BOOKSTORE
  HOME  BOOKSTORE  MARA -SALVATION LESSONS

 

 

BO (1)

KHAZOHPA KHOHPA

KHAZOHPA KHOHPA (1 Timothy 2: 4)

Khizaw chyhsa zydua nata Nâma nata keimahe khazôh pata pachha awpata maniah a khoh. Pachhapa nakho ma?.... kheihaw ta ee pachhapa nachâthei aw?

NGIAPÂNATA

 Pachhapa châh awpata Biehraita hehawta maniah a chhôh. Ngiapâna vata Ngiachhita pachhapa nama châ. Ngiachhiena vata ngiapânata pachhapa nama châ.(Eps 2: 8)

Kyhpachata/ Ngiachhi awpahe khazohpa raih/ taovyu châta, Ngiapâ awpahe chyhsapa raih/taovyu a châ. Khazôh pata chyhsa zydua pachha châ awpata maniah khota,- Ngia maniah chhi hawta, Akyhpacha/ ngiachhi nacha- Angiapâ awpahe chyhsa taoawpa/taovyu a châ.

Khazôhpa taopa chyhsapa tao awpa

Kyhpachapa/ Ngiachhiepa ngiapâ awpa

Khazôhpata kyhmania a pachâ/ Ngia maniah achhie haw- chacha angiapâ pazy ta pachha ama châ aw.

 Pachhapa saw eima châ theinawpa ta chyhsapa lâtaw ta a peimaw pacha ngiapâawpa a châ. Chakhia ngiapâna cha kheita/khahaw ta eima hnei aw.

Ngiapâna cha theina vata, theina cha Krista bie NGIAPÂNACHA THEINAVATAvata ( Rom 10:17)

 Chavata theina leipa ta ngiapâ na y theivei.(Rom 10: 14) Amathei leipacha kheita e a mâ ngiapâ thei aw a tah. Chavâta eima ngiapâ thei nawpa ta thatihpha Bie nathli ta thei aw pa â bao.

PALOHRU NAHTLA AWPA

 Ngiapânacha theinatawta tahhawpita, chakhia eimatheipa, eima nahtla leipakhia a ngiapâ theimapi. Eima theipakha eimapalôh a châ leikhia/ ngiapâ thei hra mapi. Chyhsa pakhacha ko(50) eipha tah sala, eima theipa bie kha eimapalôhru pata a nah a tla khiadei a ngiapâpa a châ. Eimanahtla khia angiapâ pita, eima palôh a châ leikhia angiapâthei mapi. Chavâta ngiapâna eimatahpacha, eimatheipa bie eimapalôh atlâhkhia dei angiapâ/ apahnie thaipa a châ.

NGIAPÂTLÂH VIA PA

Chyhsapahe haihipa bie/doveina bie areipa eimachâ. Chachata pakha nata pakha eima kao. Bie a reithai viapazy khi a mabie eimazô palâty. Châhrasala, haihina/doveina bie arei bâ leipa khazôhpahe zôthei tyh mapi. Khazôhpa bietaih hlâta chyhsapa bie he eima zô/ngiapâ via ty. Chyhsapa pahnosana hmahta eimâpyh khiatacha khazohpa pahnosa nacha rôhnaviatlôhta,Khazohpa pahnosanacha hehe a châ, a sawchapawpa thâtih apahnosapahe châtlôhta. (1Zhn5:9)

လူ၏သက်သေကိုယုံရလျှင်၊ ဘုရားသခင်၏ သက်သေတော် ကိုသာ၍ ယုံဘွယ်ရာအကြောင်းရှိ၏ ယခုဆိုခဲ့ပြီးသော သက်သေကား ဘုရား သခင်သည် မိမိသားတော်၏အကြောင်းကို သက်သေခံတော် မှုချက် ဖြစ် သတည်း။(၁ယောဟန် ၅:၉)

Chyhsapa biema nazôvia aw?- khazôhpa bie ma? Khazôhpa biecha, napahno pasiakhai leipachhao ta zô/ a ngiapâte. “ Chyhsapa bie hlâta khazôhpabie he zôta/A ngia pâ pa â bao”.

HMÔNA ALAOVEI (အမြင်မတူ)

 Chyhsata khâhpa vâta, khazôhpa bie eimazô /eima ngiapâthei vei? Khazôhpa hmôna/ pachâna nata chyhsapa hmôna/pachâna alao lei vâta achâ.

Khazôhpata Nâmo hmôna hawta a hmôpa châ vana atah.Biehrai—ABeipachata Smuel hnota”Ahmisâ tlyma, apôh raotlymamohkha,anohechakhohvana,ABeipachatachyhsapamonaziehawhta mohtlôhleipata,chyhsapachata khôthôlâ âlânazie mohtyh eita,( 1sam 16:7)

ထာဝရဘုရားက၊ သူ၏မျက်နှာ၊ သူ၏ အရပ်ကို မကြည့် မရှုနှင့်။သူ့ကို ငါပယ်ပြီ။ ထာဝရဘုရားသည် လူမြင်သကဲ့သို့ မြင်တော် မူသည် မဟုတ်။ လူသည် အဆင်းသဏ္ဍာန်ကို ကြည့်ရှုတတ်၏၊ ထာဝရ ဘုရားမူကား နှလုံးကို ကြည့်ရှုတတ်သည်ဟု ရှမွေအား မိန့်တော် မူ၏။

Keima pachânahe nâ pachâpa châ leipata, keima taopahe nâma taopachâ hra vei. Alei nata a vâh a hlapa hlâh ta ahla via. Biehrai--ABeipadeikuacha pathipalo lâta tlao amohtyh tahta. Eipachapazyhe napachapa châ tlôh leipata na y ziezy cha eiyzie châ hravei,ABEIpata a tah. (Isai 55: 8. 9)

ထာဝရဘုရားမိန့်တော်မူသည်ကား၊ ငါ၏ အကြံအစည်သည် သင်တို့ ၏ အကြံအစည်နှင့်မတူ၊ ငါ၏ အကျင့်သည်လည်း သင့်တို့၏ အကျင့်နှင့်မတူ။

Khazôhpa hmôna hawta hmô thaipa (Mind set) pathlai pa â bao.

“KHAZOHPA HMONA NATA CHYHSAPA HMONA ANANONA”

(1)  khazôhpacha chyhsa thlahpa mâh a pahni sa. Chyhsa pacha sapa pohpa mâh eima pahneisa.(Mathai16:26) 

လူသည် ဤစကြဝဌာကို အကြွင်းမဲ့အစိုးရ၍ မိမိအသက် ဝိညာဉ် ရှုံးလျှင် အဘယ်ကျေးဇူးရှိသနည်း။ မိမိအသက် ဝိညာဉ် ကို အဘယ် ဉစ္စာနှင့် ရွေးနိုင် သနည်း။ 

(2) Khazôhpacha akhina râh nata a siana tluapata akhoh.Chyhsa pacha khizaw hneirôhna tluapa akhoh.

ဘုရားသခင်၏ နိုင်ငံတော်နှင့်ဖြောင့်မတ်ခြင်း တရားတော်ကို ရှေ့ဦး စွာ ရှာ ကြလော့။ နောက်မှ ထိုအရာများကို ထပ်၍ ပေးတော်မူ လတံ့။ (Mathai 6: 31- 33)

(3) khazôhpata chô lâta hmo a y pazy liana chata, nama palôh rupa khâchâ pachhôh te u a tah . Chyhsa pata khizaw hmo a cha rôh kho.

မြေကြီးပေါ်မှာရှိသော အရာတို့ကို စွဲလမ်းသောစိတ်မရှိကြ နှင့်။ အထက် အရာတို့ကိုသာ စွဲလမ်းခြင်း ရှိကြလော့။(Kaolao 3: 2)

(4) khazôhpata avâ liata ryu pachôpa a khoh. Chyhsa pata alei liata ryu a pachôpa akhoh.သံချေး၊ ပိုးရွဖျက်စီး၍ သူခိုးထွင်း ဖောက်ခိုးယူရာ မြေကြီးပေါ်မှာ ဘဏ္ဍာကို မဆည်းဖူး ကြနှင့်။သံချေး၊ ပိုးရွ မဖျက်ဆီး၍ သူခိုးမထွင်းမဖောက်၊ မခိုး မယူ ရာ ကောင်းကင် ဘုံ၌ ဘဏ္ဍာဆည်းပူးကြလော့။(မဿဲ ၆ :၁၉- ၂၀).

