawtkung a hamcathli teng ah ngaithynna ana peek. Metangthli lawng, tuuthli saw ah reenna khyh u ma nawh. Te tih van ang la cangpuikung rawlthli lawng khaw ongcathli saw ah reenna khyh manawh. Ongcathli tlim tih, thawlhna a sai ah khaw ngaailaakna u nawh my. A mami kah angaih koova, tangka a dang u pon atah angaai khyk ti u pon. Thlaang kah muithla pawnghalhna te khaw tu la sak u manawh. Te ang cangpuikung rawlthli te a dau ka lawng byng law nawh vetih, a mami tiim lawng khaw va phou u ai ti la a thui. Te dawng ah nang namah te tila na cong nawh ham a nepca la na ngaithyyn ham awm.
Galatia khaw kah krica thlangbol teng ah khaw Saya paul lawng ca apat tih ngaithynna a peek. Tede kaimi lawng kavan phawng u awlthang theen lak ah atlo awlthang theen te kaimi lawng aw nawh atah vaan celtuihthli lawng aw van phawng u mai cakhaw, te awlthang aka phawng kung te dungzaan to tamdeng la awm hawn seh. (Galatia 1:8) Baibal khui kah nawh tih atlo awlthangthen aka phawng thlaang boih te tah tamdengna aka zaawk ham koi thlaangthli la awm u.
Dou nawh ham Johan lawng a thui
Johan lawng amah kah muithlcathli tengah he tila ca a pat. Jesu Kri tah pumsa la va law tite aka dou nawh thlangthai palat thlaang bro nawh diklai ben la cet kang u pon. Te ang thlaang te tah thlangthai palat on Kri kah raal ni. Na bibina te thlaaawng myh la kutdou laksawng a sop la na dangna u ham la ngaithyyn u lah. U khaw haai la aka heng tih Kri kah cangsakna dawngah aka awm poo nawh tah Pathen te khyh nawh, u khaw cangsakna dawngah aka awm poo tah Pa on Capa te bawk a khyh. Nangmi tengah he kah cangsakna khy myh la aka law thlaang te na imkhui la ceh pui bol, dou khaw dou bol. U khaw te ang thlaang aka dou tah a hih kah bibi theen nawh aka bawng kung la awm. (2 Johan 7-11)
Johan lawng a thui thlangthai palatthli hetah Jesu Kri aka dou nawh thlaangthli ni. Tihin hang kah thlangthai palatthli he Mathai 7:21-22 dawng kah a thui Jesu Kri ming aka hawna thlaangthli ni. Te ang thlaangthli te tah Kri kah cangsakna dawngah aka hangdang nawh thlaangthli ni. Johan lawng, nangmi tengah he kah cangsakna khyh myh la aka law thlaang te na imkhui la ceh pui bol, dou khaw dou bol. U khaw te ang thlaang aka dou taha hih kah bibi theen nawh aka dou thlaang la awm, tila aciim phan la a thui.
Cangna (2) Dottnathli
Cangna (3)
N’Tu dawng ah
Tu dawngah cangpuikung arawlthli he a awm kai? Ti he m’ming ciim kawi nih ngaithyn u thai tere ai.
Caciim lawng hetila a thui. Tede nangmi tiimah cangpuikung arawlthli a awm van angla, thlaangthli tiimah khaw tawngha raawlthli he awm. Tethli lawng ahyp la pawcina hamkoi cangsakna song nawh te a cangpui u, amami aka laikung bawilen Bawipa pateng khaw a olh u tih amami sawah pawcina te a pai sak u. Zahna ham aka awm ahimi kah lawngpui te thlaang zahawh lawng a vai uvetih awltak lawngpui ming te a theesak u ai. Apyh ngaigna dawngah tekah cangpuikungthli lawng amami kah syn mailai cil awl on nangmi te asong nawh la ng’hawna u ai. Tamdengna te tethli saw ah baang u sut tih ahimi pawcina te ih myh la hyrtyy la hak popa. (2Piter 2:1-3)
Piter lawng, apyh ngaihna dawngah cangpuikung arawlthli lawng amami kah syn maialai cil awl on nanmi te a song nawh la nangmi te ng’hawna u ai, tila a thui dawngah, cangpuikung rawlthli he, diklai kova on tangka ni apyhsawi la angaih u. ahak kau u. Cangpuikung rawlthli kah amengtengna u kok tah tangka dangna byng ni. Te ang thlaangthli lawng muithla auh a ren u dawngah Pathen bi te bi u nawh. Tangka apyhsawi angaih u dawngah ni a bi u. Tethli te tah, zahna ham aka awm amami kah lawngpui te thlaang zahawh lawng avai u vetih awltak lawngpui ming te athee sak u ai, apyh nngaihna dawngah tekah cangpuikungthli lawng amami kah syn mailai cil awl on nangmi te asong nawh la ng’hawnan u ai. Tamdengna te tethli saw ah baang u sut tih ahimi pawcina te ih myhla hyrty la hak popa, ti la athui. Te dawngah, paza nang khaw tethli huah baang puu van nawh ham ngaithyn a ngo.
Saya Paul lawng khaw, miamanauthli nangmi tiimah pekbouna aka sai tih na cang u on a kalh la nangmi lawngpui aka kang aka halhthli dawngah na ngaithyyn u hamla kan ngaih u. Te ang thlaangthli te reel uh. Te ang thlaangthli lawng mami Bawi kri kah bi te a bi u monih, amami bunghahna ham ni bi a bi u. Calthaina on thlaang a koh u tih thin aka cak nawh thlaangthli te a thai a latna u. (Rom 16:17-18) tila Rom khaw kah thlangbol tengah ngaithyyna awl a peek.
Cangpuikung rawlthli he, Kri kah bi te bi u nawh tih amami bunghahna ham ni a bi u. Calthaina on thlaangthli te a thai latna u. Te thlaangthi kah a hukhyng mengtengna tah tangka dangna ham on mingthangna ham mai ni. Te ang thlaangthli te reeltaak hamla a thut.
Tu dawngah cangpuikung rawlthli hu ah thlangping lawng zutzut a vai u?
Awltak te a ming u nawh dawngah
Caciim lawng, aka song nawh ongna on thlaang lawng a ookna u khawhin te law ai. Amami kah kawngaih saina ham thlap thlap aka thak haathli lawng a zaak awl thuina ham la cangpuikung zahawh te a cahawi a cakhel u ai. Awltak zaakna nawh hamla a haathli te a byym u tih cil awl maiali hutuungna hamla a haathli te a keeng u ai. (1 Timote 4:3-4)
Ca ciim lawng a tyngsak ang la thlaangthli lawng awltak te zaak ham ngaih u tlaih nawh. Thlaang a kum ngaai lawng awltak zaakna nawh tih, thlap thlap aka thak haa ni a khyh u. Haa kah zakngaihna on mah ngaihna byng te ni hutuung a ngih u. Thlap thlap aka thak haa aka khyh thlaangthli lawng awltak lak ah cil awl mailai on syncawp awlthli te ni aharukna u pon ai tila athui bal. Pathen awltak lak ah taksa ben roongna ham on kawpok rai thaihu kawngthli te ni zaak ham a nagih u. Thlaang lawng zaak angaihthli te, cangpuikung rawlthli lawng a ming tih, thlaang kah angaih te ni a thui u. Pathen kawgaih nawh tih thlaang kah angaih ni a thui u. Te dawngah cangpuikung rawlthli on aka hutuung thlaangthli amami on a mami te dou u thee. Te tila cangpuikung arawlthli kah cangsakna ah thlaang zahawh tangkiik. Te dawngah cangsakna song on song nawh he thlangmii zawl zahawh on nyttahthai la awm nawh. Thlaang a kuum ngaai lawng cangsakna song nawh huah ni avai upon. Thlaang akuum ngaai lawng cangsakna song nawh huah a vai u ai tila caciim lawng ana thui opsoh pon. Thawhka ceekca khuiah kuun u lah, mititiah thawhka aka kau tih lawngpui aka tlaai te tah pawcina benla aka maawtkung ni, te benla thlaang zahawh cet u. Tede tawhka aka ceek tih lawngpui aka ceek tetah hingna benla aka maawtkung la awm tih, teben te thlaang a zawlca byng lawng a huh. (Mathai 7:13-14)
A thee then mingna thinkaw a pawci dawngah
Caciim lawng Hukhyng atah thlaang khatsut lawng ongna te a thlahphaam u vetih raai kah cangsakna thailatkung muithla ben te a vai u ai, tila Muithla lawng caih cala a thui pon. Te ang cangsaknathli te homthui thlangthai palat a thee then mingna thinkaw te thii ling on aka daaw thlaangthl teng ka lawng law ai. (1 Timote 4:1-2)
Tu dawng cangpuikung rawlthi huah avai u ti atah, thee then mingna thinkaw a pawci u pon dawngah ni. Thee then mingna thinkaw he thlaang boih tengah awm. Caciim lawng, Gentelthli lawng cangsakna awl te khyh u nawh paai de, amami pok ah cangsakna awl lawng akykthli te a sai u, cangsakna awl khyh u nawh de, tethli ham la cangsakna awl la awm pon, cangsakna awl lawng a kykthli te a thinkawkhuiah thut sut la awm pon, amami kah mingna lawng khaw apai pui. A poknathli lawng thawlh a peel u tih, pai khaw a paipui bal. (Rom 2:14-15) tila a thui. Ong nawhthli khaw Thee then mingna thinkaw te a khyh u van. Thii ling on a daaw tui ngaihna tah, thaihu khat haa te thii ling on a daaw atah pawcii pon ai. Te dawngah mingna thinkaw te thii ling on a daaw ti vangah, thee then mingna thinkaw pawci pon thui ngaina ni.
Te tila thee then mingna thinkaw apawci pon atah, mah on mah mingna on thee then khaw ming thai thlaih nawh pon. Zahrau pawhna on rihna khaw khy tlaih nawh pon tih thawlh saina ham thinkaw awng u pon. A zoicala thlanghyn kuun thai pon ai. Thawlh te khaw langzaa la a sai pon ai. Te tila thee then mingna thinkaw a pawci pon atah, cangpuikung rawlthli lawg azoikookcala a thailatna u pon ai. Ongna te khaw a hoot u ve tih thailatna muithla on sungthee raitheethli kah cangpui thawlhna huah ni a vai u pon ai. Cangpuikung rawlthli cangsakna te khaw ciim muithla kah cangpuina tila a ong u ai.
Thlanghing lungbui camphaih pon dawngah
He he nok lah, khawhin hukhyng atah rih awm thaihu te awm ai. Amah on amah aka lung uthli, tangka aka lungnathli, aka hool uthli, aka ook uthli, asong nawh la bi aka bithli, nu on pa awl aka ngaai nawhthli, awmngaihna thinkaw aka khyh nahthli, aka ciim nawhthli, lungna aka khyh nawhthli, khawdawp aka ngaai thai nawhthli, thlaang aka thui theetthli, yh thaina aka khyh nawhthli, thin aka theethli, thaihu theen aka lungna nawhthli, thlaang aka thailatnathli, thin tawina, thin lenna, Pathen lungna lak ah awmtheen awmzal lungna, Pathen aka rih angla tyng de a sai thai tharaana aka olhthli la awm u ai. Te ang thlaangthli on va awm haih bol. (2 Timote 3:1-5)
A saw kah caciim lawng a thui ang la, tahe ty he a ty botna la awm pon. Pathen lak ah awmthen awmzal ni a lungna u pon. Pathen aka rih ang la tyng de, sai thai tharaanathli te a olh u. Te dawng ah cangpui thawlhnathli te khaw a tangna u pon.
Cangna ( 3 ) Dootnathli
Cangna (4)
Metila nokdakna ai
Caangpuikung rawlthli te a thaih on nok thai la awm ai ti la Kri lawng a tyng sak. Te congah metila nokna thai bal ai tite kokthook tyng sak ham ka ngaih.
Baibal khuiah awm aw
Cangsakna a thai nazaak plong atah, baibal khui ah awm aw, awm nawh aw ti te cek lamha ham la awm. Metitiah Muithla kawng he, thlanghing thlaawk, thlanghing pokna, cuih thoomna, lungbui pokna on song on song nawh te mingthai la awm nawh. Saya Paul lawng, Cabu ciim boih tah Pathen lawng hiil a sangthil la awm tih cangsakna ham, tolna ham, tlaihvaawngna ham on dongna benah cangsakna hamla aphu awm, teah ni Pathen thlaang lawng thaihu theen soprep dawngah thokcau la a awm ai. (2 Timote 3:16-17) tila a thui.
Tecong bal ah, Metitiah Pathen awl tah hing tih a thaa raa. Samsen khatbeng khatbang aka haat lakah haat ngaai tih, hingna on muithla, ruhcawng on ruhthling to la a pek a bou thai. Lungbui pokna on ngaihna te a hoi a le thai. (hebrai 4:12) ti la athui.
Te dawngah cangpuina boih boih te, Baibal on byng ni cekbou ham la a awm. Baibal a dau ben kah cangsaknathli tetah cangpui thawlhnathli ni ti te ming ham la awm. Cangpuikung rawlthli lawng, Baibal he sop bir thai nawh, Pathen tah a len tangkiik dawngah a mah kah a sai thaihu kawngthli he Baibal dawngah thut boih thai la awm nawh, ti u tih, Baibal te thai latna on thom a hoot u. Te tila Baibal te a hoot u pon dawngah , tethli kah cangpuithawlhnathli te nokdak thai koila awm tlaih nawh. Te tila Seitan kah cuihthoomna a hawna u tih Baibal te a hoot u.
Jesu Kri lawng ta, a sai nook aw
Cangpuithawlh nokdak thaina pakhat bal tah, Kri a mah laihan a hingkhui veng a sai nook aw? Sai ham la ta a thuityn aw? Ti he ni. Kri a mah lawng a sai nook nawh atah cangpuithawlhnathli ni ti te ming ham la awm.
Celtuithli lawng ta, a sai u aw
Jesu Kri a mah lawng sai nook nawh de catah, celtuihthli lawng ta a sai u nook aw? Ti on khaw cangpui thawlhthli te nokdak thai la khaw awm. Metitiah Jesu Khr a mah lawng, awltak kavan thui u, u khaw kai dawngah ongna aka khyh tah kai lawng thaihu ka saithli he a sai van ai. Pa tengla kai ka ceh ham a awm pon dawngah, he angthli lak ah a bou ngaaithli khaw a sai thai u ai. (Johan 14:12) ti la a thui. Te dawngah celtuihthli lawng a sai nook a bi nook u aw ti on nokdak thai la awm ai. Kri lawng khaw sai nawh, celtuihthli lawng khaw a sai nook u nawh atah, te angthli boih te tah, Saya Paul kah awl thui angla atlo awl thangthenthli ni. A thlaa la hor ceh taak ham la awm.
Cangna (4) Dootnathli
Cangna (5)
San sannga
Dik lai han on tuhkai tih, thumkawp Pathen lawng (Pa, Capa, Ciim Muithla) bi he vai at la ryk sai u nawh. A lak veng atah vai la ryk a sai de, a mah saan saan ah bi thlok thlok la a sai u ti te huh thai la awm. Carym saan veng, Capa on Cim Muithla kah bi bina khaw huh thai la awm ngon de catah, a puila Pa Pathen kah bi bina ni a kuumngai huh thai la a awm. Te tih van ang la cathai saan veng atah, Capa on Ciim Muithli kah bi bina a kummngai huh thai la awm de catah, Pa Pathen kah bi bina he tah bi bina he awm tuk nawh.