(5) khazôhpa ta apha a tahpacha/ Chyhsa pata achhi a tah.

မကောင်းကိုအကောင်း၊ အကောင်းကိုမကောင်းဟု ခေါ်တတ် သောသူ၊ အလင်းအရာ၌အမိုက်၊ အမိုက်အရာ၌အလင်းကို လည်း ကောင်း အချို အရာ၌ အခါး၊ အခါးအရာ၌ အချိုကို လည်းကောင်း အလွဲယူ တတ် သော သူတို့သည် အမင်္ဂလာ ရှိကြ၏။ ( Isai 5: 20 )

CHYSA HMÔNA THY AWPA

 Chavâta khazôhpa hmona nata Chyhsapa hmona, khazôhpa pachâna nata chyhsapa pachâna cha â laolei khia, pakhakhah cha adôhvei. Chakhia ahy e adôh/adôh vei. 

Khazôhpacha adôh. Chyhsapacha adôhvei 

KHAzohpa hmôna/ pachâna hawta ahmothaita, hrôhpa â bao. Chyhsa hmôna/ pachâ nacha thy haw te. KHAzohpa hmôna /pachâna hawta KHAzohpacha vawzô/ avaw ngiapâ ma y. Chacha KHAzohpa palôh tlâh na a châ aw.

 

 

 

Question

(1 Khazohpata akhohpa cha ……………achâ.

(2) Pachhana hmonaw pata Khazohpa lâtawta ----- chyhsapa lâ tawta ------abao.

(3) Ngiapâ na vâta ---- eima châ.

(4) Ngiapâna cha eima theipa --- avaw y.

(5) Chyhsapa bie hla ta ---Ngiapâawpa apha via.

(6) Chyhsa ta Khazohpa bie azô/ angiapâ theilei nachhâpa cha ---.

(7) Khazohpata chyhsapa ----mâh pahneisata chyhsapacha ---- mâh apahneisa.

(8) Khazohpata ----- tluapa khota chyhsapata --- kha acha rôh khoh.

(9) Khazohpata chyhsa hmona/ pachana liata --- adopa achâ.

(10) Khazohpa bie eima ngiapâ theinaw pata ---hmonakha thy hawta – ----apy awpa ach

 


 

 

 

BO (2)

RYU REIH TUHPA(PACHIATUH)PA KHAZÔHPA

Khazohpa eima ngiapâ nawpa liata Khazohpa hmôna/ pachâna hawta a hmôpa â baopa eima chu haw. Khazohpa hmôna dei â dohtahpa eimapahnohaw. Khapa vâta Khazohpa hmôna a dôhta chyhsa hmôna â dôh vei?

 


RYUREI TUHPA(PACHIATUH)PA

 Chyhsa moleina apachia/ bie a chhawtuh pacha Ryu Reituhpa(PACHIATUH) khazohpa a châ. Moleipa chyhsata khatlu hmata Moleivei, ei siathlah tah hrasala, a palôh siakaw hrasala, Ryureihtuhpa(Pachiatuhpa)ta, namolei haw a takhiacha, moleina hlaopiepa a châ.

 Chahawta khizaw zydua/ khizaw chyhsa zydua Rureihtuhpa(PACHIATUH)pacha Khazohpa a châ. Biehraita—ABEIpacha eimapachiatuhpa châta,ABEIpacha ryhpa maniah pietuhpa châta ABEIpacha eimabeipa a châ,a nochata maniah a pachha aw . (Isaih33:22)

ထာဝရဘုရားသည် ငါတို့၏ တရားသူကြီး ဖြစ်တော်မူ၏။ ထာဝရ ဘုရားသည် ငါတို့၏ ပညတ်တရားရှင် ဖြစ်တော်မူ၏။ ထာဝရ ဘုရားသည် ငါတို့၏ ရှင်ဘုရင်ဖြစ်၍ ငါတို့ကို ကယ်တင်တော် မူလိမ့် မည်။ Chavâta Khazohpa hmôna/pachâna hawta Bie chhawhna a pietuhpa cha Khazohpa a châ.

 


TAOTUHPA ACHAVÂTA

 Ryureituhpa(PACHIATUH)pa nawhe sawkhâta raih apiepazy a ma châ. Cha khia Khazohpa he a hy e ryureihtuh pa(pachiatuh)pa raih a pie. Khazohpa Ryureituhpa (PACHIATUH)pa raih a piepahe a noh Khazohpa a châ. Achhâpacha anoh cha taotupa a châ. Nô/Paw zyta Sawnaw zy chôliata Biehneina a ma hneipa hawhta, Khazohpata ataopa chyhsazy chôlâ liata Ryureih(PACHIA) thei na a hnei hra.

 


“RYUREITUHPA(PACHIATUH)PA NAPAHNOVEIKHIA”

Unawh- Nâma ryu châreihtuhpa(PACHIATUH)pa napa hnoveikhia, moleina nataotita ryureituhpa nata a tyh aw eichi ta ryu a chareih aw. Chahawta ryureituhpata na moleinakha, ryu a chareih aw. Saw reih leita na y khia noh khakhah nôh liata ryureihpa nachâ cheingei aw. Biehrai Reiawpa ( Biepua 22: 11- 12) 

 Achôliata Ryureina(PACHIA)na he daihti hnôhchaipa liata a châ aw. Khizaw daihti chhâ awta Chyhsa zydua amathi khai tawta, a châ aw. Ryurei(PACHIA)na a tyh awpa zy he athipazy a machâ aw. Chyhsapa pachâ tyhpacha, eima thikhai tawtacha Buana a chhâ aw, y khaoaw vei eima tah tyh.

 Chahawta pachâna cha sâtâ doveina a châ . Hmeiseih tatah thi hnoh lâta buana a hlu via. Paryh pakhuata/ tao pathi thaipa châ khaovei, a ngiapachhi pha khao hravei, nathi pachhao ryureihpa(PACHIA)pa nachâ cheingei aw. (Heb 9: 27)

Unawh, nathi hnoh lâta ryureihpa nachâpa vâta nahrochhôh/daihti ryhpaopa nahneichhôh a mâ chipata vaw y haw te.

 


NGIAPÂLEINA

Unawh, Khazohpahe Namoleina a pachiatuhpa, Ryureituhpa a châ tahpa pahnoleita na y thei. Nâma nâ ngiapâ leipa vâta, ryurei leipata ei y thla aw natah thei.

 *Naw” daihti liata khizawhe Tita pasipa a châna kyh *Naw” hmâpata bie arei /râhrina a piepacha zôleipata ama y. Amazô leinakha ryurei(pachia) leipata y hlei vei. Ryurei(pachia) nakha pakhâthei vei. Ngiapâ leipazy Tita a vaokhai haw . Babylon Beipa Nebukaneza zy kha ama nata ama â palai, apasâhsa vâta, Khazohpata ryu a reihpa a châ . Chyhsa châna tawta laorâhpa sa hawhta, Chyhsatawta papuapa a châ. Viachhao hawhta sibiepa paniesapa a châ. Khazohpata khizaw biehneita a pikhopazy a pie tyh tahpa napahno hlâlei kô(7) chhôh viachhao hawhta laorâhpa sihna nanie aw a tah. (Danial 4: 32 ) ( Apalaina – Ngiapâleina)

 Nebukaneza cha Khazohpa ryurei(pachia) nary liata ko(7) a y khaitawta Nebukanezacha a vâ lâ mohmia pasaihta, a nô vâhta, ABeipalâta kuata chônôchaipa byhna aw ta, ahrohthlâh hâpa Khazohpacha a reithai, aryureinacha chhâzaw ryureina châta a khinarâh cha chhâ y chhôh zydua a châ tahpa a pypakhua haw . (Dania 4: 34-35)

 Nebukaneza he Khazohpa a ngiapâpa châvei. Châhra sala Khazohpa ryurei(pachia) nacha khizawbeizy chôta a tlô. Chakhia nâma nata keimata Khazohpa biehneina/ ryureina (pachia) na eima dyuthei aw ma?

 


KHAZOHPA THAIPACHÂSAPA CHÂ AWPA

 Khazohpacha khizaw chyhsa zydua ryureituhpa a châ. Khazohpata thaipachâsapa châ khiadei thlahlôhna eimahnei thei aw. Biehraita- Ahmoparaopa angiathaipata y ta,a moleinakhupata a y pacha a nohlaona.Chyhsa,ABEIpata hmoparaona hneileipata a pachâpa,a thlapaliata haidi haiduana rai a y leipacha a nohhlaona.(Hlazy32:1-2)

အပြစ်မှ လွှတ်ခြင်း၊ ဒုစရိုက် အပြစ်ကို ဖုံးအုပ်ခြင်းသို့ ရောက်သော သူသည် မင်္ဂလာရှိ၏ ထာဝရဘုရား အပြစ်တင်တော် မူခြင်းနှင့် လွှတ်၍လှည့် စားတတ် သော စိတသဘော နှင့် ကင်းစင် သော သူသည် မင်္ဂလာ ရှိ၏( ဆာလံ ၃၂: ၁- ၂ )

Chavâta chyhsa zydua keimo hmôna pachânakha thyta Khazohpa hmôna pachâna hawhta a hmôthaita. Khazohpa pachhuah panôh pakha pahnota Angiapâ basuvy. 

 


Quataion

(1). Moleipa zyh ryu arei tuhpahe ahy e? 

(2) Khizaw chyhsa zydua pachia tuhpahe ahy e?

(3) Khazohpa cha khapa vata e pachia tuhpa a cha?

(4) Biphua 20: 11- 12 ahy zyh e pachia na ato aw ei?

(5) Chyhsa ama thi hnolâta khapa e ama hmo aw?

(6) Nebuka Nezar kha ahy e ryu arei?

(7) Nebuka Nezarkha ahy ryurei na e apy pakhua hei?

(8) Khazohpa bihneina/ryureina kha a ytlai tapa nangiapâ ma?

(9) Unawh,namacha Pachiatuhpakha pahnoleipâta Moleinataothlahla pachiana nâtyh awma?

(10) Naw daihti chyhsapazykha rahriena pipa a ma ngialei pavâta Pachiapa a machama?

 


 

 

 

 

BO (3)

THLAHPATA ACHHYNA

THLAPA NATA HMEISEINATA ACHHYNA

Khazohpa cha thlahpa a châ, a chhytuhpazy ta thlahpa nata hmeiseihpata amâ chhy awpa a châ. (Zawhana 4: 23-24) Chacha Khazohpa khoh na zie a châ. Kheihawta eima chhy aw. 

Khazohpa cha kheihaw pa thlahpa nata hmeiseihpa ta eimachhy aw. Chyhsa hlupita,Hehawta a mapa cha tyh. Thlahpa nata Hmeiseih nata a chhyna tahpacha--

(1) Palôhrupa tlôkhu ta a chhy awpa.

(2) Palôhrupa nata sapapopa tlokhuta a chhy awpa.

(3) Ngiapâ tlâh pata a chhy awpa.

Chakhia chacha thlahpa nata hmeiseihpa a châ leipa vâta adohvei.

 


THLAHPA/PATHIPALÔH/SAPAPOPA

 Khazohpata chyhsapa ataotita sapapohpa/ pathipalo/ thlahpa ta a tao. Chazy hryliata thlahpa he Khazohpa nata akhô pata a tao. Cha thlahpacha, Khazohpa nata a zaona a ma hnei. Cha Thlahpa ta Khazohpa a chhy awpa a châ. Cha Thlahpacha,Khazohpa nata a mâ kao thei. Khazohpa khohpa apahno thei .Achhâpacha thlahpa kalâta a châ vâta a châ. 

 

Pawla tacha,Cha bieparucha PawKhazohpata AThlahpa pathaipa hmâ pata a phuah. (1 kawrini 2: 10 ) Khazohpa Thlahpa nata keimo thlahpacha a tyhta, Khazohpa saw eimachâpa maniah a pahno sa a tah. (Rawma 8:16 ) .

 

Khazohpa


 

 

 

 

 

Chyhsa thlahpa

pathipalôh

 Sapapohpa


 

 

 

 

Chahawhta Khazohpa Thlahpa nata chyhsapa thlahpa cha â zao. Chyhsapa Thlahpahe Khazohpa thlahpakha a hlyhta a hro. Khazohpa khohpakha a pahno. Chatawhta chyhsapa thlahpa chata, chyhsapa pathi palôhkha biehneita Khazohpa khohpa taopata a papi palaosa nahawhta y ta, Khazohpa khohnachhao pahnota sapa pohpakha Khazohpa khohna hawhta y awpata â pi â lao. Chatawhta sapa pohpa nata pathipalôh cha Khazohpa khona hawhta â pilao tita Khazoh pa hrona â vawlâ tyh pa a châ . 

 

 

 

KHAZOHPA NATA Â MACHHAI

 Adâh cha Khazohpa nata a zaona apha ngalana daih ti liata, sâtâ doveina reih â ngiapa vâta Khazohpa nata a zaona a chiehaw. (Athaona 3: 1- 7) . Chanoh tawta Adâh nata Khazohpa a zaona â rao haw( Athaona 3: 23 )

K

 Molei

 Thlahpa

 Pathi palôh

 Sapa pohpa

 popadei ahro

HAZOPA 

 


 Moleinavâta Khazohpa nâta

 ThlahpaAzaona ârao. Pathipalôh 

 Nata sapapohpadei AHrohthlapa

 Vata Laorahpa Rahsa eimalao.

 

 

 

 

 

 

Adahcha khazohpa Reingialeina vâta moleinata Khazohpa nata chyhsapa likaw moleina a y hawpa vâta vasuadaihti nôh y thlahrawlawta meidôta a pakha pa hawta a châ. Khazohpa nata maniah a pachhai haw .( Isaih 59: 2 ) Khazohpata chyhsapakha achhy/azaokhao vei. Hrona chhao â sôh haw. Chyhsapa liata Thlahpacha Khazohpa nata â zao khaolei pavâta athipa châta palôhrupakha Khazohpa khohna hawta apilaokhao vei. Chatita pathipalôh cha Khazohpa tluta a hmota a makhohnadah hawhta, pohpakha a papi palao sapa a châ. Chatita sapa pohpacha pathipalôh khonadah hawta â tlie â tlâ hawbahpa a châ..

LAORÂHPA SA EIMACHÂNA

 Pathipalôhcha sapa khonadah hawta a pi a laota, Khazohpa khohna pahnokhao leipata a y. Adâh Thlahpacha a y rawpata, a y leipa hawhta a châ. Pathipalôh nata sapa pohpa khonadahawhta ahro hawbah. Chahawhta pathi palôh nata sapa pohpa khona hawta a pilaonacha laorâhpa sa tahpa eimachâ. Chahawhta pathipalôh nata sapa pohpa khohnahawhta a pi alao nakha râhsa tahpa achâ. Adâh cha chyhsapa a châ rawpata râhsa duahmolâ pahnaipa achâ haw bah.Chavâta Adâh pathlah zydua râhsa eimachâ. Eima vawpiba nata thlahpa lâta a thichipa eimachâ. Pathipalôh nata sapa pohpa hrona a hneipa eimachâ.Chavâta Biehraita,Chyhsa ahrupaliata a ngâ chaipachânata,chyhsa pata pahnothaina a mahneipahe hneileipanata.(Bisoh30:2) 

အကယ်စင်စစ် ငါသည် လူမဟုတ်။ တိရိစ္ဆာန် ဖြစ်၏။ လူ့ညာဏ် နှင့် မပြည့်စုံ။

 

 

KHAZOHPA HIE APAHAPA EIMACHÂ

Chatawhcha chyhsapacha pathipalôh/sapapopa khoh nadei a khohpa/a taopa eimachâpa vâta Khazohpa hie apahahpa eimachâ. Cha ngiapaleipasawzy hrylianachata keimochhao eikhanotacha sapanata palorupakhopataopata eimasapa aohraonazy hawta y khaipita mohropazy haw hrata, hiehanasawta a pipa eimachâ.(Eps2:3)

(1) Sahawhta eimavawpi/pathipalôh/sapa khopa eimazie vâta (Bieso 30:2 ).