1. Pa Pathen Saan
Ca rym saan he tah, Pa saan la awm tih he diklai han ah ahih kah a apaawnthawhna on bi bina a kuumngai huh la awm. Pa saan ti de catah a muisam huh thai la tah ana awm nawh. A mah te muui (khawmai) la huh thai la awm tih, a awl hawng byng ni zaak thai la a awm.
Pa Pathen kah awl, zaakna
Bawipa lawngah, Abraham tengah, na ram, na thlaangthli on na pa kah imkhuikawthli te cehtaak langtah kai lawng lawng kan nyh hamkoi ram la te cet lah. (Genesis 12:1) Pathen lang Abraham te awl ong a khy tih awl a thui.
Abraham kum sawmkow pakow a law vengah, a tengah BAWIPA a phou pe tih, kai tah Bawilen Pathen la ka awm, ka haaiah caawtbauh kap myh la cet lah. (Genesis 17:1) tila thlaang on thlaang vom ahih ang la Pathen lawng Abraham te a vom.
Teah BAWIPA vaan celtuih te thingbuuk hairaawng khui ah a phou pe. Thingbuk te hai la raawng de, ung tah ung laklaw nawh, tite Mousi lawng a huh. Te dawngah, Mousi lawng ka cet silang ke kah thaihu kawpok rai ke ka byh lah ai , n’tu ah thingbuuk ke a ung nawh kai ti. Te kah thaihu byh ham la a ceh te BAWIPA lawng a huh veng ah, thingbuk khui ka lawng Pathen lawng a khy, Mousi Mousi a tina. Mousi lawng, heah ka awm a tina. Pathen lawng rep va zoi bol. Na khawmyk te dul lah, metitiah na paina hyn te a ciim hyn ni a tina. Te congah, Kai tah na pa Abraham kah Pathen, Isak kah Pathen on Jakob kah Pathen la ka awm a tina. Te vengah Mousi lawng Pathen te byh hamla a rih dawng ah a mikhaai te a thuh. (Exodus 3:2-6) Mousi lawng Pathen te thingbuuk hairaawng la a huh de, Pathen amah pum te tah hu thai nawh. Tede PAthen lawng awl on a vom.
BAWIPA lawng Mousi te a khy tih tunna himbaai im kalawng awl a thui pe. A tengah, Israel thlaangthli tengah he tila awl tui peh. Nangmi lawng BAWIPA tengah thaihu nawn hamkoi navan khyn u atah, tuu nawh atah vaitaw te nawn ham la van khyn uh. (Levitikas 1:1-2) Pathen tah himbaai imkhuiah te awm. Te dawngah Pathen lawng himbaai im khui kalawng Mousi te awl angihthlang on a khy.
Pathen Bawilenna tyng
Tede thlangping rangpui lawng terawi te lungtou on de hamla a thui u. Te vengah BAWIPA kah bawilenna te Israelthli boih tunna himbaai im ah va pai. (Numbers 14:10) thlangping Pathen bawilenna te a mik on a huh u de, a pum la tah hu u thai nawh.
Mousi on Aaron te olh ham thlangping te khat la tun u tih tunna himbaai im benla a mang u vengah, mui khop tla thuk tih BAWIPA kah bawilenna te a phou. (Numbers 16:42) Korah, DAthan, on Abiram mi lawng Mousi on Aaron te a olh u veng, Pathen lawng tethli te tara ka cek ai ti vengah himbaai imah a phou pe. Pathen te pumsa la tah tyng nawh tih, a bawilenna la ni a huh u.
2. Capa saan alamhana
Capa Jeu Kri, diklai la va law tih thlanghing la ava congna te , Capa saan ti la thui thai la awm. He he Capa lamham saan la awm tih 33 kum byng ni a law. He saan veng heah Capa Jesu Kri he thlaangthli on ah ppawlneeng tih awl khaw vom u the thai. Pathen bi a bi. Awl thangthen cabuthli la aka awm Mathai, Mark, Luka on Johan lawng Kri kah a bi bina on a pawngpanatli te a tyng sak.
Capa saan congah Ciim Muithla a pek ham koi te he tila a thui. Khawniing a botna on a pui kok khawhin, Jesu lawng pai tih a ngaih thlang la; U khaw tui aka haal tah ka tengah law se lang tah, tui aw lah seh. U khaw kai aka tangna thlaang tah, caciim lawng a thui angla, a kaw khui kalawngah hingna tui te laawng ai, ti la paang tih a thui. Te awl a thui ngaihna tah a mah te aka tangna thlaang boih lawng a hu la a dang u ham koi muithla te a thui ngaihna. Jesu te thangpawm la a awm thlan hyn dawngah, te hin to tetah muithla te pe thlan hyn. (Johan 7:37-39)
He zawn ah a thui ang la, Capa saan veng heah Ciim Muithla pe thlan hyn ti he ciimphan la ming thai la awm. Jesu te thangpawm la a awm nawh hyn dawngah Ciim Muithla te pe nawh hyn tila a thui.
Te congah, Jesu lawng, Kai na lungna u a tah, ka awl peek he na ngaai u ai. Kai lawng Pa ka doot vetih, ahih lawngah nangmi tengah zozah la aka awm ham ngaimaawng sakkung awltak muithla te m’peek u ai. (Johan 14:15-16) He zawn heah khaw Jesu lawng Ciim Muithla pethlan hyn ti te a tyng sak. Teti la Ciim Muithla te a peek venng atah, carym saan veng kah angla kawlkalh ham nawh tih, Ongcathi on zozah la awm haih po ham a peek ai.
Jesu Kri lawng, Tede A Pa lawng kai ming on avan tuih ham koi Ngaimaawng sakkung, Ciim Muithla lawng nangmi te thaihu boih n’cangpui u ai, nangmi tengah kavan thuithli boih te kop m’mingsak u ai. (Johan 14:26) ti la athui. A hubaangthli Capa Jesu Kri on a awm haih u veng, camaw angla awm u tih kym khom thaina khyh u nawh. Te dawngah Kri lawng Ciim Muithla va law vengah soprep boih cangpui byng myh la, kym khom thaina khaw m’peek u ai a thui. Celhtuihthli Ciim Muithla a dang u cong ka lawng tah, a dangthlan veng kah on lang u pon. A mingnathli kau u, Kri lawng a cangpuithli te khaw kop a zakming u tih Baibul khaw mong a thut u thai.
Jesu Kri lawng, Tede awltak kavan thui u; Nangmi na theenna hamla ni, kai ka ceh ai. Kai ka cet nawh kawinih, ngaimaawng sakkung te nangmi tengah law manawh; tede kai kacet kawi nih, a hih te nangmi tengla kavan tuih ai. (Johan 16:7) Kri lawng, a hubaangthli tengah, kai nangmi on haih ka awm kawi nih, Ciim Muithla law thai nawh my. Kai kaceh dengah ni a law thai ai ti la athui. Te dawngah Capa Jesu Kri saan vengah Cim Muithla pe thlan hyn ti te ciim cala ming thai la awm.
Te dawngah thik at la a awm u vengah a doot u. BAWIPA , Israel ram te tahe ah na pai sak pon ai aw? a tina u. Tethli tengah ; Pa lawng a mah rang on a khyh a ty on khawhin te nangmi lawng ming hamla ngo nawh. Tede Ciim Muithla te nangmi saw ah a pai vengah tharaana na dang u ai; te vengah nangmi tah Jerusalem, Judea ram boih on samaria ram on diklai a bot tola kai kah sausi la na awm u ai a tina. (Celtuih 1:6-8)
Jesu Kri vaan la a lui thlan veng, A hubaangthli tengah, nangmi sawah Ciim Muithla varum ai a tina. Ciim Muithla a rum veng, Taraana na dang u vetih kai kah sausi la na awm u ai a tina. A thuingaihna tah, Ciim Muithla tharaana on sausi na deeng u ai tina ni. Ciim Muithla a peekna kawng pakhat tah, Cimm Muithla tharaana on sausi (testimony) la paithaina ham ni. Millet sai aka thoomthli lawng tangka dangna ham miklet a sai u angla, Ciim Muithla te millet saina la hawna ham nawh ni.
3. Ciim Muithla Saan
Pentekost hin a pha vengah, hyn khat ah thik at la boih awm u. Kawlkalh ah khawthli awl angla vaan dawng kalawng awl te va law thuk tih ahimi a ngawlhna imkhui te a hu thulh. Te vengah thlaang khat rip sawah lai angla aka awm hai te a huh u. Tethli boih te Ciim Muithla on be u tih Muithla lawng a calsak angla awltlo la te cal u. (Celtuihtli 2:1-4)
He tah tawngha Joel lawn ana thui te ni. Khawhin a bot ty vengah, Pathen lawngah thlaang boih te ka Muithla on ka syyp vetih, na capathli on na canuthli lawng awl a phawng u ai. Cadawngthli lawng nokna a huh u vetih patawngthli lawng mang a man u ai. Ka tuihzoih tawngpa on hutathli khaw te hin vengah ka Muithla on ka syyp vetih awl a phawng u ai. (Celtuihthli 2:16-18)
Pentekost hin Cim Muithla a rum veng ka lawng Ciim Muithla saan he tawng u pahoi pon. Celtuihthli Ciim Muithla on a be u veng atah, rihna khyh u tlaih nawh tih, ral theena on phung a thui u thai pon. Jesu Kri lawng ana thui pe awltli te khaw kop a zakming u tih, Baibulthli khaw kop a thut u thai. Ciim Muithla tharaana on Phung athui u tih, Jesu Kri kah a kawngthli te ralthen tangkiik on sausi la apaang pui u. Ciim Muithla saan he, ongcathli vaan dawng la pawm boih la (Thlanciim cawina) ) a awm vengah bot ai.
4. Kri kah raal (antichrist) Saan
Ciim Muithla khom bangla (thlangciim cawina) a awm cong ka lawng Kri kah raal (antichrist) saan pahoi tawng u pon ai. Te saan te tah (kum sarih raina) antichrist ukna saan la awm tih, khaw kumsarih deu ai. Te saan veng te atah, Pathen kah raal (antichrist) kah bi bi pawngpaana ni a kuumngai huh thai la a awm ai. antichrist a thui ngaihna tah, (a rawl tih nawh atah, aka olhtaih kung) ti ngaihna ni. Te dawngah antichrist he Kri aka olhtaih kung la awm tih, Kri on aka tuh kaaithli boih boih te a olhtaih ve tih a phee ai.
5. Capa saan apa beena
Mititiah mami hamla camo thang pon, mami tengah capa khat peek la awm pon. Ukna tah ahih kah lengpang rawi sawah awm tih, a hih tetah kawpok rai pokna aka thoom, Pathen tharaa, Dungzaan Pa, Ropna Bawi, ti la a khy u ai. Ukna on ropna te roong hang vetih a botna awm tlaih ma nawh. David kah ngawlhcon on a pongna ram sawah a hih te bawi la awm ai. Thymna on dongna on te kalawng dungzaan tola a caksak vetih a pai pui ai. (Isaiah 9:6-7)
A saw kah Baibul catlaang he, christmas ty veng thui nook, tee nook baibul la awm. Te de, a ziit pa ruk lawng he, Jesu Kri a thangna kawng a thui tih, a ziit pa sarihna ka lawng he tah, kum thawngkhat (1000) dung veng, Capa Jesu Kri sengpahrang la awm tih a ukna ham te ni ana tyng sak opsoh. Kumsarih raina a bot cong, Jesu Kri, diklai la kop va law ai. Te veng ka lawng tawng u tih Jesu Kri a mah he sengpahrang la awm ve tih, Capa saan a pabena kop tawng u ai. Capa saan apabeena he tah kum thawngkhat (1000) deu ai. Te veng teah, seitan te kum thangkhat (1000) khui pyyr thawngim ah athlaak vetih, diklai hanah, sykhalhna on thawlhnathli awm tlaih ma nawh.
Cangna (5) Dootnathli
Cangna (6)
Carym saan veng Ciim Muithla kah bi bina
Carym saan veng, Cimm Muithli he thlaang boih tengah pe nawh tih,Israel maawtkungthli, a mah lawng a tyk thlaangthli, tawnghathli teng ah ni peekla a awm. Metitiah, carym san te tah, Pa saan la awm tih, amah lawng a hawna ham thlaangthli tengah byng ni dok apeek. Te tila maawtkung a hamcathli tengah peekla a awm vengah khaw arii maawng on ah ni a peek. (ကန့်သတ်ချက်) Ciim Muithla peekla aka awmthli thawlhna asai u atah, tethli teng ka alwng Cim Muithl te lawh kop pe la awm.
Joseph
Tekah awl te Ferou on a bawithli lawng theen tila a thui u. Te dawngah Ferou lawng; Pathen Muithla aka khyh, he ang thlaang ng’huh thai ai aw? Ti la tethli te a doot. (Genesis 41:37-38) Joseph lawng Ferou bawi kah, mang a leh pe veng a thui awl la awm. Joseph lawng Pathen Ciim Muithla hawna rang on ah ni, Ferou kah mang te a leh pe thai.
Bezalel
Te congah BAWIPA lawng Mousi tengah,byh lah Judah nam Hur capa, Uri kah capa,Bezalel te ka tyk pon, Pathen Muithla on ka besak tih, thomthaina on kut thoomna soprep te ka mingsak pon. Sui on tangka on ruhum on kutthoom saithaina on lungtou ahna ben on thing kutthoomna soprep saithaina te ka peek pon. (Exodus 31:1-5) Pathen lawng Himbaai im sakthaina ham, Bezalel te Ciim Muithla a peek tih a uksak.
Mousi on a hamcathli
He thlaangthli he kamah byng ka ceh pui thai manawh; hekah thalrih he kai hamla rih aih. He tila kai he kan sai ai na ti atah, tahe ah n’dyksak hawn, na mik huh ah na kaw ka lawsak atah, ka pawcina hamkoi he n’taawngsak mai bol a tina. BAWIPA lawng mousi tengah Israel ahamca thlaang sawmsarih maawtkungthli on ukkungthli nang lawng na ming hy te ka tengah van law pui lah. Tethli te nang on haih pai ham la tunna Himbaai im ah van law sak. Teah nang on awl thui hamla ka law thuk vetih nang sawah aka awm Muithla te ka lawh congah a himi sawah Muithla te ka khyh ai. Namah byng lawng na phuihna nawh ham la thlangping kah thalrih te a himi lawng n’talawng u ai. (Numbers 11:14-17)
Mousi a mah byng lawng, Israelcathli kamah byng ka ceh pui thai manawh. Ka thalrih aih, tila Pathen tengah ahoulawh vaatih pe. Pathen lawng Israel a hamcathli sawmsarih a tyk sak tih, Mousi teng ka lawng Muithla te thom a lawh congah tethli sawah a khyh pe.
Joshua
Te dawngah BAWIPA lawng moousi tengah; Nun capa Joshua, a khui ah Muithla aka awm te khy lang tah, a saw ah na kut tlong peh. (Numbers 27:18) BAWIPA Pathen lawng Mousi teng, adyk congah Israelcathli maawt ham la Joshua lu sawah kut a tlong tih a tyk. Pathen lawng Joshua tah Muithla aka dang tila athui.
Samson
BAWIPA kah muithla te tharaana on a hih (Samson) saw ah pai tih me-e ca pet pet pai angla a kut hawng on sendaih te pet pet a pai. (Awlcekkungthli 14:6) Samson lawng Israelcathli maawt thaina ham, Pathen lawng Ciim Muithla te a peek.
Daniel
Hkhyng atah Daniel te ka haai ah law tih kai lawng ka mang te ka thui pe. (A hih tah kamah kah pathen ming Belteshazzar ti la a khy u. A ciim Pathen kah muithla a hih khui ah awm. Kai lawng li aka tuk thaithli kah a hamca kok Belteshazzar pathenthli kah muithla tah nang dawngah awm tite ka ming, nang ham la me ang a hyp thaihu khaw a rai monih, ka mang tah he ni; van thuicaih loih. (Daniel 4:8-9)
Belteshazzar Sengpahrang lawng. Nang he Pathen kah Muithla na tengah awm tih kawpok aka thoom tangkiik, cuihna benah a sang kok la na awm ti la ka zaak. (Daniel5:14) Pathen Ciim Muithla Daniel sawah awm ti te thlangtlo (Gentel) sengpahrangthli la aka awm Nebukhadnezzar on Belteshazzar lawng khaw a ming.
David
Te dawngah Samuel lawng situi a khyhna kii te a lawh congah a miamanauthli haai ah situi on a syyp, te hin ka lawng BAWIPA kah Muithla te David saw ah tharaana on a awm pe. Te congah Samuel te Ramah khaw la kop voi. (1 Samuel 16:13) Khawsoih Samuel lawng David te situi on a syyp cong lawng atah, Pathen Ciim Muithla David sawah awm ti la athui.
Ca rym saan veng, Ciim Muithla he, thlaang tawm tengah pe nawh tih, amah lawng a tyk, a ngo ngaih thlaangthli on sengpahrangthli teng byng ah ni a peek ti te m’ ming u pon. Te de thawlhna a saiu atah, Ciim Muithla te a lawh pe kop thai bal. Cathai saan atah, ongcathli tengah Ciim Muithla a peek pon atah, thaihu sai thawlh mai cakhaw lou kop tlaiih nawh. Te tila thawlh a sai thawlh atah Ciim Muithla te lungbyi a tlawh sak tila a thui. (Efisa 4:30) Carym saan veng Thawlhna asai u dawngah Ciim Muithla lawh pe kop la aka awm thlangthli te byh u lah sih.
Samson
A phai dawngah a ihsak congah, a lu dawng kah sam parih la a veh te reet pe hamla thlaang khat te a khy , te tila te a taa u. Te kalawng tah a tharaana lawng a ceh taak pon. Te congah, Samson, Philistinethli lawng n’cuuk thil u pon he; a tina. A ihna ka lawng hinghang tih a nook kah angla hoor ka thou silang ka tlai bal ai, tila a pok. BAWIPA lawng a ceh taak pon tite ming nawh. Te vengah Philistine thlaangthli lawng a tuuk u tih, a mik rawi te a koih pe u congah Gaza la a khyn thuk u. Ruhum lawngkhawn te a byn u congah thawng im khui ah thaihu a neet sak u. (Awlcekkungthli 16:19-21) Samsan he a saw ah Ciim Muithla a awm veng atah, a Tharaa soh. Te de Pathen awl te a eek tih, Nazaritthli lawng vai ham kooithli te boih a olh cong lawng tah, Ciim Muithla lawng a ceh taak vik pon.
Saul
Saul lawng Pathen kawngaih a sai nawh cong lawng tah Ciim Muithla lawng a ceh taak na te a khakhui kah angla huh thai la awm. 14Tahe atah BAWIPA Muithla lawng Saul te a ceh taak pon dawngah, muithlathee lawng a hih te a thee a khaana pon. 15 Saul kah tengawmthli lawng a tengah, byh lah Pathen tengkah muithla thee lawng n’theekhaana pon te. 16 BAWIPA lawng tingtong aka tum thai thlaang tlap hamla kaimi a tuihzoihthli he awl pe lah seh. Na sawah Pathen teng kah muithla thee a law vengah a hih lawng tintong van tum selang, te atah na kaw bet hoo seh a tina u. 17Te dawngah Saul lawng a tengawmthli tengah tingtong aka tum thai te tlap u lang tah, ka tengah van law pui u lah a tina. 18A tuihzoih thlaang khat lawng, Bethlehem khaw kah tingtong aka tum thai Jesse capa thlaang kkha ka huh de ta. A hih tetah ralthen thlaang la awm tih raltuk aka thoom la awm. Awl a thui thai tih a thlaang khaw theen. BAWIPA te a hih teng ah awm a tina. 19Te vengah Saul lawng Jesse tengah laipai a tuih tih, Tuu aka doon na capa David te van tuih lah a tina. 20Te dawngah Jesse lawng marang dawng ah takawi abe, misur tui saphaw bawm khat a phuihsak tih me-e ca khat on a capa David te Saul teng la atuih. 21Saul tengah David te a ceh congah bibi pahoi a tawng. Saul lawng a hih te bro nawh la a ngaih, te dawngah David te a hih kah awva aka pawm thlaang khat la akhyh. 22Te vengah Saul lawng Jesse tengah awl a tah, David he ka bibina ah poo awmsak hawn, a hih saw ah ka kaw law tangkiik a tina. 23BAWIPA teng kah Muithla thee Saul sawah a pai rook veng ah, David lawng tingtong a lawh tih a tum. Te vengah Saul te hoih khang; a kaw bet hoo tih, muithla thee lawng a hih te a ceh taak. (1 Semuel 16:14-23)
David
Na teng kalawng m’voi vik bol lang na Ciim Muithla khaw van lou vik bol de. Na thlawnna awmngaihna te m’pe kop langtah, na phoih rapna ham la, bo aka ngai muithla te m’pe lah. (Saam 51:11-12) David Bathsheba on a thawlh veng, asaw kah ang la Pathen tengah thangthui. A sengpahrang Saul teng ka lawng Ciim Muithla lawh pe vik la a awm veng, Ui caawm tlol diik ti te ahuh dawngah, a mah teng ka lawng Ciim Muithla a lawh vik hau ai ti te calla a rih dawng ah, a saw kah angla thla a caam. N’tahe saan Kricathli lawng khaw David kah lakyng angla aka la kyng thlaang bronawhla awm. Te de Ciim Muithla saan veng heah, thawlh na sai hau mai kawi nih, Ciim Muithla te tah lou kop nawh vetih, Ciim Muithla te kaw na thee sak u ai ti la Efesa 4:30 dawngah athui.
Cangna (6) Dootnathli
Cangna (7)
Cathai saan veng Ciim Muithla
Ciim Muithla saan aphathlan veng, Baibul caciim dawngah tyngsakla aka awm, Jesu Kri cuun la a awm thlan veng kalawng pentekost hin Ciim Muithla a rum thlan laklaw veng, aka khuui kah thlaangthli saw ah Ciim Muithla kah bibinathli te huh thai la wm.
Meri
Jesu Kri tah Ciim Muithla rang on saawng la awm. Caciim lawng, Jesu Kri a thangna tah heti la awm; ama nu Meri te Joseph lawng a zu la a kang tih, thik at la a awm hih thlang vengah, Meri lawng Cim Muithla rag on camo a saawng pon. A va Joseph tah thlangdong la a awm dawngah, thlaang lawng a ming thlan ah a hyp la tong dyym ham la kamthlah. Te tila kaw a pok li vengah, Bawipa kah vaan celtuih te a mang ah a phou pe tih, a tengah,; David capa Joseph, na zu Meri te lawh ham la rih bol; a bung a ryna tah Ciim Muithla rang on ni. Capa a cuun vetih, a thlaangthli te thawlhnathli khui kalawng a thlawng hamla a awm dawngah, a ming tah JESU tila nasak ai a tina. (Mathai 1:18-21)
Vaan celtuih lawngah ‘ Ciim Muithla te na saw ah awm vetih, sawssang kok kah saithaina lawng n’thiing ai. Te dawngah tlangciim aka thang ham koi te Pathen Capa tila a khy u ai. (Luka 1:35)
Elizabeth
Elizabeth lawng Meri kah vomna awl te a zaak vengah, a bung khui kah camo te tat, te vengah Elizabeth te Ciim Muithla on be. A hih lawng a ngaih thlang la; Hutathli tiim ah zoutheenna aka hu nu, na cuun ham koi camo khaw a zou theen. Tu ah ka Bawipa kah ama nu he kai tengah a law tola zoutheenna ka dawng kai. (Luka 1:41-43) Baptisma Johan kah ama nu Elizabeth tah Ciim Muithla on be tila a tui. Jesu Kri ma nu Meri lawng Elizabeth a toi veng, te tila a thui awl la awm.
Johan napa Zekariah
A napa Zekariah te Ciim Muithla on be tih awl a phawng; Israelthli kah Pathen, Bawipa tengah thangtheenna awm hawn seh, metitiah a thlaangthli te a hip tih a tlang pon. A tuihzoih David im khuiah mami thlawnna hamla kii khat te a caawn sak pon (zaan venegah amah kah tawngha ciimthli tengah ana thui angla) raalthli teng ka lawng thlawnna mami ng’kathiinathli kah ram khui ka lawng pathli tengah a renna a tyngsak ham onah amah paipii ciim a sai te ming poo hamla, m’pa Abraham tengah awl ana taap, n’raalthli kut khui ka lawng demsak ham on rih ouh la amah bi te m’bi thaina hamla, ng’hingkhui pyyr a mah haaiah a ciim ca on a dong ca la. Teh, nang ka ca, Sawsang kok kah tawngha tila ng’khy u ai; metitiah Bawipa haaiah a lawngpui rokbah pe ham la na cet ai. Thawlh khawdawp ngaaina rang on na thlaangthli tengah thlawnna mingsak ham, metitiah mami Pathen kah a reenna rang on vaan dawng ka lawng mami tengah, khawziin khuiah aka awmthli on dykna khuiah aka ngawlthli thy ham, mami khawthli te ropna lawngpui benla maawt hamla khawmik te thong ai; tila laa te a sak. (Luka 1:67-79) Baptisma Johan on tuhkai tih a napa Zekariah, Muithla on be la a awm veng a thui awl la awm.
Jesu Kri saw ah
Jesu lawng baptisma a huh congah, tui dawng ka lawng cet hang. Te vengah, vaan te a hih hamla awng u tih, Pathen kah Muithla te akhuu angla a saw ah a cuuk pe te a huh. Te vengah , vaan ka lawngah. He he ka lungna ka capa, ka ym tangkiik te ni;tila awl te va law thuk. (Mathai 3:16-17) Jesu Kri saw ah aka cu te a khuu va nawh tih Ciim Muithla ni. Ciim Muithla he huh thaila a awm nawh dawngah, Johan lawng a hu thaina ham akhuu angla a tyn pesak la awm.
Setan kah sykhalhna taawng hamla, Jesu Kri te Muithla lawng huhaangla a maawt. Te congah Jesu tah raai kah sykhalhna taawng hamla, Muithla lawng huhaangla a maawt. Dai sawmli on ziin sawmli byh a myh congah, a bung te pawng pon. (Mathai 4:1-2)
Cangna (8)
Ciim Muithla kah bibi
Jesu Kri lawng Cimm Muithla a law veng, me tila bi a bi ai,n’tu thaihuthli a sai ti te akakhuui kah angla a na thui opsoh.
Awltak Muithla te M’peek u ai
Kai nan lungna u atah,ka awlpeek he na ngaai u ai. Kai lawng Pa ka doot vetih, ahih lawngah nangmi tengah zozah la aka awm ham Ngaimawng sakkung awltak Muithla te m’peek u ai. (Johan 14:15-16)
A sawkah Jesu Kri kah awlthui lawng a khaakhui kahthli he ming thai la awm.
Thaihu soprep te a phawng ai, kym thaina cuihna te a peek ai
Te de A Pa lawng kai ming on avan tuih ham koi Ngaimawng sakkung, Ciim Muithla lawng nangmi te thaihu boih n’cangpui u ai. Nangmi tengah kavan thuithli boih te kop m’ming sak u ai. (Johan 14-26) A hubaangthli Jesu Kri a mah on a awm u haih veng, tu khat khaw ming u nawh de, Ciim Muithla on a be u cong lawng tah, thaihu soprep te a ming u. Te congah Jesu Kri kah a awlthuithli boih te khaw kop a zakming u tih Baibulthli a thut u thai.
Pathen kah ahyp thaihuthli te a phawng ai
Tede mik lawng a huh vaai nawh, haa lawng a zaak nook nawh on, thinkaw lawng a pok nook nawh te a mah lawng a lungna thlaangthli hamla Pathen lawng a rok a bah pe pon ti te awm pon. Pathen lawng mami tengah te kah thaihu te amah Muithla rang on avan tyngsak pon. (1 Cor 2:9-10) Saya Paul lawng, Pathen kah rokbah thaihuthli te, mik lawng hu nawh, haa lawng za nawh, thinkaw lawng a pok nook nawh hynthli te, Muithla rang on ongcathli tengah a tyngsak ai tila athui. Teti la ongcathli lawng Pathen kah a hyp thaihuthli te a ming thai u.
Kri kawng te a ming sak ai (Tette a khan ai)
Pa teng kalawng nangmi tengah kavan tuih ham koi, ngaimaawng sakkung, Pa teng kalawng aka thong awltak muithla te a law vengah, ahih lawng kai kawng te m’mingsak u ai. (Johan 15:26) Ciim Muithl lawng Kri kawng te a mingsak ai. (Tette a khaan ai)
Jesu Kri awm kawi nih Ciim Muithla law thai manawh
Tede awltak kavan thui u; nangmi natheenna hamla ni, kai kaceh ai. Kai kacet nawh kawinih, Ngaimaawng sakkung te nangmi tengah law manawh; tede kai kacet kawinih, ahih te nangmi tengla kavan tuih ai. (Johan 16:7) tila athui. Te dawngah, Jesu Kri, he diklai ah a awm veng Ciim Muithla diklai hanah awm nawh hyn ti te a caih ca la ming thai la awm. Jesu Kri vaan dawngla a lui cong dengah ni, a mah zyngla Ciim Muithla te avan tuih thai hyn. Te Ciim Muithla te tah, bawmceemkung la awm. Thlangbaawk awl la (Helper) ti la athui.
Thawlhnathli a ming sak ai
Ahih a law veng atah, ahih lawng he diklai thawlhna, dongna on awlcekna te a ming sak ai; thawlhna dawngah, thlaangthli lawng kai he n’tangna u nawh ; dongna ben ah, Pa tengla ka ceh hamla awm; te vengah nangmi lawng kai he nan hu u tlaih manawh; awlcekna ben ah, he diklai bawi tah tae ahkhaw dawksak la awm pon. (Johan 16:8-11)
Ciim Muithla bibi he sibawi bibi on lou u. Sibawi teng n’cah veng, ahih lawng a tlo thaihu kawng thui nawh vetih, thlangtlou kah tlawhna te a tlap pe tih, metila atuuina ai, tuui nawh kawi nih metila a awm ai ti kawng te ni a thui ai. Ciim Muithla kah awlpui kok bibinathli tah, diklai thawlhna , thawlh a ciimna kawng on thawlh taraacekna kawngthli te a tyngsak ai.
Pentekos hin ah, Ciim Muithla a law veng, celtuih Piter hawna on Israelcathli kah thawlhna te a phawng pe. Israel thlaangthli aw; he he hutuung u lah. Nazareth Jesu te Pathen lawng a paipui tih nangmi tengah kawpokrai thaihu on noknathli te avan saisak, namami lawng khaw na ming u. Ahih te Pathen lawng khaw a khan opsoh tih a ming opsoh pon angla,nangmi kut dawngah thlaang lawng avan thak; te vengah nangmi lawng thlangtheethli kah bawmna on ahih te thinglm dawngah na khing u tih na ngawn u. (Celtuihthli 2:22:23)
Tila tethli kah a thawlhna te langza la a phawng pe u. Te tila Piter lawng Israel thlaangthli kah thawlh a phawngna pe te calla rih ham awm. Metitiah, teveng teah thlangping te thlangmi thawngthum (3000) zun law tih, Piter mi te tah 120 ni a law u. Piter lawng thawlhna a phawng pe u veng, thlangpingthli lawng zakdam tih a thin saa u kawi nih, Piter mi te vutvut a neet u mai ai. Te tila Piter lawng thawlh a phawng na te, Piter a mah nawh tih, Piter khui kah Ciim Muithla lawng ni awl te a phawng.