(2) Khazohpa nata azaona â rao. Chavâta Khazohpa khopa pahnokhao mapi. ( 1kaw 2: 11 – 14)

(3) Chhâzaw hrona eima sôh. Khizaw a chhâtita chhâzaw Meitipô eima hah a châ. ( Athaona 3: 17, 21: 24 ).

(4) Khazohpa Hie a pahahpa eimachâ. Alyna /Thlahlôhna hneithei khao mapi. (Eps 2: 3 )

 

Khazohpa

Moleina

 Thlahpa

 Sâtâ

 pathipalo

 Khizaw

 Sapapopa

 Khazohpa hie apa hapa


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Meitipô

 


Palôhrupa nata Sapa hronata eimachâ vâta Râhsa eimachâ.

Khazohpa hie eimapahahpa vâta eima thikhia chhâ zaw Meitipô cha eimahah a châ hawbah. Dolei ta taopa eimachâ vâta dolei lâta eimakua pakhua aw.

 


MOLEINA THY AWPA Â BAO

 Chyhsapacha a no nata a no cha chyhsapata a pachâ rawlawta Khazohpa hmôna liatacha laorâhpa sa a châ. Khazohpa â chhy tita pathipalôh/sapapohpa ta â chhy hawba. Khazohpa palysa theivei. Thlahpa nata hmeiseih pata a chhy awpa akhoh. Chyhsapa thlahpa nata Khazohpa thlahpa a zaokhaitawta â chhy awpa a kho. Châ hrasala Khazohpa nata chyhsapa likaw liata moleina ta a pakhâ haw. Cha moleinacha thypa â bao. Cha moleina kyh cha achu awpa â bao.

Question,

(1) Khazohpa he kheita eimachhy aw?

(2) Palôhru tlokhuta achhy nahe adohma?

(3) Chyhsapa liata khazopata miakhazi apachhai?

(4) Sapa/palôhrupa/Thlahpa liata Khazohpata akhopahe khapa maw?

(5) Khazohpa khopakha khapatama apahnothei?

(6) Khazohpata chyhsapa liata khapatama bie arei?

(7) Chyhsapa nata Khazohpa azaona kha khapama aparaohaw?

(8) Chyhsapacha Khazohpa nata azaona arao haw pavata khapa e bi mania a hnei haw bah.

(10) Palôhrupa/Sapa khonata ahropacha kheihaw pa achâaw?

(11) Namahe kheita Râhsa navaw chathai?

(12) Eimavaw Pibae nata Khazohpa azaona achichipa eimacha vata ahy khopa e eimapahno?

(13) Nathi nata nasapa popahe khapata alei aw?

(14) Nathi tawta Thlahpa nata nasapa popacha khapa acha aw?

(15) Chyhsapahe palôhrupa nata sapa khonata ahropa vata ahy e aru/ahi ahah?

(16) Khazohpacha thlahpa nata Hmeiseih pata achhythei awpata Khazohpa thlahpa nata chyhsa thlahpa kheita y â bao? 

 

BO (4 )

MOLEINA 

Khazohpa Thlahpa nata chyhsapa thlahpa a zaona a paraopacha moleina a châ. Cha moleina eimathy hawkhiadei Khazohpacha Thlahpa nata hmeiseihpata eima chhy thaiawpa a châ. Cha moleinacha eima thy/parao theinawpata moleina kyh he pahnotuapa â baopa a châ. Apasâpahe patlâh pata a châ theinawpata a pasana pahnotuapa â baopa hawhta moleinahe khapa a châ? Khazohpata kheita a hmô/a tao tahpa pahnoawpa â baopa a châ.

 


MOLEINA PHO (2)

Khazohpa hmona liata moleina pho(2) a y. Chazy cha Pikheina moleina nata Ryhpa paraona moleina a châ. 

PIKHEINA MOLEINA 

 Pikheina moleinahe, taona/paraona vâta châvei. Nôpy chhôh/ eimavaw pikheipa achâ. Hmoparaona liata taopata y nata,Einôta moleinata naphaota. (Hla 51: -5).

 Pikheina moleina he chyhsa zydua Paw a châpa Adâh tawta a za y pa a châ. Adâh cha Khazohpata avawtao nôta sapapopa/ pathipalôh/Thlahpa tahpata Khazohpata a pha kaw pata a taopa a châ. (Athao 1: 30) . Adâh cha a lapinô Ivy nata Idâh sadô liata Khazohpata a sôh. (Athao2:15).Adâh nata Ivy cha Khazohpata niekha a tahpa thotheipakha sâtâ doveina a ngiahpata chhie nata pha pathlua pathlahthaina thotheipacha a manie haw.(Athao 3: 6 – 7).

 Chavâta Adâh nata Ivy cha Khazohpa rei â mâ ngiah leipavâta, Khazohpa hmôna liata a moleipa a mavaw châ haw. (Rawma 5: 19). 

Ryhpa paraonacha moleina a châ.(1Zhn3:4) Adâh nata Ivy cha Khazohpa ryhpa miakha a maparaopa vâta moleipa a machâ. Adâh he chyhsa chôliata moleina taotlâ vei. Chyhsapata moleina eimatahpa lianychei, paru, doveina tao hravei. Ataopacha Khazohpa reih â ngialeina a châ. Chacha moleina thabypa a châ.

 


RYU HAWTA(PIKHEIPA MOLEINA)

 Adâh nata Ivy cha amachi pathlâzy lâta moleinacha ryu hawhta a masôpa hawbah. Adâh nata Ivy chipathla zydua â mohawhta moleipa a mavaw châhaw. Chahawhta pibaetawta a mavaw chakailaipa moleinakha pikheipa moleina a matah. Môthokhata pikheina Moleina he apyh va ei.keimota eimataopadeihe moleinata a ma hmoty. Châhrasa la a ryliata Biehrai bôtlâh mo tita pikheina moleina a y tahpa pahnotheipa a châ.

CHYSA PAKHAVATA

 (Rawma 5: 12 ) Moleinacha chyhsapakha vâta khizaw liata a vawngiata, cha moleinacha thina achâ. Moleinacha chyhsa pakhavâta a tah. Chyhsa hlupi tahvei, chyhsa pakha Adâh vâta a tah. Cha moleina vâta thina a y a tah. Chavâta athi theipa chyhsa zydua moleipa eimachâ. Thinacha moleina a taothai lialeipa Nôpychhôh liatapa Hawtipa zydua amathi a tah. Kô machâpa moleina a taotuhpadei a mathi tah vei. Moleina vâta thina avawngia a tah nôta ryhpa paraona vâta, moleina kha reikhona chalei pata, pikheinata eima châkailaipa moleina kha a sia kawpa achâ.

 


REINGIALEINA VÂTA

 Chyhsapakha Adâh reingia leina vâta chyhsazydua moleipa châ eita chyhsa pakha (ZISU) reihngiana vâta chyhsa zydua chyhsa siapa a machâ.(Rm 5:19)

 


APATHAI LEIPA

 Apathaileipa chyhsa chhôhtawta kheita e apathaipa apuathei aw(Zawba 14: 4). Chyhsapacha Khazohpa hmia kôliata pathaina hneivei.( Isai 64:6) chapaw/chanozydua moleipa eimachâ. Chavâta, moleina ahneipata saw a ma sapacha moleipa ngethe achâ.

PATHAI THEIVEI

 Chanô sapata kheita e a pathai thei aw.(Zawba 15:14) He biehrai ta a reikhopacha Moleipa chanô chhôhtawta sapa saw pathai thaipa châvei a tah. Khizaw chyhsa chanô chhôhtawta a vawpualeipa y tlâ mapi. Chavâta nâma pathaihra vachi, Keima pathai hra vana.