Thlaangthli lawng te awl te a zaak u vengah, a thinkaw lungbyi thun angla a zaak u tih, Piter on celtuihthli tengah, miamanauthli metila ka ti u ai? Tila a doot u. Piter lawng thawlh zut u lang tah, thawlh khawdawp ngaaina hamla, Jesu Kri ming ah baptisma te hu u boih lah. Te atah Ciim Muithla kutdou peek te na dang u ai. (Celtuihthli 2:37-38) Teti la, Ciim Muithla lawng Piter hawna on, thlaangthli kah thawlh ciimna on thawlh ka lawng loihna lawngpui te khaw a nyh pe u.
Ahih kah awlthui aka douthli boih lawng baptisma te a huh u, te hin veng teah thlaang thawngthum lawng a taawm u. Celtuihthli kah cangpuina awl te a hutuung u tih pawlneengna te a khyh u, takaawi a eh u tih thangthui u. (Celtuihthli 2:41-42) Jesu Kri aka ngawn thlaangthli, a mami kah thawlhna te Ciim Muithla lawng a mngsak u veng, thinsaa ouh la, zut u tih Jesu Kri ming on baptisma te a lawh u.
Awltak te a ming sak ai
Tede ahih, Muithla awltak te a law vengah, awltak boih boih khui la nangmi te m’maawt u ai. Ahih lawng amah pok awl thui manawh; a zaak byng te ni avan thui u ai, aka law ham koi te khaw avan thui u ai. Kai kah thaihu te nangmi tengla van khyn tih nangmi m’mingsakna u rang on kai te n’thangpawm ai. Pa lawng a khyhthli boih boih tah kai kah pon ni. Te nawh aw Muithla lawng kai kah a lawh vetih nangmi m’mingsak u ai ka ti laawt. (Johan 16:13-15)
Kri lawng Ciim Muithla a law veng,
Ongcathli khui kalawng awl a thui ai
Awlthang theen he namtawm thlaang tengah phawng lamha la awm hyn ai. Thlaang lawng n’tuuk u tih awlcekna ah ng’khyn u rook vengah, na thui hamkoi dawngah opsop la mawn u bol. Te vengah na thui ham koi aka law te thui u praap, metitiah nangmi lawng na thui u nawh vetih, Ciim Muithla lawng ni a thui ai. (Marka 13:10-11) Ongcathli rainah a tawng u veng, Ciim Muithla lawng, tethli khui ka lawng awl a thui ai.
Ciim Muithla kah nokna dengthilna
Nangmi khaw awltak nangmi thlawnna awlthang theen te na zaak u vengah, Kri dawngah na thuum u ven pon. Na tangna u pon dawngah, nangmi pum dawngah nokna, Ciim Muithla awl khyhna te awm pon. (Efesa 1:13)
Saal tamnaa on ramsathli te thiiling on a vyn dawngah nokna deng pe u nookla awm. Nokna asai te tah, khyh kung kangmah awm pon ti ngaihna ni. Thlaang pakhat, awltak thlawnna awlthang theen te a zak tih, Jesu Kri te a tangna vengah Ciim Muithla kah nokna la awm pon. te dawngah ongcathli he Pathen ko la awm pon. Pathen kah Ciim Muithla te kaw theesak u bol, ahih on ni thlawnna hin hamla nangmi te nokna dengthil la na awm u. (Efesa 4:30) Ciim Muithla kah nokna dengthil la awm ponna te tah, ongpek hin veng kalawng, pumsa thlawnna khawhin, thlangciim cawina hin to ham la pon ni. Te tila Ciim Muithla kah nokna adengthil la awmna he, cathai saan kah a langna pakhat la awm.
Ciim Muithla kawtheesakna
Pathen kah Ciim Muithla te kawtheesak u bol, ahih on ni thlawnna hin hamla nangmi te nokna dengthil la na awm u. (Efesa 4:30) Carym saan on cathai saan veng Ciim Muithla peek daan vai ahih nawh tite ming hamla awm. Carym saan veng Ciim Muithla te, Thlaang tawm tengah pe nawh. sengpahrang, tawngha, khawsoihthli on maawtkungthli teng byng ah ni peek la a awm. Tede tetila Muithla peekla aka awmthli thawlhna a sai atah, Muithl te kop a lawh pe. A kan la pe nawh. Cathai saan veng atah Ciim Muithla nokna dengthil la aka awm pon te tah a kanla peekla awm pon tih, thawlhna sai hau mai kawi nih, Muithla tetah lawh pe la awm nawh de, Ciim Muithla te kaw a theesak. Thlaang khatsut lawng, Carym saan veng kah angla a pok u tih, Ciim Muithla te kopkop a khy u. Ciim Muithla aka dang pon thlaangthli tah, Thlangciim cawina hin to ham nokna dengthil la a awm pon dawngah kopkop khy ngo tlaih nawh. Vai khat nokna dengthilna te dungzaan ham pon ni.
Ciim Muithla te lawh kop pela tah awm nawh de, ahih te kaw a theesak atah, ongca kah hingna ah awmngaihna awm tlaih manawh. Cim Muithla te kaw theesak kawi nih, ongca te Ciim Muithlah lawng maawt tlaih nawh ve tih, a hingna a muithla te reu vetih, Pumim ceh khaw ngaih tlaih manawh. Ongcathli on pawlneengna khaw ngaih tlaih manawh. Ongcathli te khaw a huhyyt vetih a thlaa la ni hohoo a reel pon ai. Te ang thlaang nala te, N’tuah pumim nalaw nawh na tina mai kawi nih, pumim law cingah aw Pathen bawk a mingna, Baibul khaw na te mah nym, thlaa khaw na cam mah nym na tina kawi nih, nangmi haaiah Baibul te, thlacam cingah aw, baibul te, thlacam amingna ai ti la awl n’thlat ai. Paza nang namah khaw te tila na awm hau atah, a lola thawlh zut rui on Pathen tengla mel kop loih.
Ciim Muithla te kaw na theesak kawi nih, na lungbui khaw nawm thai van nawh my. Te tila na lungbui a nawm nawhna te, Ciim Muithla lawng ngaithyynna m’peekna la awm tih, thawlhna kasai ai nati vengah, thawlhna sai nawh ham, Ciim Muithla lawng ngaithyynna m’peek ai. Eh sai bol, thaihu theen nawh ni ti la Ciim Muithla lawng ngaithyynna m’peek ai. Thuina maiah, zuu aawk ham mai aw, hutaa tawngpa thawlhna mai aw, ka sai ai na ti veng, ongca kah khui ben ah thaihu then nawh ni ti te a ming ve tih, ong nawhthli angla thawlhna te sai puu ma nawh. Te tila thaihu then nawhthli lawng n’sykhalh veng tula sak myh la, kaw khuiah a ka law sarui angla, saibal saibal kawi nih,hu latah Ciim Muithla kah ngaithyn peekna khaw ming tlaih manawh. Te ang thlaang te, thee theen mingna thinkaw thii ling on aka daw thlaang la awm ti la saya Paul lawn a thui. Hukhyng atah thlaang khatsut lawng ongna te a thlahphaam u vetih raai kah cangsakna thailatkung muithla ben te a vai u ai, tila Muithla lawng caih cala a thui pon. Te ang cangsaknathli te homthui thlangthai palat athee then mingna thinkaw te thii ling on aka daw thlaangthli teng ka lawng law ai. (1Timote 4:1-2)
Muithla kaw akatheesak thlaangthli, athee then mingna thinkaw te thii ling on daw la aka awm thlaangthli lawng, ongna te a hoot u ve tih, raai kah cangsakna muithla ben la avai u ai ti la athui. Tu dawngah te tila a awm u ti atah, thawlhna asai u dawng ah ni. U khaw thawlhna te asai thawlh hau mai thai. Tede tetila thawlhna asai thawlh veng teah, Ciim Muithla on ongcathli kah ngaithyn peek te a ngaai congah thawlh zut ham la awm.
Ciim Muithla Baptisma
Kai lawng tui on zutna baptisma te kan peek u; tede kai hu ah aka law tetah kai lak ah bou ngaai, kai tah ahih kah khawmyk pawm peham pateng khaw ka koih nawh; ahih lawngtah Ciim Muithla on hai on baptisma te m’peek u ai. A kut dawngah cangzahna raa te a pawm vetih, caang te a ciim cala a zah ai, cangtak tetah thaidi khuiah a thlaak vetih, canghii tetah aka dyk thai tlaih nawh hai dawngah a phuum ai a tina. (Mathai 3:11-12)
A saw kah caciim dawngah, Johan lawng, Jesu Kri lawng Thlaangthli te Ciim Muithla on hai on baptisma a peek ai tila athui. Thlaang khatsut lawng, hai baptisma he Ciim Muithla baptisma tila aka pawmthli awm. Tede Jesu Kri kah awlthui he byh veng, hai baptisma he ong nawh thlaangthli Hell (hai tuili) khui la thlaakna ni athuingaihna. Ongcathli te cangtak tih, canghii te tah ong nawhthli on nyttahna la awm. Canghii he cangtak on lou ahih de catah, a khuiah a tak awm nawh. Te tih van ang la, ongca a rawl, aming van rung la Kricathli he, ongcathli ang ti van ngon de, akhui ah, cangtak (Ciim Muithla) a awm nawh dawngah, hukhyng khit thawlh taraa cek hin veng atah hai khuila phuum boih la awm u ai. Te tila hell khuila phuumna te hai baptisma a mingna.
Johan lawng, kai lawng nangmi he tui on baptisma kan peek u, tede ahih lawngtah Ciim Muithla on baptisma m’peek u ai tila a phawng. (Marka 1:8)
A saw kah caciim dawngah, Johan lawng, Jesu Kri lawng ongcathli te Ciim Muithla ah a peek ai tla aphawng. Tede Jesu Kri a dyk thlan veng, a hubaangthli te Ciim Muithlaah baptisma pe nawh hyn ti te huh thai, ming thai la awm.
Jesu Kri lawng, Metitiah Johan lawng tui on baaptisma te a peek, tede khawhin mezoh nym a diu thlanah nangmi lawng Ciim Muithla baptisma te na dang u ai a tina. (Celtuihthli 1:5)
A saw kah caciim dawngah, Jesu Kri vaan la a lui thlan veng, a hubaangthli tengah, khawhin mezoh nym a diu thlanah nangmi lawng Ciim Muithlaah baptisma na dang u ; a tina u. Te dawngah, Jesu Kri vaan la alui thlan to, a hubaangthli Ciim Muithlaah baptisma dang u nawh hyn.
Cangna (9)
Ciim Muithla a rumna
Pentekost hin a pha vengah, hyn khat ah thik at la boih awm u, kawlkalh ah khawthli awl angla vaan dawng kalawng awl te valaw thuk tih ahih mi a ngawlhna imkhui te a hu thulh. Te vengah thlaang khat rip sawah lai angla aka awm hai te ahuh u. Tethli boih te Ciim Muithl on be u tih Muithla lawng a calsak angla awltlo la te cal u. (Celtuihthli 2:1-4)
Pentekost hin vengah aka khuui kah thaihuthli he huh thai la awm.
A saw kah thaihu aka congthli angla te, thlaang thawngthum thawlh zut u tih a thawleng u vengah (Celtuihthli 2:41) awm tlaih nawh. Te congah thlaang thawnghih (2000) kop thawleng u bal tih thawngnga (5000) hawm law u. (Celtuihthli 4:4) Tetila thlaang thawngnga (5000) zut u tih thawlengla a awm u vengah khaw huh la awm tlaih nawh. Tihin hang thlaangthli a thangthai u vengah, khawthli awl angla, lai သက်သေangla aka awm hai, awl tlotlo la calna, he angthli he huh la awm tlaih nawh. Te kah awl a tlotlo te, mingnawh awlnawh tihThlanghing awl ni. Caciim lawng, Te vengah khawhii huuiah aka awm Pathen aka rih Juda thlaangthli boih boih te Jerusalem ah awm u. Tekah awl te a zaak u vengah, thlangping lawng kawpok rai ruila thik at la va law u. kawpok rai ngaihang rui la; He thlaangthli he Kalili awl la ni a cal u boih de ca? Metila a himi kah awl te mah awl la n’zaak boih praap kai? Mami he Parthia, Media on Elam ram kah thlaangthli, Mesopotamia, Judea on Kapadocia, Pontus on Asia, Phrygia on Pamphylia, Izip on Libya ram Cyrene khaw teng kah thlaangthli; Rom khaw kah kamzinthli (Judathli on Juda sing aka vaithli) Grete Arab thlaangthli la awm u de Pathen kah kawpokrai thaihu sai he mah awl la n’zaak boih praap ti u. (Celtuihthli 2:5-11)
N’tu dawngah pentecost hin veng asaw kah Caciim lawng athui thaihuthli a awmna ti atah, Ciim Muithla te, he diklai dawngah a zung sak tih abibinathli sai ham arumna khawhin la a awm dawnah ni. Pentecost khawhin thlan veng to, thlaang khasut tengah Ciim Muithla te a peek ngon de catah, awmhaih po ham la hyn nawh ni. Pentecost hin veng lawng atah Jesu Kri amah lawng a thui sut pon ang la, awm haih po ham, he diklai la a va law la awm. Tetila Ciim Muithla a lawna te mingthaina ham, awl, hai lai, awl tlo tlo calnathli on sausi (သက်သေထူ) la tyngsak la awm. Tihin hang atah, te thaihu phunthum te huh la awm tlaiih nawh. Tede hyn khat sut ah tah, phung a thui li veng, phung thuikung kah nam tlo thlaang lawng amah awl la a zaakna te a lak lak ah sausi (သက်သေခံ) dengna te tah awm. Tihin hang thlang pakhat a thangthai veng, tih naw atah Ciim Muithla a dang veng, Hai lai on awltlo calna te tah huh thai la awm tlaih nawh. Metitiah ango tlaih nawh pon dawng ah ni. Pentecost hin veng aka awm thaihuthli te,
Te tila Pentecost hing veng, aka coong thaihuthli la aka awm, Ciim Muithla ava lawna, Ciim Muithlaah baptistma kawng te Celtuih Piter lawng hetila a thuicaih. (သက်သေခံ) Awl ka thui pe vengah, a cykca vengah mami tengah a law van angla a himi sawah Ciim Muithl te va law. Te vengah Bawipa lawng; Johan lawngah tui on baptisma te m’pek u de,nangmi lawng tah Ciim Muithla baptisma na te na dang u ai; a tite lawt ka pok. (Celtuihthli 11:15-16)
He kawng hetah, Piter lawng, Kornelia imah Phung a thui lii veng, zahvyn reet la aka awm nawh gentelthli sawah khaw Ciim Muithla a rumna kawng te thuicaihna la awm. Pentecost hin veng Ciim Muithla on Kornelia mi sawah aka rum Ciim Muithla he bawk vai a hih tih Jesu Kri lawng ana thui opsoh, Ciim Muithlaah baptisma kawng thui ngaihna ni.
Pentecost hin on Kornelia mi sawah Ciim Muithla a rum veng, tu dawngah awl tlo tlo la a cal u ti atah, Pentecost hin veng kah he, Juda thlaangthli sawah Ciim Muithla peekna khaw hin la awm tih, Kornelia im kah he tah, zahvyn reet la aka awm nawh gentel thlaangthli tengah Ciim Muithla peekna hin la awm. Pentecost hing vengah, Piter lanwg Phung a thui veng, thlaang thawngthum (3000) thawleng u. Jesu Kri te thlawnkung (mesiah) la a dou u tih Jesu Kri mingah tui baptisma te a dang u. Tede Pentecost hin veng ongca thlaang 120 sawah Ciim Muithla peek veng kah ang la, khawthlii awl ang awl, hai lai, awl tlo tlo calnathli te awm tlaih nawh. Te congah thlaang thawngthum ka lawng thawngnga to la pungtaai hang. Te tila thlaangthli bronawh la thawleng u tih ongcathli a pungtaai hang veng, khawthlii awl ang awl, hai lai, awl tlo tlo calnathli te huh la awm tlaih nawh. Te dawngah thlaang pakhat, Jesu Kri te a ong veng Ciim Muithla a dang pon tite ming thai la awm.
Thlaang khatsut lawng, thlaang pakhat thangthai tih Ciim Muithla a dang veng awl tlo tlo cal ham la awm tila a pok u tih, a cangpui u. Awl tlo a cal nawh atah Ciim Muithla dang nawh hyn ti la a pok u. Awltlo he, Muithla kutdou ni. Muithla kutdou khat byng awm nawh tih, khat on khat tengah a peekna khaw vai u nawh. Metitia thlanghing ngaihna ouh la, Muithla kah ngaihna ang la a awm dawngah ni. Kutdou aka pekung lawng a thlok thlok kutdou thaihu a peek u dawngah aka dangthli, a dang kutdou boih vai u nawh my.
Ng’ong vengah
Tihin hang ongcathli mevengah Ciim Muithla te a dang u. Caciim lawng. Nangmi khaw awltak, nangmi thlawnna awlthangtheen te na zaak u vengah, Kri dawngah na thuum u van pon. Na tangna u pon dawngah, nangmi pum dawngah nokna, Ciim Muithla awlkhyna te awm pon. (Efesa 1:13) Tila a thui dawngah, Ng’ong vengah pahoi n’dang pon. Jesu Kri ng’ongna he khaw Cim Muithla lawng zakmingciimna m’peek dawngah ni, ong thai la a awm. Tede Jesu Kri kawng mingna, thlaawk on mingna mingna te Ciim Muithla, dang pon ti praap thai nawh. Ciim Muithla dang pon atah, Pathen ca la awmna te khaw ming ciim thai la awm pahoi pon. Caciim lawng, Muithla amah ro lawng mami kah muithla on mami tah Pathen cathli la ng’awm u tite a pai pui. (Rom 8:16) Tila a thui. Tu dawngah, thlaang khatsut lawng Pathen ca la wmna te a ming u nawh, ngaikhykna a khyh u nawh ti atah, Pathen Muithla on a himi muithla kah pai puina a awm nawh dawng ah ni. Pathen Muithla lawng thlanghing muithla te pai pui la a awm veng atah, lungbui lawng Pathenca la awmna te a pai pui. (a ming) .
Cangna ( 9 ) Dootnathli
Cangna (10)
Ciim Muithla on bena
Ciim Muithla aka dang thlaangthli boih, Muithla on be la awm u nawh. Muithla on be, thuingaihna tah, Ciim Muithla kah ukna tila thuingaihna la awm. Caciim lawng, Zu rui u bol, te lawng botheen nawh te a coongsak. Te nalak atah Muitla on be u lat lah. (Efesa 5:18) Tila athui. Zu n’rui veng, zu lawng thlanghing kah pokna boihah hyn a lawh tih, thlanghing pokna te auh. Thlangngau pathuu angla te awm. Zahrau a pawh. Thui koi nawhthli te a thui, sai tyyng nawhthli te pynghang a sai tih lumlai a huh. Te tih van angla, thlanghing he,Ciim Muithla on a be vengah tah, lungbui te Muithla lawng hyn a lawh, a uk tih raltheenna a khyh, rihna khyh tlaih nawh, thlanghing pokna , cuihna lawng a ming thai lek nawhthli te a nyh tih a mingsak. Thlanghing lawng a sai thai nawhthli te sai thaina taraana te a khyh. Ciim Muithla on aka bethli kah a hingna he byh u lah sih.
Baptisma Johan
Baptisma Johan he, amanu bung khuiah saawng lii la a awm veng, Ciim Muithla on aka be thlaang la awm ai ti te Vaan Celtuih lawng hetila a thui. Metitiah ahih tah Bawipa kah mikhuh ah thlanglen la awm ai. Misur tui, nawh atah a thlo rui koi thaihu ro ro aw manawh, a thang pek kalawng ahih tah Ciim Muithla on be ai. (Luka 1:15) Tila Vann Celtuih lawng awl a phawng angla, Johan manu Elizabeth lawng, Jesu Kri kah amanu Meri kah voomna awl a zaak vengah, Elizabeth bung khui kah camo Johan lawng khaw a toi van tite caciim lawng he tila a thui. Elizabeth lawng Meri kah voomna awl te a zaak vengah, a bng khui kah camo te tat, te vengah Elizabeth te Ciim Muithla on be. Ahih lawngah angaih thlang la; Hutathli tiimah zoutheenna aka hu nu na cuun ham koi camo khaw a zou theen. (Luka 1: 41-42) tila a thui. Tu dawngah Elizabeth bung khui kah camo Johan te a tat ti atah, Ciim Muithla on a be dawngah ni. Camo Johan byng nawh tih amanu Elizabeth khaw Muithla on be la awm tih a bung khui kah camo Johan lawng, Meri bung khui kah camo Jesu Kri te a toi thai. Te congah, Meri bung khuiah Jesu awm tite khaw ming thai la awm.
Johan napa Zekariah
Baptisma Johan cuun la a awm veng, ana pa Zekariah te Ciim Muithla on be tih he tila awl a phawng. Ana pa Zekariah te Ciim Muithla on be tih awl a phawng; Israelthli ka Pathen, Bawipa tengah thangtheenna awm hawn seh, metitiah a thlaangthli te a hip tih a tlang pon. A tuihzoih David imkhuiah, mami thlawnna hamla Kii khat te a caawnsak pon. (zaan vengah amah kah tawngha ciimthli tengah ana thui angla) (kii he tharaana huksakna ni) Raalthli teng kalawng thlawnna, mami ng’ka thiinathli kah ram khui kalawngah, pathli tengah a reenna tyngsak ham onah amah paipii ciim a sai te ming poo hamla, m’pa Abraham tengah awl ana taap n’raalthli kut khui kalawng demsak ham on rih ouhla amah bi te m’bi thaina hamla, ng’hingkhui pyr amah haai ah aciim ca on a dong cala. Teh, nang ka ca, sawsaang kok kah tawngha khat tilang’khy ai; metitiah BAwipa haaiah a lawngpui rokbah pe hamla na cet ai, thawlh khawdawp ngaaina rang on na thlaangthli tengah thlawnna mingsak ham, metitiah mami Pathen kah a reenna rang on, vaan dawng kalawng mami tengah khawziin khuiah aka awmthli on dykna huui ah aka ngawlthli thy ham, mami kah khawthli te ropna lawngpui benla maawt hamla khawmik te thong ai; tila laa te a sak. (Luka 1:67-79)
Ongcathli
Pentekost hin a pha vengah, hyn khat ah thik at la boih awm u. Kawlkalh ah khawthlii awl angla van dawng kalawng awl te va law thuk tih a himi a ngawlhna im te a hu thulh. Te vengah thlaang khat rip sawah lai angla aka awm hai te a huh u. Tethli boih te Ciim Muithla on be u tih Muithla lawng a calsak angla awltlo la te cal u. (Celtuihthli 2:1-4)
Pentekost hin veng Ongcathli Ciim Muithla on a be u tih, Muithla lawng a calsak angla awltlo la te cal u. Te kah awltlo tlo te phun (16) hawm law.
Ukkungthli on a hamcathli lawng, Celtuihthli tengah, Jesu ming on awl a phawng u nawh ham a phawkhap veng, thik at la tun u tih thlaa a cam u. Te tila a thangthui u congah, ahimi a awmna hyn te hinghyn. Ciim Muithla on be u tih Pathen awl te thin awmna on a thui u. (Celtuihthli 4:31)
Piter
Te vengah Piter tah Ciim Muithla on be tih; Ukkungthli on a hamcathli; Tihin ah khawkheem tengah reenna saina dawngah metila a hoihna tite thui hamla nan khy u atah, nangmi on Israel thlaangthli boih lawng ming u lah. Nangmi lawng thinglam dawng na taai u de, Pathen lawng dykna kalawng a thawh kop, Nazareth Jesu Kri ming on nangmi haai ah aka pai thlaang he hoih. (Celtuihthli 4: 8-10) Piter lawng khawkheem a hoihsak tih awlcekna a taawng vengah, ukkungthli on a hamcathli sawah rihna ro khyh tlaih nawh tih, a thawlhnathli te khaw a phawng pe u.
Paul
Paul on Barnaba mi awl thangthen phawng rui la, Cyprus la te a pha u. Te kah tuisynglak ah te poo cet hih tih Paphos khaw te a pha u. Te khawah Juda nam millet aka thom tawngha rawl Bar-jesu aka mingna thlaang khat te a huh u. Ahih tah Rom ram uk kung Sergia Paula tengah awm. Te kah ram uk kung tetah thlangcuih la awm. Pathen awl te zaak hamla a ngaih dawngah Barnaba on saul te thlaang a tuih tih a khysak. Te de rom ram uk kung lawng ongna te a mangthawng taak thaina hamla miklet aka thom Elima (te te ahih ming thuingaihna) lawngah terawi te ana olh. Te vengah Paul tila khaw a khy u Saul te Ciim Muithla on be tih, Elima te a byh heet congah, nang he raai ca la na awm dawngah thaihu aka song boih kah raal la na awm, thailatna soprep on homthuina on na be. Bawipa lawngpui song na kaawisak he natong nawh ai aw? Bawipa kah kut te na saw ah awm pon. Na mik pum vetih, tahe kalawngah khawmik kah angna te na hu tlaih manawh; a tina. Kawlkalh maiah khawmui on ziinna te a sawah a pai pe, thlaang lawng a kut ah phoih tih maawt ham la a pathop aroh, ram uk kung lawng te kah thai hu te a huh vengah, a tangna, Bawipa kawng cangpuina dawngah akawpok la rai. (Celtuihthli 13:6-12)
Ciim Muithla hawna rang on Paul lawng, tawngha rawl Bar-Jesu kah mik te a pum pesak. Te thlaang te tah ram uk kung lawng ongna te hutuung thai na nawh ham la, Paul on Barnaba te a olh dawngag tetila te a mik pum sak la awm.
Celtuihthli
Tede Judathli lawng Pathen aka rih pai hyn aka sang hutathli on khaw khui kah ukkung thlaangthli te a cemtuh u. Paul on Barnaba te a thee akhaana u tih te ramk kkhui kalawng a hek u. Te dawngah terawi lawng tethli ngaih nawh huhsakna ham a khaw dawng kah angdik te a khokthil hih tih Ikonium khaw la a ceh taak hih. Hubaangthli te Ciim Muithla on be u tih awmngaih u tangkiik. (Celtihtli 13:50-53)
Asaw kah thaihuthli byh veng, Ciim Muithla a be u vengah, awl tlo tlo calna, raltheenna, awmngaihna on be u ti te huh thai la awm.
Cangna (10 0 dootnathli
Cangna (11)
Muithla ah Tlimna
Tihin hang Krica thlangbol tiimah, tlimna he Ciim Muithla kah bibina ni tila aka pawm thlaang zahawhthlang huh la awm. Teti la aka tlimthli te haaila nawh tih huu benla, a thaalla tlim u tite huh la awm. Te tila tlimna te Baibul khuiah huh la awm nawh. Tede thlaang a kuumngaai lawng a tangna u tih a dou u. Pathen akarih thlaangthli on Pathen thlaangthli hu ben la, a thaal la aka tlim thlaang pakhat ca khaw Caciim khuiah huh la awm nawh. Pathen thlaangthli, Pathen akarih thlaangthli haai ben la bykyym rui la ni Pathen a bawk ti te huh la a awm.
Abraham
Abraham kum sawmkow pakow a law vengah, a tengah Bawipa a phou pe tih, Kai tah Bawilen Pathen la ka awm; ka haaiah caawtbauh kap myh la cet lah. Kamah on nang laklaw ah paipii ka sai vetih zahawh thlang la kan pung kan taai sak ai, a tina. Abraham te bykyyp tih Pathen lawng a tengah, Kai ham la he he nang on paipii kasai la awm; Nang tah namtawm boih kah pa na awm ai. (Genesis 17:1-5) Pathen lawng Abraham awl a vom vengah, haai la bykyym tih Pathen te a bawk. Hu la tlim nawh.
Joshua
Joshua lawng Jeriko khaw teng a pha tih, a dan hang vengah a haai ah thlaang khat pai tih a kut dawngah samsen aka pawm te a huh. Joshua lawng cet hang tih ; Nang he kaimi ben aw, nawh atah raal ben aw? Tila a doot. Ahih lawng; Me ben ah khaw ka awm nawh, tede BAWIPA kah ralkaap awl pe ham la tahe ah ka law; a tina. Te vengah Joshua lawng diklai dawngah hihzah rui la bykyyp thuk tih a doot; Ka bawipa lawng a tuihzoih ham tu awlthang a van khyn kai a tina. BAWIPA rallkaap kah ralbawi lawng ; Na khawmyk te dul lah, napaina hyn te hyn ciim ni a tina. Ahih lawng a thui ang la Joshua lawng a sai. (Joshua 5;13-15)
Joshua on BAWIPA kah ralkaap ralbawi Jeriko tengah a hu ahih veng, hinzah rui la, lai la bykyyp tih a bawk. Hu ben la tlim nawh.
Ezekiel
Mui dawng kah khawtlan kawse haaiah aka zaal malpacung angla awm tih, te kah angna lawng a tengvaaiah khop a cungveel. Te tila BAWIPA kah bawilanna mui tah awm. Kai lawng ka huh vengah, a khupla ka tlim, te vengah thlaang khat lawng awl a thui angla ka zaak. (Ezekiel 1:28)
Ahih lawng ka tengah, thlanghing capa, na khaw dawngah pai langtah na tengah awl kavan thui ai; n’tina. Awl a thui vengah, Muithla ka tengah va pai tih ka khaw kalawng n’thawh hang, te vengha ahih lawng awl a vanthui te ka zaak. (Ezekiel 2:1)
Te congah te thlaang lawng khawlaw ben la aka mang thawka la n’ceh pui, te vengah khawlaw ben kalawng aka law Israel Pathen kah bawwilenna te ka huh. A awl te tah tuiphu aka thou awl on lou u tih, ram te angna lawng a thy rawngtheeng. Huhsakna ka huh te tah khawpui phe ham la a law veng on Kebar tuiva ah kahuh huhsakna on bok vai u. (Ezekiel 43:1-3)
Ezekiel lawng Pathen bawilenna ahuh vengah, a khup la bykyym tih a bawk. Hu ben la tlim nawh.
Jesu Kri hubaangthli
Awl a thui li vengah, mui aka ang thlang lawng a himi te khop a zawl tih, mui khui kah awl lawng; Hetah ka lungvatna ka Capa ni, a saw ah ka awmngaih tangkiik; a awl hutuung pe uh ti. A hubaangthli lawng a zaak u vengah calla a rih u tih a khupla kaawp u. Tede Jesu lawng va law tih tethli te a tek. Rih u bol, thou u loih, a tina. A himi lawng abyh hang u vengah, Jesu byng nawh atah u khaw hu u tlaih nawh. (Mathai 17:5-6) Celtuih Piter, Jakob on amanau Johan mi lawng, Jesu Kri te tlang saangah Mousi, Eliah mi on haih a huh u veng, calla a rih u tih haai ben la bykyyp u. Hu la tlim u nawh.