 

 

 

NÔPY CHHÔH TAWTA

 Eimavawpiba tawta moleipa eimachâ. Einôta moleina ta naphaota tahpata ABeiDavi ta maniah a chhoh. (Hla 51:5). Nôpychhoh tawta moleipa eimachâpa vâta, ahypachu leipata, moleina eimataothaipa a châ, phaleina/ moleina taona vâta moleipachâ mapi. Moleipa eimachâ vâta moleina eimatao.

 


CHYHSA PHALEIPA

 Chyhsaphaleipacha Nôpychhôh a y nôtawta a châ. Chavâta vawpi ta lâpi paviata haihina bie eimareih. (Hla 58: 3) Chyhsaphaleipa eimachâ pacha pikheipa haihi thaichhipa eima chavâta a châ. Haihina bie a reileipa y mapi. Eima pikheipa raita haihina moleipa saw eimachâ.

 


KHAZOHPA CHÔTA MOLEINA

 Pikheina moleinahe Adâh vâta a châ. Pikheinahe chyhsa nata chyhsa likaw moleina châvei. Khazohpa chôta moleina a châ. Adâhcha khazohpa liata a molei. Adâhchi pathlah zydua Khazohpa liata eima molei khai haw.

 


MOLEINA HLAO THINA

 Moleina hlaocha thina chatlôhta (Rm 6: 23) Moleina vâta thina (Rm 5:12 )chavâta athi thaipa zydua pita moleina eima hnei. Moleina hlaocha thina a tahpa vâta Thina kyh pahno awpa â bao.

 


THINA PHOTHO

 Thinaphotho a y.Cha zycha pohpathina ,Thlahpa thina, chhazaw ei(2) thina (ngiapaleipa)zy thina a châ.

 


POHPA THIHNA

 Pohpa thinacha pohpa nata thlahpa a chhaina a châ. Pohpatawta thlahpa puata atah pakha pohpa thina a châ. Achhy na O rei a vaihtupa sawchanokha thita Zisuta a thlahpakha a vawpipakha nata chanô cha ahroh pakhua. (Luka 8: 53- 55). Pohpa athitita ngiapâtuhpa thlahpacha varâh lâ sita, ngiapâleituhpacha meitipô lâ a si. (Bichhotuhpa 12:7, Luka 16: 22-23)Pohpacha dohleita taopa a châ vâta dohleilâta a pa ngai.(Athao 3: 19) Pohpa thinacha nôpi/nôva/paw/saw sanawrino a chhaina a châ vâta ngiachhie achhikawpa a châ.

THLAHPA THINA

 Thlahpacha thithaivei. Khazohpa nata a zaona a chie nata thlahpa a thi eimatah. Adâh cha Khazohpa bie /reih â ngiakhao leipa vâta Khazohpa nata a zaona chieta, Khazohpa nata a ma chhaih. Adâhcha chhi nata pha pahnona thotheipa nanie awpa châvei, naniekhia nanie nôh tlaita nathi aw a tah.(Athaona 2: 27) Adâhcha thotheipa a niepa vâta a nie nôhta Khazohpa nata a chhaih eita khazohpa hmo naliata a thi. Adâhcha thlahpa lâta a thihaw khaitawta saw a sapa a châpa vâta a chi pathlazydua thlahpa lâta thichipata a vawpipa sai eima châ. Chavâta eimapopa a thikhia meitipô eimatla aw pa a châ.

 


EI (2)THINA (OR) CHHÂZAW THINA

 Ei(2) THINA (or) chhâzaw thinacha pohpata y chhôhta pachhana a pahnoleipa, thlahpa a hneileipa nata thlahpa a hneileipa vâta chhâzaw meitipô a tlapazy kha a machâ. 

Biehrai liata chyhsa riahchhipazy, ngiapâleipazy, liany acheipazy, aphei hmahpazy, dyuthaipazy, nôhthlahpa achhy pazy, haithaipazy tawtapa cha mei nata kaih akângâhpa tipo liata y aw eita, chacha thina einônacha achâ. (Biphua 21: 8)

Quations,

(1) Moleina phokhazi a y?

(2) Pikheina moleinahe ahy vâta avaw y?

(3) Pikheina moleinacha ahychô liata moleina achâ?

(4) Rom 5: 19 liata Adah moleinahe khapa achâ?

(5) Apathaileipa tawta apathaipa apua thaima?

(6) Chyhsapahe khatitawta e moleina ahnei?

(7): Lâpipavia/ haihipabie reinahe kheita â vaw thao?

(8) Moleina hlaocha khapa e acha?

(9) Thina photho(3)pa zy rei tua?

(10) Thlahpalâta thinacha ahy nata a chhaina a châ.

 

BO (5)

TAONA MOLEINA(PARAONAMOLEINA)

 Pikheina moleinakha pahno hawpita, a tahmacha pikheina moleinata a thei a patheipa taona/paraona moleina kyh eima chuba aw.

 


ATHEI

` ZISUta athei a phakhia a kô a pha, athei a phavei khia a kôphavei. (Mathai 12:33) A thei a phakhia a kô, a thei aphaleikha akô.Akô aphaleina chhaocha a chivâta a châ a tah. Achi a pha khia a kô a pha, a kô a pha khia athei apha,chavâta a theihe a tôhpipa châvei. Achi a châ vei khia a kô a peimaw via.Chyhsapa liatachhao pikheina moleina he a chi nata â lao. Pikheina moleina a hneipacha a kô nata â lao. Moleipata ataopacha a thei nata â lao.Taona moleinacha chyhsa thie/dovei, chano/chapaw parao, paru/hieha/ pathi pachhoh chyhsa a hao.ie- y -hiatlia/ adoleipa takâ charoh, chyhsa kyhrei nazyhe chyhsa moleipazy tawta apuapa a châ. Hezyduahe chyhsa nata chyhsa likawta taona /paraona moleina a châ vâta chyhsa hmona liata moleina laimapita hmôpa a châ.

 


A THEIVÂTA CHALEIPATA ACHIVÂTA

 Haikô he Haithei apathei vâta haikô châvei. Haichi tawta akawpaopa a châ vâta, a pathei/theilei haiko a châ. Chahawhta chyhsapahe taona moleina (Nawl Buarsual) a tao vâta moleipa châvei. Moleipa chitawta a pipa a châ vâta moleipa a châ. Chyhsa hlupita eimapachâ typacha, moleina a tao vâta moleipa a châ a matah ty. Chavâta moleina taoleipata â mâvaih/â mâ sosi ty. Chahawhta taoleipa/ a vai/a sosi pata a ma pachu ty.

 Moleina taolei awpata avaihpacha a pha.Châhrasala moleipa chyhsacha moleina taoleiawpata a vai thei awvei, chyhsa hmialiata cha a dokaw/avai kaw hrasala, Khazohpa hmonaliata a vaih theivei. Khazohpa hmiakoliatacha moleipa ngethe a châ. Biehraita Ethiopia môvypa/chakeichi a pananô thai leipa pakhopa a châ.(Zer 13:13: 23)

 Hmopha eimatao thei nawpata Eithopia môvyhpa a pathlai/chakei chi apanano thei khia dei a châ aw. Nâma nata keima eima y zie pathlai theimapi. Khazohpa hmonalia ta hmophapa tao theimapi 

 


PÔHCHY CHHIEPA/PASICHHIPA 

Khazohpa hmôna nata chyhsa hmôna a lao vei. Nâmacha na y ziekha aphakaw nata ngyuaw. Khazohpa hmônatacha phatheivachi. Pôhchychhi pahaw deita nachâ.(Isai 64: 6)

 Achô biehrai mohtita,hmopha khatluta taohrasila, pôhchy chhipa/pasi chhipahawdei eimachâ. Moleipa Nânata keima hmopha taonazy duahe, Khazohpa hmôna liatacha, pasichhipa sai eima châ, chyhsapa pasichhipa eimachâ. chyhsapa rie a pahnah pakha , Apple thei nata chapa nie hnai saeisila, niekho vachi, Apple theicha a thlôhkaw rawlaw. Nâhmiepakha apathai leipa a châ. Chahawhta Nama phana nataopacha a pha. Chahrasala Khazohpa hmona liata, a pathaileipa a châ. Chavâta Khazohpa hmialiata moleipa hmophatao nata Khazohpa alypa châthei mapi.

MOLEINA HNEILEIPA HAWTA EIMÂPACHÂ

Chyhsapa pihe zohnata a khu hawpa zohna chhohlia ta a chareipa eimachâ vata, keimo moleina a hmothai mapi.(Zhn 8:3- 9).Chano sihrypa moleina a matlua. Hiahrina he zisu leina/a nô pasiana/ Bihnei khohna vâta a châ. Zisu a kudyta alei a rôh.Amahiahri ngahpa vâta,Zisuta nama hryliata moleina hneivana atahpata a lôta vawtuase tahta,Zisu abohta akudyta alei a roh hei. Chabiecha ama thei nata ama moleina a hmochyu eitah, Uthievia pataw ta,pakha hnoh, pakha hnoh â masy. Amara saikhaihaw.

 


 Ryhpa pachutuhpa nata, pharisaih nawzyhe â mo moleina a hmothaileipa eita, maniah moleinadei a hmo thaipazy a machâ. Zisu bie vâta a ma moleinazy a hmo eitah, chano moleina hmokhao vaei.Henawzyhe moleina hneimapi a tahpazy a ma châ. Namachhao namoleina nâ hmopasia khohkhia Zisu nata a ty la, na moleina nâ hmo aw.

 

 

 

HMOPHA ATAOPA Y VA EI

 Khizawlia hmopha a taopa a ma y thlôaw eimatahty, Châhrasala hmopha a taopa a hyhma ta y tlâ va ei. Khapavâta ma? chysapa cha eima vawpi baenata, moleipa chi eima châ haw pavata a châ. Moleina taopata a vawpipa eima châ.Chavâta moleina dei a tao thai thlah bao.

 

 

 

MOLEINA TAOPATA AVAWPIPA EIMACHÂ

 chyhsa eimavawpipahe hmophataopata, a vawpipata eima pachâ.Eimasawnawzyhe Viasa hrozie chhipazy vâta â marao eimatahty.Châhrasala hmozydua he a châ nakha a ma vawzichyu .I(ခွေး) a ngapacha I(ခွေး) a châ vâta, nô-âh awpa y vei. Seihrâ ti a zawthaipacha, nô-âh awpa châvei, Awkhypa a khothaipacha nô-âh awpa châ vei, Pachu a bao tlâvei. (2 pity 2: 22)

 Chahawhta chyhsapa moleipa chipihe moleina taopata pachu bao hravei. Paru/haipabierei/ hieha/pachu abaotlâ leipata thai khai pa a châ. Chacha a Bei David ta a pahno nata, Nôpychhoh eipibae nata moleipa eichâ a tah. (Hla 51: 5).Hawtinôta moleina taolia vei.Avaw laivia nata atao hawbah. Chahawhta thokô pachhao a châ. Khazohpa cha chyhsapahe pikheipa moleina vâta, eimahro ziekha a pahno khaihaw. Ahyhmata a siapa y vaeichi a tah.Chavâta chyhsazydua molei khaihaw eita Khazohpa rohnana tôthei khao vaei mania a tah. (Rom 3: 23 )

Questions

(1) Thôkôpacha khapakô acha tahpa kheitanapahnoaw?

(2) Akô a phakhia……………A pha.

(3) Pikheina Moleinacha,Achinata Âkhokhiatacha,Moleina cha……….nata â khoaw.

(4) Chyhsapacha,Hmophaleipa ataopavatama Moleipa acha?Moleipa achapavâtama Moleina atao?

(5) Chakeita achi apathlaithai khiadeicha chyhsapa ta…… …..taoleipata a y theiaw.

(6) Chysapa hmophataonacha khazohpahmialiata……… ….hawdeita a cha.

(7) Pharisaihzy nata ryhpapachutuhpazy khapavata e mohropa moleinadei a mahmothai?

(8) Khazohpahmialiata hmopha a taopa ……..y vaei.

(9) Chysapahe hmophatao patama a pipaeimachâ? Hmophaleipa taopatama?

(10) Chyhsapacha kheita e Moleipa eimachathai? 

 


Bo (6)

CHANO SAPA NATA VAZI CHIPATHLA ADYUNA

 Moleipacha hmopha taotheivei. Tao hrasala Khazohpata a ly vei tahpa a chuhawpita, Atahmacha chyhsato ta eimachi nata, eimapho he pasâsa chyupita, eimachi nata pho he maniah a masuapa khotlâ mapi. Phohrô pa hlata a phaviapata, eima châh khokhaipa a châ. Lapinô eimahia tita chhao phohrâ kyh hi reipa tyhpa a châ. Chahawhta, pho/hrâ nata a zaopata, chipathla nata a zaopata, Khazohpa hmona kha eimapahno awpa a peimaw kawpa a châ.

 


PADYUSANA

 Adâh nata Ivy cha, pari doveina vâta, chhi nata pha pahnona, Thotheipa a ma nie nôhtawhta, reihngia leina vâta moleipa a mavaw châ haw. Khazopata pari hnohta- Laorâhpa sa zydua hryta chhisapa nachâ, napyta alyh awchita, Dolei nanie aw. Chanô nata eicha padyu sa. Napathlahnata a pa thlazychhao eipadyu sa aw.Nalu chacha rô awta. Namata a ngavâ hmaothy thi napadohsa aw a tah. (Athao 3: 14 – 14)

 Chahawhta chanô pathla nata vazi pathlacha a padyu sapa a châ. Vazi pathla(pari)pathlacha a hyma tahpa pahno awpa â bao. Chanô pathlacha a hyma tahpa pahno nawpata a ryliata chyhsa eima vawchâh na phô(4) pahnopa â byu. 

(1) NÔ/PAW HNEILEIPATA (ATHAO 2: 7)

 Nô/paw hneileipata chyhsa a vawchâpa a ma y.Chyhsa zydua Paw a châpa Adâh he doleita taopa châta Nô/Paw hneivei. Pawtlôh pata taopa a châ. Adâh hawhta Khizawlia Khazohpata chyhsa a taopa y tlâ vei.

 


(2) NÔ HNEI VEI (Athao 2: 21 -22)

 Paw dei hneita Nô hneileipata chyhsa a châpa a ma y. Chacha chyhsa zydua Nô a châpa Ivy a châ. Khazohpata Adâh cha mokuhpahah kawpata pamôsata a karuta chanô a tao. Ivy he hawtipa châvei. Nô tlôhpata a tao. Anoh hawhta a hy hmata tao vei.

 


(3) NÔ/PAW HNEIPATA CHYHSA AVAWCHÂPA

 Nama nata keima/khizaw chyhsazydua Nô/Paw chhôhtawta eima vawpi. Hawtitawta a kawlaiseipa eimachâ. Taopa châmapi. Chipathlata a vaw y pa eimachâ.

 


(4) CHANÔ PATHLA

 Nô hneita Paw hneileipata chyhsa a vawchâpa ama y. Chacha ABEIPA ZISU a châ. ZISU he a nô Mary hneita, Paw hneivei. Chyhsa pachâ tacha, Zawsi he apaw eimatah aw- (Luka 3: 23). ZISU cha thlahpa pathaipata Mary pychhôhliata a vaw y pa a châ.( Mathai -1:18-20) Chavâta Paw hneileipata chanô pathlacha ZISU a châ.

 


PARI( VAZI) CHIPATHLA

 Chanô chipathlacha ZISU a châ khia, Pari chipathla cha a hy e a châ aw.?

(1) Batituhpa Zawhana ta Batichâ awpata, avy pa chyhsa zy kha (vâzichipathla) Khazohpa hiehana tawta kheita namakhokhâh thei aw a tah ei. (Mathai 3:7, Luka 3: 7) . Zawhana he chyhsa hlupi kha, vâzi chipathla tahchakhy vei. Anôcha Khazohpa tawtahpa châta, chyhsa hmia moleipata, â dopataeta Vâzi chipa thla a tahpaei a châ, Khazohpa hmônahawhta vâzi chipathla eimachâpa a reipa a châ.