Vaan Celtuihthli
Vaan celtuihthli boih lawng bawi ngawlhcon on a haamcathli on thaihu sai hing pali hy te a cungvel u tih pai u. Bawi ngawlhcon haaiah kyyp rui la Pathen te a bawk u, he tila athui u. Amen! Kohna on thangpawmna on cuihna on awmngaih cil thuina on hinzahna on saithaina on tharaana tah dungzaan tola mami Pathen kah ni. Amen! Ti u. (Awlphawng 7:11-12)
Vaan dawngah, Vaan celtuihthli boih lawng Bawpa PAthen te haai ben la bykyyp ruila a bawk u tila ca ciim lanwng a thui. Hu ben la tlim u nawh.
Ahaamca thlaang pakul pali
Te congah Pathen haai kah bawi ngawlhcon dawngah aka ngawl ahaamca pakul pali hy lawng bykyyp u tih Pathen te a bawk u. (Awlphawng 11:16) Vaan dawngah ahaamca thlaang pakul pali lawng khaw Pathen haaiah bykyyp rui la, Pathen te a bawk u. Haai ben la tlim u nawh.
Pathen ka raalthli hu ben la tlim u
Pathen a mah kah a thlaangthli u khat khaw hu ben la tlim u nawh ti te m’ming u pon. Te atah me ang thlaangthli hu ben la a tlim u kai? Pathen thlaangthli hu benla a tlim u nawh atah, hu ben la aka tlimthli he Pathen thlaangthli nawh tih Pathen kah a raalthli ni.
Saul
Teveng zunah ,Saul lawng Bawipa kah hubaangthli te ngawn hamla a teng popa. Khawsoih bawi kok tengla cet tih, amasku khaw kah sinakawk la ceh thaina caram te a bih, teah lawngpui kah thlaangthli te a hu atah, tawngpa khaw huta khaw, tuuk tih Jerusalem thawngim la khyn hamla kamthlah. Damasku khaw apha tawm lawngpyn ah, vaan dawng kah angna bou thlang lawng ahih te a thy rawngtheeng. Diklai la tlim thuk tih awl lawng, Saul, Saul tu ahkai nan thee nankhaana a tina. Saul lawng; Nang a u, Bawipa a tina. Awl lawng na thee na khaana Jesu ni. (Celtuihthli 9:6)
Saul lawng, ongcathli thee khaana ham Damasku khaw la a ceh phai li veng, lawngpyng ah vaan ben kah angna lawng a thy rawngtheeng tih diklai la tlim. Te tila Saul a tlimna te, ti hin hang aka tlimthli lawng, Paul khaw tlim van ta ti u tih, Muithlaah tlimna la a pawm (tangna) u. Te tila kawi nih tihin hang aka tlimthli te Jesu Kri kah raal la man a awm u veh te niaw? Metitiah, tetila Saul a tlim veng teah, Jesu kah raal la ni a awm. Saul lawng; Bawipa; Nang a u a tina vengah, Jesu lawng; Nang lawng na thee na khaana Jesu ni a tina. Te dawng ah, hu bem la aka tlimthli he Jesu kah a raalthli ni ti te ming ham la awm. Saul he angna lawng a tlimsak. Tihin hang ka tlimthlihe cangpui kuung sayathli lawng a tulh u, hu ben la tlim ham kamthlah u opsoh pon ro tih, a tlim veng aka sambaai hamthlii khaw opsoh la awm u pon. Te ang thaihuthli te Ciim Muithla kah bi bina nawh ni.
Jesu Kri tuuk ham aka law thlaangthli
A tengah aka law hamkoi thaihuthli te a ming dawngah, Jesu lawng cet tih, tethli te a doot; U na tlap u? a tina. Tethli lawng Nazareth Jesu; a tina u. Jesu lawng kai pon ni a tina. Jesu lawng kai pon ni a tina u vengah a hu la nawng u tih diklai la tlim u. (Johan 18:5-6)
Jesu lawng kai pon ni a tina vengah, Jesu tuuk ham aka lawthli hu ben la diklai dawngah a thal la tlim u. Te tila aka tlimthli te Jesu Kri aka ongthli on a pookthli nawh ni. Te dawngah Muithlah hu ben la aka tlimthli he, Jesu Kri kah pazathli nawh tih, a raalthli ni.
Khawsoih Eli
Pathen bawm kawng te a thui vengah, Eli te a hu benla a ngawlhna on haih vawng thawhka tengah tlim. Patawng la awm tih a pum a rih dawngah, a rawn tlet a suk tih dyk. Ahih lawng Israelthli te khaw kum sawmli khui a maawt. (1 Samuel 4:18) Khawsoih Eli tah Pathen kah bibi kuung la awm. Tede a cathli te a theen la a tol nawh dawngah, ahih sawah Pathen a kaw law nawh. Israel on Philistinethli raal a tuk u veng, Pathen kah Paipi bawm Philistinethli lawng a lawh u kawng te a zaak veng, ngawlhna on haih tlim tih dyk ti te huh la awm.
Cangna (12)
Tlim nawh ham a cakla pai
Pathen lawng a mah aka ong thlaangthli, tlim nawh ham on a cakca la pai ham caciim khuiah a thui.
Israel cathli
Israel catholic, Izip ralkaapthli lawng a tlaak veng, rih nawh ham on, acak la pai ham, he tila a thui pe. Mousi lawng thlaangthli tengah; Rih u bol. Acak la pai u langtah BAWIPA lawng thlawnna a van khyn te tihin ah na huh u ai. Tihin kah na huh u Izipthli he na hu u kop tlaih manawh. BAWIPA lawng nangmi hamla a van tuk badai, nangmi tah dyym na awm u ham mai ni; a tina. (Exodus 14:13-14)
Juda thlaangthli
He congah, Moab thlaangthli on Ammon thlaangthli tah Meun thlang vaangthli on bawng u tih Jehoshaphat tuk hamla law u. (2 dungtokna 20:1)
Te tila thlangping tiim ah a pai li vengah, Levi nam Asap kah cadil khat Mattaniah capa, Jeiel capa, Benaiah capa, Zekariah capa, Jahaziel capa saw ah BAWIPA kah Muithla te va pai. Ahih lawng ; Hutuung u lah, Jehoshaphat sengpahrang on Juda ram on Jerusalem khaw ah aka awm thlaangthli boih, nangmi teng ah BAWIPA lawng he tila a thui; He kah ralkaap zahaw thlang he rih u bol langtah na tha theesak u bol. Metitiah nangmi lawng raal na tuk u manawh. BAWIPA lawng ni a tuk ai. Thangvyn ah tethli tuk ham la cet u lah. Izip Langloih ah ana lui u vetih, Jeruel Huhaang tlaang lawnghawi dung ah a ceh u li vengah na huh u ai. Nangmi lawng he raal he na tuk u manawh. Paihyn te lou u lang tah; acak la na pai u congah. Aw juda on Jerusalem BAWIPA lawng n’thlawnna te byh u lah. Rih u bol; na tha khaw theesak u bol. Tethli hum hamla thangvyn ah cet uh, Nangmi tengah BAWIPA awm badai a tina. Jehoshaphat lawng diklai dang ah bykyyp, te vengah Juda thlaangthli boih on Jerusalem thlaangthli boih lawng bykyyp u tih BAWIPA te a bawk u. Korah thlaangthli tiim kah Levi thlang vaang on Korah thlaangthli lawng pai u tih BAWIPA Israel PAthen te awl angaih thlang la a koh u. (2 Dungtokna 20:14-19)
Raalthli lawng Juda thlaangthli tuk ham a law u vengah, Pathen lawng tethli tengah, acak la pai ham on Pathen kah thlawnna byh ham la awl a thui pe u. Mami ongcathli khaw Pathen ypna dawng ah, tilm ham la nawh tih, acak cala pai ham la awm.
Paul
Pathen lawng, ongcathli tlim nawh ham on acakca la pai ham, Saya Paul hawna on hetilta a thuityn.
Atheen la ngaithyyn uh; ongna dawngah acak la pai uh; tawngpa tang thincak la awm u lang, na thaa raasak uh. (1 Cor 16:13)
Zalpaw la awm ham Kri lawng mami te n’loihsak pon, te dawngah acak la pai u lang tah tamnaa kah thalrih te phuitlaih u bol. (Galatia 5:1)
Hukhyng khit ah, Bawipa kah saithai tharaana dawngah na thaa vanraasak u lah. (a cakla pui uh lah) (Efesa 6:10)
Te dawngah miamanauthli, ka lungna tih ka ngaihthli, ka awmngaihna on ka bawi lumyk la aka ဝိawmthli, ka pazathli, te tila te Kri dawngah acak cala na pai u hamla awm. (Filipi 4:1)
Te dawngah miamanauthli, acak la pai u lang kaimi lawng awl on aw, huilai on aw ca on aw patong kavan tui u te phoih mangkhak u lah. (2 Thesalonika 2:15)
Saya Paul lawng, amah kah a thut thuitynna cabuthli khuia ah, ongcathli tlim nawh ham on, acak la pai ham la a thuityyn tih a cang pui. Te dawngah tlim boih boih he Ciim Muithla kah bibi nawh ni, ttite ngaithyyn ham la awm.
Cangna (13)
N’Tu dawngah a tlim u
(အဘယ့်ကြောင့်လဲကြသနည်း)
N’tu dawngah thlaangthli atlim u? Thlaang khatsut lawng tlim he, a dauh u. Dou u nawh, tangna u nawh. Tede te tila aka dauhthli, aka ngaih nawhthli khaw huu latah tlim u tongroi van. . N’tu dawng ah kai?
A Lang thaihu te ming ham angaih u dawngah (ထူးခြားသောခံစားချက်လိုချင်သောကြောင့်)
Thlaang khatsut a tlim u he tah, a ming nook nawh, a taawng nook nawh thaihu te taawng ham a ngaih u dawng ah ni a tlim u. Tede a tlim cong ah khaw a langna tu khaw awm nawh.
Thlaang lawng Muithla thlaang tina seh ti u dawngah (ဝိညာဉ်လူဖြစ်သည်ဟုထင်စေချင်သောကြောင့်)
Thlaang khatsut lawng, tlimna he, Muithla on bena tila apok u dawngah ni a tlim u. A tak tangah tah, Muithla on be na ham , tlim ham la awm tila Baibul khuiah khatca khaw huh la awm nawh. Ciim Muithla he, Pathen la a awm dawngah, a awl ngaaina, a kawngaihna angla ng’hing deng ah ni,Ciim Muithla lawng ng’uk ai. Lawngpui tlo awm nawh. A tlo lawngpui awm mai kawi nih, seitan (muithla thee) lawng m’peek taituu ai.
Thlaangthli on m’vai u nawh ai ti u dawngah (သူတပါးနှင့်မတူမှာစိုးသောကြောင့်)
Thlaang khatsut lawng, n’tlim nawh kawi nih thlaangtlothli on m’vai uthee nawh ai ti la a pok u dawngah, tlim ham cokrok u opsoh pon. Ta he saan he thlaangvan ang coong ngaihna saan la awm. Te dawngah ngaithyyn ham calla ango. Awltak aka ming nawhthli, lawngpui aka hangthli on pawlneeg haih kawi nih, m’mah khaw lawngpui ng’hang thai koi la awm dawngah, a theenla ngaithyn ango.
Muithlathee kah saithai tharaana onah (ဝိညာဉ်ဆိုး၏တန်ခိုးကြောင့်)
Thlaang khatsut a tlimna he, a tulh dawngah nawh tih, saithai tharaana dawngah tlim u. Tede te kah tharaana te, Ciim Muithla tharaana nawh ni. Hindu bawkna ah khaw muithlaah tlimna he awm van bal. Te atah Hindu bawknaah aka tlimthli te Ciim Muithlaah lawngah aw a tlim sak u kai? Kawpokrai sai thainathli boih boih he Pathen teng ka lawng nawh ni ti te saya Paul lawng hetila a thui. Metitiah te ang thlaangthli tah celtuih rawlthli ni, bibikung thlangthai palat hy, Kri kah celtuih angla aka sa uthli ni. Te dawngah kawpok rai ham awm nawh. Seitan lawng pateng khaw vaan celtuih aka ang angla sa u. Te dawngah a tuihzoihthli lawng thlangdong angla a sa u vengah, ngaihang hamla awm nawh. Amami kah bibina angla ni a botna te a awm van badai. (2 Kor 11: 13-15)
A tulh dawngah (တွန်းသောကြောင့်)
Thlaang khasut a tlimna he, a tulh dawngah ni a tlim u. Mik ziin rui la m’pai khing kawi nih n’tlim thai, te vengah thlaang khathaa lawng n’tulh mai kawi nih n’tlim kou praap ai.
Pathen Awltak te a zakming ciim nawh dawngah (သမ္မတရားနှုတ်ကပတ်တော် နားမလည်သောကြောင့်)
Pathen awltak te a zakming ciim nawh dawngah Muithlaah tlim he song tila aka pawm thlaang bronawh la za hawh. Jesu lawngah, Pathen kah ca ciim on Pathen kah saithaina na ming u nawh dawngah, nangmi lawng na pok thawlh u pon. (Mathai 22:29) Tila athui. Asaw kah ca ciim lawng a thui tah, thawh kop hingna on tuhkai tih a thui la awm. Thawh kop hingna byng nawh tih, a tlo thaihu kawngthli te khaw zakming na awm nawh kawi nih, ongna ben lawngpui တhang thai la a awm dawngah, song aw, song nawh aw ti te ca ciim on nyt tah tih cek bou ham a ngo.
Awltak lakah mah lungbui pokna te a roi dawngah (သမ္မာတရားထက်ခံစားချက်ကိုဦးစားပေးသောကြောင့်)
Pathen awltak cangsakna lakah lungbui kah pokna te avai dawngah aka tlimthli khaw awm. Thi ngan kah ngaihna on lungbui pokna te m’vai ham nawh ni. Metitiah seitan lawng khaw, thi ngan on lungbui kah ngaihna te m’ peek thai dawngah ni.
Nui dykna (အတောမသတ်နိုင်အောင်ရယ်ခြင်း)
Muithl kutdou, Muithla bibina on kawpok rai saithaina aka vai, Krica thlangbolthli tiimah, Muithlaah tlimna byng nawh tih, Muithlaah nuidykna khaw asai u ti te huh thai la awm. Phung thui li vengah on awl thui li vengah bukbuk nuidyk u paraap, Muithlaah nuidykna he baibul khuiah pakhat ca khaw awm nawh de, Ciim Muithla kutdou ti u tih ngaikhyk kawkhyk tangkiik la apawm u. Baibul khuiah Jesu Kri on a hubaangthli, nuidyk u tikah catlaang khat khaw awm nawh. Muithla kutdouthli khuiah, nuidykna he ca ciim khuiah khat khaw awm nawh. Jesu Kri rap ti he tah ca ciim khuiah huh thai la awm. Jesu rap (Johan 11:35)
Ramsa angla awl calna (တိရစ္ဆာန်ကဲ့သို့အသံပြုခြင်း)
Ramsa angla vuupaangna he khaw, Ciim Muithla kah bibina ti la a pawm u, a tangna u. Sandeih angla, Ui angla paang u tih, tetila a paang u te Ciim Muithla kah bibi ti la a pok u tih calla a kaw khyk ti u, awmngaih u. Te angthli te Ciim Muithla bibi na dawngah khat khaw awm nawh. Ca ciim khuiah khatca khaw awm nawh.