(2) ZISU chhaota chyhsa hlupikha vâzi chipathla saih u, Nâmocha chyhsa phaleipa namachâ thlahpata kheita e, namapakâ tawta Biephapacha a puathai aw. Pakahtawta a puapahe pathipalôh chhôhliata a biepakhôpa a rei/ a papuaty a tah. (Mathai 12: 34 )

Khazohpa chhaota Izarel môkha Pari py a tah ei. Izarel mohmata, Pari chi a tahkhia eicha, keimo Zenitai chhôchhi cha reipâpa y khao mapi. Adâh nata Ivy cha moleina a matao hlatacha, Khazohpa Saw châ taraw pata, Khazohpa rei a ngiah leipa eita, Pari rei a ma ngiahpa vâta Pari chhâh a châpa a tah ei. Adâh chipathla zydua Pari chhâh a châpa tahtheipa a châ. 

 


CHÂMAI AHNEI

 Vâzi(pari)cha châmaih a hnei. Chahawhta chyhsa pachhao a pakâ liata (châmaih) a hnei hra. Biehraita, a mapakâ liata/ama hmao liata Pari (châmaih) a y a tah. (Rom 3: 13). Paleih he ahy hmata pangâh theileipa a châ. Thina châmaih ta abiepa molei a y môlotheileipâ achâ a tah. (zami 3:8 ) Vazi châmaih cha a hy liata a y.,Chyhsapa châmaih cha Paleih liata a y. Chyhsapa he Palei/pakâ bie reina vâta chyhsapa palôh pasa sata, ruhnana a pi. Ahrao / achhia/ a dyuna a papua . Chavâta Vazi chhâh a châpa eima lao na a châ.

 


(3) PALEI AHNEI

Pari cha Palei a hneipa hawhta chyhsa pachhao Palei eima hnei hra. Zami chabuta keimocha eima Paleita ABeipa nata paw reithai ty pita, chachata Khazohpa hawhta taopa chyhsa zychôta chhie eima satyh a tah. Pakâ miakhatawta reithaina nata chhiesana a puaty. Khichhaipacha lôhchâ tata niela, narei bi natai nie ma y eimatahcha, Anie khai nata , a rei a kawtu/a nietheitu eimatahla hei bao.Chavâta pari hawhta Palei eimahneipa a châ.

Zawhana(9) chhoh liata, Zisuta mochaopa mopa vâ sata, a hmothaihaw pakha, Pharisai nawta, na Khazohpa rei thaite tah eita, kha chyhsapa khala moleipa na a châ a matah. (Zhn 9: 24) Pharisainawta reithai awpa a matahpa Zisucha, â molilawta a mapachhi pahruhei. Âmô Paleita a marei pakha a pahnô va ei. Chahawhta keimochhao eimapakâ/eima Paleita eima reihaw pakha pahno ty hra mapi.

 


VÂHZI (PARI )ASIENA

 ZISU ta Pari(vâzi) chipathla saih u. Hrie nasuh ryureina cha kheita e nama khokhâh thei aw.(Mt 23: 33) . Pari (vâzi) chipa thlazy a matô aw pacha Meitipô a châ. Chahawhta Pari(vâzi) chipathla chyhsa zydua eimatô awpacha chhâzaw meitipô a châ.

Question,

(1) Vâzi pathlah ta a hy pathlah e â dyu?

(2) Chyhsa eima vawchâna rei tua?

(3) Chanô pathlah a hy a châ?

(4) Izarel mokha Zawhana ta ahy atah ei?

(5) Chyhsapa he ahy pathlah e eima châ?

(6) Pari(vâzi) pahnona mia(2) reitua?

(7) Chyhsapa châmaih khatai liata a y?

(8) Pari chipathla khataila angai aw?

(9) Chyhsapacha ……..eimahnei.

 

 


BO (7)

 SÂTÂSAWZY

 Chanô chi pathlacha Zisu châta, (Pari) chipathlacha, chyhsa zydua eimachâ pacha a chuhawpita, atahmacha sâtâ saw eimachâna kyh eima chuba aw.

KHAZOHPA SAW ZY

 Khazohpata Adâh nata Ivy atao nokha, Moleina hneiva ei. Chavâta Khazohpa saw a tah(Luka 3: 37). Ahnolâ tacha Adâhcha Khazohpa sawchapawpa tah eita, Khazopa nata a viasa eita, Khazohpa ryu a tôtuhpa a vawchâ.

SÂTÂ SAW VAWCHÂNA

Sâtâ cha Parichhôh liata a vawngiata, Adâh nata I vy vawdona ta, Adâhcha Khazohpa biekha reih angiakhao leipata Sâtâ reih a mangia haw. Khazohpata bie a piepacha Sadôh chhôhliata thôtheipa zydua nanie thei, Chhi nata pha pahnona thôtheipadeihe nanie awpa châ vei. Naniekhia nanie nôh tlaita nathi aw a tah(Athao 2: 16-17). Satâ tahcha thitia râh aw vachi,nanie khiacha, nanie nôhta namo pavâ awta, chhie nata pha pahno aw chita, a no hawhta nama châ awpacha apahno ha chazaw.( Athaona 3: 5).

Adâh nata Ivy ta Khazohpa bie hlâta Sâtâ reih ama ngiaviapa vâta Khazohpa nata a zao na â rao haw.(Thlahpa athi eima tahpa a châ). Khazohpa lyupata taopa achâ taraw pata, thotheipa a manie nôhtlaita pohpa thirawlaw leipata, thlahpa a thi(Âchhai eimatah) Sâtâ a malao hawbah. Khazohpa saw châ natawta Sâtâ saw a mavaw châ haw.

 


NAMAPAW SÂTÂ( AHRIPA)

 Izarel môta eimapawcha Khazohpa a châ a mah tarawlaw cha, Zisuta, Namôcha namapaw a hripatawta a puapa nama châ, namapaw khohpa namatao, a nôcha âthao tuatawta liany a chiepa, biehmeiseihpa liata y vei, haipa bie reihta , haipa paw a châ a tah ei. (Zhn 8: 44). Khazohpa â tlyhpa Izarel hmâhta Sâtâ saw a takhia eicha, Zenitai keimo chhohchhi reipâpa y vei. Zawhana chhaota, Khizaw popaloh pahe moleipa reisaita a y tahpa eimapahno a tah. (1Zhn 5:19).

 

 

 


KHAZOHPA SAWTA VAWPI MAPI

 Chyhsa zydua pinôh eima pasôhchai,chavâta pinôh cha a lynazy eimatao. Châhrasala, chyhsapahe Khazohpa sawta vawpi leipapita Sâtâ sawta eima vawpi. Chavâta a lykaw awpa pinoh châleipata, ngiahchhie nanôhta eima vawpi. Chavâta, biehraita thokha anô a lypa, a nôliata angiapâ pazycha Khazohpa saw châ theina biehneina a pie ei. (Zhn 1 :12)

 Zisucha ABeipa nata pachhatuh pata a py taw/A ngiapâ taw dei Khazohpa saw eimachâ. Ahyhmata Khazohpa angiapâ chie pâta avaw pipa y mapi. Chavâta Zisu cha nahnei hlâ/ na ngiapâ hlâ leicha SÂTÂsaw eimachâ. Unawh SÂTÂsaw nachâpa napy ma.nâ pahnoma?

 


PAWPACHHUAHPA(Pa Ei)

 Asatuhpa Paw a châleipa zydua (paei) eimatah. Sâtâ cha chyhsa zydua Paw a châ. Châhrasala, Sâtâ cha chyhsapa a taotuhpa châ vei. Chyhsapa maniah ataotuhpa eimaPawcha Khazohpa a châ. Châhrasala, eimaPaw hmei seihpa a châleipakha Eipaw eima tahpa vâta, sâtâ cha chyhsazydua Paw a vawchâ. Pawpachhuahpa (Pa-ei) cha a sawnaw chôliata phathai beivei. Sawnawta (Paei) ama chipahawhta Sâtâ kha eimachi.Pawpachhuahpa (Pa-ei) ta Sawnawzy a parao pahawhta Sâtâ ta maniah a parao pakie khoh hra.

SÂTÂ SAW EIMA LAONA

 Sâtâ cha athaotua natawhta liahny a cheipâ a châ tahpata Zisuta a reih.( Zhn 8: 44).Sâtâ cha Adâh nata Ivy thlahpa athiepahawhta, Kaina nata Abela liahny a pachei sahra.( Athao 4:8). Chahawhta Chyhsapazy pakha nata pakha/ Keimô nata keimô liahny eimachi hrapa a châ.