Takpum thyynna (ကိုယ်ခန္ဓာလှုပ်ခြင်း)
Thlanghing kaw khuiah raai a kuun veng kah angla thyynna, alu te huhaai, banvoi bantang la a thukthek athlot, aka let thlatangla heng thlit thlat, heng u a thlot, tetila a awmna uthli te khaw Ciim Muithla kah bibi ti la a pok u. Ca ciim khuiah te angthli te, Ciim Muithla kah bib tila khatca khaw awm nawh. Te ang thaihuthli te tangna ham awm praap nawh. Baibul on a then cala nyttah ham la awm. Babul he a then cala n’te nawh kawi nih te angthli te m’pek bou thai nawh ve tih, a tak mai cawini ti la n’tangna van hau pon ai. Te dawngah Babul he te popa ham la awm.
Lai tlang (Chin Ram) ah, 1980 kum zunzan vengah, zuva rawi louha la cet hih. A zu te a bung ry. Lawngpyngah a cehhih li veng, ava lawng, kai he Rom ralkaap seh lang, nang he Jesu seh titih, azu te a caawt athlot tih abungkhui kah camaw te vik rawk. Lawngpui aka hangthli, a song nawh cangsakna hu aka vaithli he, kumkhat khui pyyr, ziin rookah laam u thai. Thlangtlo on ah khaw pawlneeng u nawh, amami ca byng te thlop bol utih laam u tlim u taituu. Thlangtlothli on ah khaw benbaw banpang u nawh. Amami byng te benbaw banpang u the. A mami aka cangpui saya te pathen la a ngaai u. Kawzin pum veng, hai a thih u, huta tawngpa thawlhna a sai u tih ca khaw a cun u. Te kah camaw te Ciim Muithla rang on cun la ca ni ti u. A mami kah a saya lawng, a mah kah a ngaih huta, hula on awl thangthen thuila ceh haih ham Pathen lawng avan thui tila a thlangbol tengah a tina u tih, a thlangbol lawng khaw hothoot a tangna u tih a roi u.
1980 zunzan veng, Falam pengah, huta tawnghathli hynrookah awm. Kawpokrai thaihuthli a sai u thai. Lakphak tui khaw a pung ataai sak u thai. Muithla theethli he thaihu soprep a sai thi u van. Te tila muithla theethli lawng aka hawna tlaangthli te a bot ben la tah a khawsak kang pawci u. A khawsak then u phaat nawh. Te dawngah muithla rawlthli te a nep la ngaithyn ham la awm.
Cangna (14)
Ciim Muithla kah a thaihthli)
(ဝိညာဉ်တော်၏အသီးများ)
Tede Muthla thaih tah Lungna, awmngaihna, ngaimaawngna, yh haina, reenna, ypawmna, kawdawna on pacyngna he ni. He on aka kalh u cangsakna awl awm nawh. (Kalatia 5:22)
Ciim Muithla kah a thaihthli he, Thlanghing ben ka thahyyrna on moibo then sainathli dawngah nawh tih, Ciim Muithla amah kah a thaithli ni. He angthli he tah, Muithla ben aka haamkhythli kah hingna ah huh thai la awm. Thlacamna on Muithla athaih, thaih thai koi la awm nawh tih, hin rook hingnaah mah ngaihna ang hing ouh la, Ciim Muithla kah ukna, maawtna rang on a thaih te thaih tih huh thai la wm. Ciim Muithla kah ukna, maawtna khuiah aka awm popa kah hin rook a hingna ah, lungna, awmngaihna, ngaimaawngna, he angthli he huh thai la awm. Amah tetila Muithla ben aka haamkhykthli kah hingna te ming thai la awm. Takpum benah camaw la ng’awm veng atah, ca cun thai nawh de, ng’ham congah ca n’cun thai van angla, Muithla kah ukna khuiah ng’awm thaina ham, Muithla ben ng’haam khyk ham ango van. Ongcathli a kuumngaai he, Muithla ben camaw la ng’awm u. Muithla buh caakna a zawl dawngah n’roong thai u nawh. Te dawngah a thaih n’thaih u thai nawh.
Cangna (15)
Muithla laksawng kutdoouthli
(ဝိညာဉ်ဆုကျေးဇူးများ)
Ciim Muithla lawng ongcathli, Pathen bi abi thaina ham, Pathen kawngaih la abibi sai thaina ham Muithla kutdouthli te a peek.
Ming ham ango
Miamanauthli, muithla ben laksawng kutdou peekthli he ming myhla na awm u ham kan ngaih u nawh. (1 Cor 12:1)
Saya Paul lawng, Corin khaw kah thlangbolthli tengah, Pathen lawng a peek, muithla lawksawng kutdou kawngthli te mingsak ham a ngiahna awm. Tetih van angla, tihin hang ongcathli khaw Ciim Muithla laksawng kutdou kawng he ming ham la awm. Muithla laksawng kutdou kawng m’ming nawh kawi nih, Corin khaw thlangboithli angla ong thawlhna, a song nawh cangsakna dawngah lawngpui ng’hang thai koi la awm. Pathen lawng, ongcathli tengah, angongaiihna angla Muithla laksawng kutdou te a peek. Te Muithla laksawng kutdou te na ming nawh kawi nih hawna myh la nawm van ai. Ng’hawna nawh kawi nih a phu awm van nawh my. Te dawngah me ang Muithla laksawng kutdou ka dang kai, ti te ming ham la awm.
Ongcathli boih a dang
Ongcathli boih Muithla laksawng kutdou a dang ti te, Piter lawng hetila a thui. Thlaang boih lawng kutdou laksawng a dangna angla thlangtlo ham bi bi rip hamla awm. Pathen reenna bi soprep te yp awm cala bi hamla awm. (1 Piter 4:10) Tede thlaang boih Muithla laksawng kutdou dang nawh. Caciim lawng, Celtuih la awm u boih aw? Tawngha la awm u boih aw? Cangpuikung la awm u boih aw? Kawpohrai thaihu a sai boih u aw? Thlangtlou a hoihsak thai boih u aw? Awl soprep calthai boih u aw? A thuicaiih thai boih u aw? (1 Cor 12:29-30)
Muithla khat byng ni
Kutdou laksawng thaihu peek a tlo tlo awm de, muithla tah khat ni. Bibina a tlo tlo awm de, Bawipa tah khat ni. Thaihu saina a tlo tlo awm de, Pathen lawng ni thlaang boih dawngah bi a bi. Thlaang boih tengah ciim muithla mingsakna te thlaang boih theenna ham la a peek. Thlaang khat tengah Muithla lawng cuihna awlthang a peek, atlo tengah te muithla lawng awlthang mingna a peek bal, te Muithla lawng thlaang khat tengah ongna a peek, te Muithla khat lawng thlaang khat tengah thlangtlou hoihsak thaina a peek, thlaang khat tengah kawpok rai tharaana a peek, khat tengah awlthang phawngna a peek, khat tengah muithlathli pekthle thaina a peek, a tlo khat tengah awl tlo tlo cal thaina a peek, a tlo khat bal tengah te awl thuicaih thaina a peek. He angthli boih he te Muithla khat kah biina la awm, a mah lawng a pek bouna angla, thlaang boih tengah te tila a peek. (1 Cor 12:4-11)
Nangmi tah Kri pum la na awm u tih, a beekthli la na awm u. Thlangbol khuiah Pathen lawngah celtuihthli te lamha la a khyh, a pabena ah tawnghathli, pathumna ah cangpui kungthli, kawpokrai thaihu aka saithli, thlangtlou hoihsak thaina kutdou laksawng thaihu peek aka khyhthli, thlaang aka bawmceemkungthli, ukteem kungthli on awl soprep aka calthaithli te a khyh. (1 Cor 12:27-28)
Mami lawng m’pum dawngah a beek mon ng’khyh u, tede a bibina boih vai u the nawh, tetih van angla mami khaw Kri dawngah a beek zahawh la aka awm pum khat la ng’ awm u,a beekthli boih te khat on khat on khat kola boih ng’awm u the, reenna a peekna angla kutdou thaihu peek atlo tlo ng’khyh u. Thlaang khat lawng awlphawngna a dang atah ongna a khyh khok angla hawna seh. Bibina a dang atah, bi bi seh, cangpui thaina a dang atah, cang pui seh, thlaang thapeekna a dang atah, thaa pe seh, aka votthok thlaang dawmthlaaina aka dang lawng moihhoihna on daawmthlaai seh, ukteemna aka dang lawng, kawdungna on ukteem seh, tlaang reenna aka dang lawng,thathlyna onthlaang reen seh. (Rom 12:4-8)
A hih lawng thlaang khatsut te celtuih la, thlaang khatsut te tawngha la, khatsut te awlthang theen phawngkung la, khatsut te pastor on cangpui kungthli la a khyh. Pathen thlaangthli lawng bi abi thai u tih, Kri kah pum te a paisakna u thai hamla. (Efesa 4:11-12)
Thlaang boih lawng kutdou laksawng a dangna angla thlangtlo ham bi bi rip ham la awm. Pathen reenna bi soprep te yp awm cala bi ham la awm. U lawngkhaw Pathen awl a thui atah, Pathen awl a thuina angla a sai hamla awm. U lawngkhaw bi abi atah, Pathen lawng apeek tharaana on a bi hamla awm, teah ni thaihu soprep dawngah Jesu Kri rang on Pathen te thangpawmla a awm ai. A hih tengah bawilen saithaina dungzaan to awm hawn seh. A men (1 Piter 4:10-11)
Muithla kutdou laksawn Phunkou (9)
Kutdou laksawng thaihu peek a tlo tlo awm de, Muithla tah khat ni. Bibina a tlo tlo awm de, Bawipa tah khat ni. Thaihu saina a tlo tlo awm de, Pathen lawng ni thlaang boih dawngah bi a bi.
Thlaang boih tengah Ciim Muithla mingsakna te thlaang boih theenna ham la a peek. Thlaang khat tengah Muithla lawng cuihna awlthang a peek, a tlo tengah te Muithla lawng awlthang mingna a peek bal, te Muithla lawng thlaang khat tengah ongna a peek, te Muithla khat lawng thlaang khat tengah thlangtlou hoihsak thaina a peek, thlaang khat tengah kawpok rai tharaana a peek, khat tengah awlthang phawngna a peek, khat tengah muithlathli pekthle thaina a peek, a tlo khat tengah awl tlo tlo cal thaina a peek, a tlo khat bal tengah te awl thuicaih thaina a peek. He angthli he te Muithla khat kah bibina la awm, a mah lawng a pek a bouna angla, thlaangboih tengah te tila apeek. (1 Cor 12:4-11)
Saya Paul lawng a saw kah Baibul catlaang dawngah Muithla kutdou laksawng phunko (9) a tyng sak. Tethli te tah,
Thlaang boih tengah Ciim Muithla mingsakna te thlaang boih theenna ham la a peek ti la caciim lawng athui. Tede tihin hang ong ca a kuum ngaai lawng Muithlaa lawng a peek kutdou laksawng te dou myh la, mah ngaihna byng te ni dang ham la a bih u. Dang ham la khaw a cangpui u. A saw kah Muithla kutdou laksawngthli khuiah awl tlo tlo calthaina te ni dangham la athui u tih, cang khaw a cangpui u. Awl tlo tlo calthaina dang nawh atah Muithla on m’bee nawh, tenawh atah Ciim Muthla n’ dang nawh hyn, Ciim Muithlaah baptistma n’dang nawh hyn ti la a pok u.
Kutdou laksawng ti he, aka pe kung kah ngaihna ang la ni peekla a awm. Saya Paul lawng, thlaang boih tengah Ciim Muithla mingsakna te thlaang boih theenna ham la a peek ti la athui ngon paai de, tu dawngah kutdou laksawng pakhat pahih ca byng te a ngaih u kai. Camawthli ke, kutdou laksawng m’peek veng, amah kah a dang kutdou dawngah kaw khykna khyh myh la thlaang tlo kah a dang kutdou ni a nai lat delakon niaw? Te dawngah Muithla kutdou mon a awm khuiah, pakhat pahih ca byng ng’ngaih kawi nih, Muithlaah camaw thlaang la ni ng’awm hun. Im n’sak vengah thing ahna thlawh (လွှ) byng te ng’hawna mai kawi nih thaihuthli bih te ng’ ah kang vetih im la coong thai tlaih nawh my. Imsa thlaangthli lawng Sawbul (တူ) byng te hawna u boih kawi nih thingthli book myh la awm kang vetih im theen la coong thai nawh my. Te dawngah im sasih ti veng thaihu soprep te hawna ham a ngo.
1. Cuihna awlthang (ပညာတရား) wisdom
Saya Paul lawng he tila a thut. Thlaang haamthli tiimah cuihna awl te ka phawng u de mah ta, tede tihin hang kah cuihna awl nawh tih tihin hang kah ukkungthli bal nawh, te angthli te tula aka coong ham koi nawh ni. Monih kaimi lawngtah Pathen kah a hyp cuihna, thuh la aka awm, a ty tawng la a awm thlan veng kalawng Pathen lawng mami bawilenna ham la a van hoop cuihna te ni ka phawng u. (1 Cor 2:6-7)
Muithla benah thlaang haamthli tah Muithla ben cuihna te a dang thai van.
2. Awlthang mingna (ထိုးထွင်းခြင်းတရား) knowledge
Thlaang khatsut hy tah thlang tlo lak ah, awlthang mingna te a dang u. Te awlthang mingna aka dang hlaangthli lawng thlangbol on ongcathli rongna ham la a hawna ham la awm.
3. Ongna (ယုံကြည်ခြင်း) Faith
He zawn kah ongna he thlawnna ham la nawh tih, thlawnte cala ng’awm cong, thlaang tlo lak ah Pathen ongna, ypna kutdou a thui ngaihna la wm. Te ongna on kawpok rai thaihuthli te a sai thai.
4. Thlang tlou hoihsak thaina (Healing)
He kutdou laksawng aka dang thlaang he, a tlo ongcathli lakah a zawm dawngah, moibo a then dawngah nawh tih Pathen lawng peek a ngaih dawngah a peekla awm. Ongcathli lawng ongna on thlangtlou hoihna ham thla tah a cam thai ngon de, thlangtlou hoihsak thaina kutdou laksawng aka dang thlaang he awm. Te kutdou laksawng aka dang thlaang lawng, thlaangthli a theenna ham on Pathen bawilenna ham hawna ham la awm.
5. Kawpok rai saithaina
Kawpok rai saithaina he ong nawh thlaangthli a ong na u thai ham Pathen lawng a pui la peekla awm. Meti tiah, ongcathli tah kawpok rai saina rang on nawh tih ongna on ni hing ham la a awm.
6. Awlthang phawng thaina (ပရောဖက်ပြုခြင်း)
He khtdou laksawng he, tahe saan ah khaw awm thai hun. Tede baibul (Pathen awl) on vai ahih nawh tih, a phawng ang la a awm nawh atah seitan tengkah la awm tih a theenla ngaithyyn ham la awm. Celtuih Paul mi saan veng Baibul cathai awm nawh hun tih awlthang phawng thainathli he mon huh thaila awm.
7. Muithlathli pekthe thaina (စိတ်ဝိညာဉ်ကိုပိုင်းခြားတတ်ခြင်း)
Thlaang boih lawng muithla pekthle thaina he khy nawh. PAthen teng kah Muithla aw, seitan tengka aw tite a theenca la a pekthle thai na kut dou la awm.
8. Awl tlo tlo calthaina (အမျိုးမျိုးသောဘာသာစကားပြောတတ်ခြင်း)
Awl tlo tlo on tuhkaai tih baibul khuiah phunthum huh thaila awm. Pakhat he thlacam veng hawna ham on pahih te tah awlthangtheen thui veng hawna ham la.
(1) Thlanghing awl la awm tih awlthangtheen thuina ham
Pentecost hin vengah celtuihtli awl tlo tlo la te cal u. Tethli lawng a mah mah kah awl la rip cal u ngon de, aka zathli lawng ama mi kah awl la te a zaak u. A laklawah Ciim Muithla lawng awl a leh pela awm. Pentecost hin veng kah angla tihin hang ah tah awm tuk tlaih nawh.
(2) Thlacam veng hawna ham
Paul lawng metitiah mingnawh awlla aka cal lawng thlaang tengah cal nawh tih Pathen tengah ni a cal. U lawng khaw zakming pe nawh; a muithla on a hyp thaihuthli te a phawng. (1 Cor 14:2) Ti la a thui. Te dawngah he kutdou laksawng aka dang thlaang lawng Pathen teng thlacamna ham peek la awm. Tahin hangah, Ciim Muithla kah peek nawh tih khat on khat cangpuina on, a tlo muithla hawna rang on ni, tumpalau la a hawna u pon. Mingnawh awl aka cal lawng tah amah hoihkhaangna ham byng ni a cal. (1 Cor 14:4)
(3) Awlthang theen thuina ham
He kutdou laksawng on tuhkaai tih Saya Paul lawng, te atah miamanauthli; me tila n’ti u lah ai. Khat la na law u vengah, laa sak ham, nawh atah thuinytna awl aw, awlphawng ham aw, mingnawh awl cal ham aw, nawh atah thuicaih ham aw na khyh rip u. He angthli boih he thlangbol tharaana ham na sai u ham la awm. Mingnawh awl aka cal a awm atah, thlaang pahih pathum te vai at la cal u vetih, te vengah thlaang khst lawng a thuicaih ham la awm. Aka thuicaihkung a awm nawh atah, thlangbol tiim ah ming nawh awl aka cal te dyym awm selang a mah on Pathen laklaw byng ah cal seh. Thlaang pahih pathum lawng awl a phawng u vetih thlangtlo lawngah tekah awl te a theenla a nai a naawng ham la awm. (1 Cor 14:26-30)
9. Te awl tlo tlo thuicaih thaina (ထိုဘာသာစကားကိုအနက်ဖွင့်နိုင်ခြင်း)
Awl tlo tlo cal thaina on awlthang aka phawngthli a awm dawngah, te awl tlo tlo aka thuicaih thai thlaang te Muithla lawng a peek. He kawng he a sawah thuicaih la awm pon.
Pathen bi bina ham kutdou laksawng
Pathen lawng thlangbol khuiah bi bithaina ham Muithla kutdou laksawng a phun phun a peek ti te, saya Paul lawng hitila a thut.
Nangmi tah Kri pum la na awm u tih, a beekthli la na awm u. Thlangbol khuiah Pathen lawngah celtuihthli te lamham la a khy, a pabena ah tawnghathli, a pathumna ah cangpuikungthli, kawpokrai thaihu aka saithli, thlangtlou hoihsak thaina kutdou laksawng thaihu peek aka khyhthli, thlaang aka bawmceemkungthli, ukteemkungthli on awl soprep aka calthaithli te a khyh. (1Cor 12:27-28)
A saw kah a tyngsak kutdou laksawngthli te tah
A saw kah kutdou laksawngthli he thlangbol khuiah bi bina ham la a peek.
1. Celtuih
Thui tak tak sih ti kawi nih, ta he saan ah celtuih he a awm tlaih monih. Meti tiah celtuih la awmna ham tah, Kri amah a hing veng a hu roro ah aka baang thlaang, tih nawh atah Jesu Kri hu aka baang thlaangthli on ak pawlneeng u nook thlaang la a awm ham la awm. Tede celtuih thuingaihna khat tah Pathen awlthang aka van khyn, laipai (သံတမန်) ti ngaihna la awm. Te dawngah Kri kawng awlthang aka vankhyn, aka van thuithli te celtuihthli ti la n’ti thai.
Mami lawng m’pum dawngah a beek mon ng’khyh u, tede a bibina boih vai u the nawh, tetih van angla mami khaw Kri dawngah a beek zahawh la aka awm pum khat la ng’awm u, a beekthli te khat on khat ko la boih awm u the. Reenna a peekna angla kutdou thaihu peek a tlo tlo ng’khyh u. Thlaang khat lawng awl phawngna a dang atah, ongna a khyh khok ang la hawna seh. Bibina a dang atah, bibi seh, canpuithaina a dang atah cangpui seh, thlaang thapeekna a dang atah thaa pe seh, aka votthok thlaang dawmthlaaina aka lawng moihoihna on dawmthlaai seh, ukteemna aka dang lawng kawdungna on ukteem seh; thlaang reenna aka dang lawng thathlyna on thlaang reen seh. (Rom 12:4-8)
2. Tawngha
Tawngha kawng he asaw ah thui caih la awm pon.
3. Cangpuikung
He kutdou laksawng he Pathen awl cangpuithaina ham a peek kutdou la awm . He kutdou laksawng aka dang thlaangthli he Pastor Evangilist cing cing la a awm ham la awm n’ti thai koi la awm nawh. Cangpuina kutdou laksawng aka dang thlaangthli kah cangpuina he thlaang lawng a zoi cala a zakming u thai. Thlaang kah zakming thai koi la khaw a cang pui u thai. Pastor, Evangilistthli lawng he kutdou laksawng he dang u kawi nih calla then vetih a phu awm ai.
4. Kawpokrai thaihu aka sai
He kawng he khaw a saw ah thuicaih la awm pon.
5. Thlangtlou hoihsak thaina
He kawng he khaw thuicaih la awm pon.
6. Thlaang aka bawmceemkung
He kutdou laksawng aka dang thlaang lawng moihoihna on bawm ham la awm.
7. Ukteemkung (သင်းထောက်)
He kah kutdou laksawng he, thlangbol khuiah Pastor on atheen cala bawngzawng ahih tih, thlangbol maawtna on ukteemna ham calla a ngo kok thaihu la awm. He kutdou laksawng aka dang thlaang awm kawi nih thlangbol a rongna ham calla a phu awm ai.
8. Awl soprep aka cal thai
He kawng khaw thuicaih la awm pon.
Kri kah pum (thlangbol) paisakna ham
Mami lawng m’pum dawngah a beek mon ng’khyh u, tede bibina boih vai u the nawh, tetih van angla mami khaw Kri dawngah a beek zahawhla aka awm pum khat la ng’awm u, a beekthli boih te khat on khat kola boih awm u the. Reenna a peekna angla kutdou thaihu peek atlo tlo ng’khyh u. Thlaang khat lawng awlphawngna a dang atah ongna a khyh khok ang la hawna seh. Bibina a dang atah, bibi seh, cangpuithaina a dang atah, cangpui seh, thlaang thapeekna a dang atah, thaa pe seh, aka votthok thlaang daawmthlaaina aka dang lawng moimoihna on daawmthlaai seh; ukteemna aka dang lawng, kawdungna on ukteem seh; thlaang reenna aka dang lawng thathlyna on thlaang reen seh. (Rom 12:4-8)
A saw kah baibal catlaang dawngah Saya Paul lawng a khakhuui kah kutdouthli he a tyng sak.
1. Tawngha
He kawng he a sawah thuicaih la awm pon.
2. Cangpuikung
He kawng he khaw thuicaih tangte la awm pon.
3. Toltham thaina
Thlaang tawm lawng tolna awl he thui thai nawh. Tolna awl thui thaina kutdou laksawng aka dang thlaang lawng, thlaang a toltham atah, thinsa na khyh ouh la, khapzawh ti u tih amah kah a thawlh te a huh tih, kop tlaihvawng u.
4. Thapeekna
Thapeekna awl thui thaina he khaw bro nawh awlpui la awm. He kutdou laksawng aka dang thlaang lawng awl a thui veng, thlaang a tha thly tih, thlangbol rongna ham calla a phu awm. Baibal khui ah, barnabas he thapeekna awl thui thaina kutdou laksawng aka dang la awm.
5. Daawmthlaaina
He kutdou laksawng aka dang thlaang tah, dou danna ben ah haihna khyh myh la moihoihna on aka votthok thlaangthli peekna thinkaw aka khyh thlaangla awm. A bawi cing ah nawh tih, a deng a cung nawh ah khaw doudan thai, a peek thai.
6. Ukteemna
He kutdou kawng khaw thuicaih tangte la awm pon.
7. Thlaang reenna
He kutdou laksawng aka dang thlaang he daawmthlaaina on lou ahih ang ti de, daawmthlaaina he tah thaihu kova a doudan, peekna la awm. Thlaang reenna he thlaang kah a ngongaihna bawm tih peekna la awm. Thlaang tawm lawng he kutdou laksawng he dang nawh tih, thlaang reenna on bawmceemna khaw khyh u thai nawh. He kutdou laksawng he thlaang boih lawng dang kawi nih then.
Ahih lawng thlaang khatsut te celtuih la, thlaang khatsut te tawngha la, thlaang khatsut te awlthang theen phawngkung la, khatsut te pastor on cangpui kungthli la a khyh, Pathen thlaangthli lawng bi abi thai u tih, Kri kah pum te paisakna u thai hamla (Efesa 4:11-12)
Saya Paul lawng a saw kah babal catlang dawngah khaw Muithla kutdou laksawngthli tyngsak la awm. Krica, Pathen bi aka bi evangilist a kuumngai lawng n’tu dawngah thlangbol (church, Kri pum) a paisak uthai nawh, pastor la boih a awm u nawh ti atah, Pastor bina ham kutdou laksawng a dangnawh, a khyh u nawh dawng ah ni. Ongcathli boih lawng Pastor bina kutdou he dang boih la a awm nawh dawngah, aka dangthli lawng yp awm na on Pathen amah kah bi te abi ham la awm.
Kri ca, ongcathli a kuumngaai he muithla ben camaw thlaang la a awm u dawngah, mah kah n’dang Muithla kutdou laksawng dawngah ngaikhykna ng’khyh u thai nawh, tih nawh atah ming khaw m’ming nawh, tih nawh atah ng’hawna nawh, thlangtlo kah a dang kutdou laksawng te la n’naai pe.
1980 zunzan veng kawl ramah revival va pai tih, Evangilistthli bro nawhla va phou hang. Thlang nou, cadawngthli thlangbol (church) kah awl tlok khawkkhaanna on cing nawh tih, Ciim Muithla kah maawtna rang on awlthang theen a phawng u. Thlangbol (church) lawng a khang u de, khang haa u thai nawh. A mah te veng zunzan vengah awlthang theen he a kuumngaai a thui u tih, cangna sai he awm tuk nawh, ngaih khaw ngaih u nawh. Tede kai tah awlthang theen thui lak ah cangpuina benah katha raa bet tih cangpuina ngai he ka sai. Ka dang Muithla kutdou laksawng (cangpui thaina saya) he ypawm cala ka hawna. Te tila cangna kasai taituu veng atah , awlthang theen thui lakah cangna he thlaang akuum ngaai lawng a zakming u thai tih ngaih khaw angih u ngaai pon. Te dawngah mah kah n’dang Muithla kutdou laksawng he a theen cala, yp awm cala hawna ham la awm. Muithla kutdou laksawngthli he, tangka tlapna ham, ming thangna ham, mah ngaikhykna ham la nawh tih,
Te dawngah mah kah n’dang kutdou laksawng te ming lang atah thathlyna on hawna lah. Thlangtlo kah a dang kutdou laksawng te lat nai pe bol.
Cangna (16)
Atlo Muithla kutdou laksawngthli
Thlaang boih lawng kutdou laksawng a dangna angla tlangtlo ham bi bi rip hamla awm, Pathen reenna bi soprep te yp awm cala bi hamla awm. U lawng khaw Pathen awl a thui atah, Pathen awl a thuina angla a sai hamla awm. U lawng khaw bi a bi atah, Pathen lawng a peek tharaana on a bi hamla awm. Teah ni thaihu soprep dawngah Jesu Kri rang on Pathente thangpawm la a awm ai. Ahih tengah bawilen saithaina dungzaan to awm hawn seh. Amen. (1 Pir 4:11-12)
Celtuih Piter he Muthla kutdou laksawng mon dang nawh de, saya Paul lawng a thut nawhthli mon a thut ti te huh la awm. Saya Paul lawng a thut kutdouthli n’dang nawh mai ah khaw, Pathen reenna bi soprep te yp awm cala bi hamla awm tila Piter lawng a thut. Te dawngah u khaw seh kutdou laksawng khat haa te a dang atah yp awm cala hawna hamla awm.
Metila m’mingna thai ai
Muithla kutdou laksawng n’dang tite me tila m’ming thaina ai ti atah, n’tu thaihu khaw seh nokdak roh ah ni ming thai la a awm. Thui na maiah, bawlung thuih thai on thuih thai nawh te namah lawng na thuih deng ah ni na ming thai hun ai. Voi khyn aw, bantang khyn aw ti te tambok na pawm tih na tlok deng ah ni na ming thai hun ai. Te dawngah, Muitla kutdou laksawng ka dang ti te na ming thaina ham. Khat cong khat te na nokdak a roh deng ah ni na ming thai hun ai. Na dang kut dou a tah a zoi cala na hawna thai ai, na manthuui ai, na thalrih nawh vitih tha zoi cala na sai thai ai. Mah kah n’dang kutdou laksawng te yp awm cala phaat hawna hawn.
Metitiah aka khyh thlaang tengah a taawm pe tare vetih zahawh thlang a khyh ai. Aka khyh nawh thlaang tetah a khyh dyyn te khaw a lawh pe ai. (Mathai 25;29)
N’tu dawngah PAthen lawng a hawna nawh
Pathen lawng ongcathli boih hawna ham a ngaih. Te dawngah Muithla kutdou laksawngthli te a peek. Jesu Kri lawng, Te cong bal ah vaan ram tah thlaang khat lawngah ram thla thlangla cet tih, a tuihzoihthli te a khy congah tethli tengah kaawn a kymsak on lou u. Amami kah saithaina rip angla, thlaang khat tengah talent panga a peek, thlaang khat tengah tangka talent pahih a peek tih a tlo khat bal tengah talent khat a peek. Te congah khawlawngla cet. Tangka talent panga aka dang lawng cet tih te kah tangka on bi abina conngah a pyh panga a dang thil. Tih van angla, tangka talent pahih aka dang lawngkhaw a pyh pahih a dang thil bal. Tede tangka talent khat byng aka dang lawng atah cet tih, diklai a tou congah a bawipa kah tangka te a thuh. (Mathai 25:14-18)
A saw kah babal lawng a thui nyt, ram thlaa la aka cet te Jesu Kri a mah tih,tuihzoihthli te tah ongcathli thui nytna la awm. Tangka talent te tah Muithla kutdou laksawngthli huhsakna la awm. Bibina thui nytna tah, Muithla kutdou laksawng, hawna te thui nytna la awm. A pyh a dang thil thuingaihna tah a bibina angla pungtaaina te thui nytna. Talent khat byng aka dang lawng cet tih diklai a tou congah a bawipa kah tangka aka thuh thui ngaihna tah, Pathen lawng a peek kutdou te aka hawna nawh thlaang thui nytna la awm.
Te tuihzoihthli kah a bawipa te, tethli tengah kop va vooi tih,, a pyh aka dang rawi tengah, A bawipa lawngah; Theen tuizoih theen on yp awm; thaihu zohca dawngah ypawm la nawm dawngah thaihu zahawh thlaang dawngah ukkungla kan khyh ai. Na bawipa awmngaihna khuiah kuun lah a tina. (Mathai 25:23)
Te bawipa tah a div thlaan ah va law pon ai. Mah kah n’dang Muithla kutdou laksawng te hawna rui la Bawipa bi ti bi u sih.