 

 

KHAZOHPA EIMA DYU

 SÂTÂ he athaotuanôtacha Vamô hryliata pa a châ. Châhrasala Khazohpatluta y a khoh/â dyupa vâta a leila zathypa a châ. Chatawh ta Khazohpa khakhaipa môh sâtâ piepa a châ.(Ezk 28:12-17). Chahawhta chyhsa zydua Khazohpa khakhaipa eima châ. Chavâta Khazopa hmôna hawhta a hmothai khaomapi. Eimakhonazy a lao tlâ khao leipata chhâzawta eima khakhaihaw bah. Chavâta eima dyu/ khakhaipa eimachâna tawhta adyhna raihcha Zisu ta Kross liata a hria. (2 Kaw 5: 18)

 


BIE HMEISEIHPA PAHNO KHAO MAPI

 Biehmeiseihpacha Zisu a châ. Sâtâ liata biehmeiseih pa y vei.(Zhn 8:44) Chahawhta chyhsapa liata biehmeiseihpa y vei, Pahno hra mapi, kho thai hra mapi.

HAIPA BIEDEI EIMA REIH/EIMAPAHNO

 SÂTÂ cha haihina biedei a rei/doveinadei a pachâ. Haipa paw a châ. (Zhn 8:44),Chahawhta chyhsapa pihe Haipa biedei eimarei khoh. Biehmeiseihpacha pahnoleipa pita haipabie cha a chuleipata eima reithai khai thlah. Haipa bie eimarei thaichhi pahe Sâtâ saw eimachâh na pahnona a châ. Pahnie saisoh nazydua haipasai a châ. Pahnie saisohdei châ leipata eima naethlikhoh kawpachhao he Haithaipa Paw, Sâtâ saw eimachâ na â lâhna a châ.

 


KHIZAW KYH EIMAPACHÂ

 He khizaw he Khazohpata a taotua nota Adâh hnôhta leilôhe vaih ula, nâma reihsaita pa y sate. Ti laipi nata chôla zydua bie hneina a pie( Athaona 1:28).Châhrasala Adâh ta Sâtâ rei â ngiapavata â piepachhuah haw.(Luka 4:6). Hy zyduahe biehneina pipa ei châ, eihnohta piepa châha tlôh ta, eikhohpa maih hnohta eipiety hra. Chavâta Sâtâ ta khizaw bie a hnei.(Zhn 14: 30) .ABei Zisuta khizaw Bei a vy tlôh awta a tah.Chyhsapa zy pita Sâtâ ta bie a hneihawpa khizaw he tlaichhaih pita kyh eimapa châ. Sâtâ saw eimachâpa vâta eima paw soh/pia nata hmo zydua eima tlai chhai pa a châ.

 

 

 


MOLEINA EIMATAO

 SÂTÂ cha athaotua tawhta hmo aparaopa a châ vâta hmo aparaopa zydua Sâtâ saw eimachâ(1Zhn 3:8). Khizaw liata hmo aparao baleipa ama y ma? Y mapi.Chavâta sâtâ saw eima châchu.

 


SÂTÂ CHHA NA

 Sâtâcha Khazohpa khakhaipa a châ. Chavâta Khazoh pata Sâta châ ta Meitipô a tao. Khazohpata Sâtâ hnohta chakâ patlô awta nachhohtawta mei eipapua aw a tah. (Ezk 28:18). Zisu chhaota, chhiesapata a y pasai u, chhâzaw Mei diahbaola nata a lyuchâpazy châta â chhuahdy pa liana chata nasiesai te u.( Mathai 25:41). Âmo adôhtupa Ahripa cha sahrâhpa nata hrohso pakheipa y na mei nata kaih tipo liana chata thy hawpata y ei ta, chhâzawta chhô nata zâ pasa pataosapata ama y aw.(Biphua 20:10).

 


Questions,

(1) Adâh nata Ivy ataotua nôta ahy saw a ma châ.?

(2) Chyhsapacha Satasaw achâpavâta ahynata amakha khai?

(3) Sata saw châna kheita eima pahno aw?

(4) Nâmahe haipa bie na rei bah ma?

(5) Khizaw kyh apachâpahe ahy sawma? 

(6) Sata chhanacha khapa su achâ aw?

(7) Izarel mo kha khazohpata ahy saw atah eima?

(8) Chyhsapa avawpi nata ahy saw acha?

(9) Chyhsa (pawpachhuahpa) kha ahyh e acha?

(10) Namazaw haihi pabie narei tyhma?

 

  Bo (8)

RÂHSA NATA CHÂKARIPA EI MA LAO

 Khazohpata, Satâ chhâ nacha chyhsapa nata chhâzaw meitipô a matlapa kyh a chukhai haw pita, a tahma cha, Khazohpata chyhsapa a hmôna liata laorâhpa Sa nata Châkari pahawhta maniah ahmôna kyh eima chuba aw.

RÂHSA EIMACHÂNA

 Chyhsapa pihe keimô nata keimô tacha chyhsapa hawta a pachâ rawlawpita Khazohpa hmôna liatacha khapahmata châma pi. Laorâhpa Sa eimachâ. Chyhsapacha pathipalôh /pohpa/thlahpa ta â tlihtlâ khiadeicha, Khazohpa hmôna liata Chyhsapa châ pita , Pathipaloh/ sapapohpa ta ahrokhia Râhsa eimachâpa eimachu haw.Chavâta, chyhsapacha Bie a reihthai leipa Râhsa eimachâ, Chyhsa châ mapi. Chyhsa pahawhta pahnothainazy pahno mapi a tah. (Biso 30:2)

 


I EIMALAO (ခွေးနှင့်တူ)

 I cha a palie pakha a nie pakhae ty. ( 2Pity 2: 22). Chavâta chyhsapa chhao a thyhawpa/taokhaoaw vana a tah pakha a tao hei tyh.

 


VAO (ဝက်)

Vaopinô â nychiehpa chhaota chiatlao liata a ny awpata a kuaheity (2Pity 2: 22).

 


CHYHSAPA NATA RÂHSA EIMALAONA

  Chyhsasopazychhao thi ei ta,a hrupanata nôchhipazy chhao leidia rairieh ei ta,amasôh mohropa châta a masiesai tyh pazycha pahnotlôh eita.(Hlazy49:10)

ထင်ရှားသောအရာဟူမူကား၊ ပညာရှိသော သူတို့သည် သေတတ်ကြ၏။ ထိုအတူ မိုက်သောသူနှင့် တိရိစ္ဆာန်သဘောရှိသော သူတို့သည် ပျက်စီးခြင်းသို့ရောက်၍၊ မိမိတို့ဉစ္စာကို သူတစ်ပါးတို့၌ ချန်ထားကြ၏။ (ဆာလံ ၄၉ :၁၀)။ Râhsa athi nata laorâhpala thypa achâpahawhta. Chyhsapa amathikhia râh pathohpa lâta sie kheita pabu pa amachâ hra .

(2) Chyhsapacha Râhsa hawhta pachâna ahnei. 

Chyhsato a mahru,pahnona leipata,ngôh a daituhpato a khazoh nothlahpadaipacha pakeita,a khazoh nothlah leipa cha haipadei châtlôhta âmoliata huchhao y vei. (Zeramia51:17)

လူမည်ကား၊ မိမိညဏ်အားဖြင့် တိရိစ္ဆာန်ကဲ့သို့ဖြစ်၏။ ရုပ်တုကို သွန်းသောသူတိုင်း မိမိလုပ်သော ရုပ်တုအားဖြင့် မှောက်မှား လျက်ရှိကြ၏။ အကြောင်းမူကား၊ သွန်းသောရုပ်တုသည် မုသာဖြစ် ၏။ သူတို့၌လည်း ထွက်သက်ဝင်သက် မရှိ။ 

Râhsa cha niepa deita a pachâ pahawhta chyhsapa chhao Niepadei a ma pachâ. Cha sahlaochhânacha leidiana a châ. A ma Khazohcha a mapy a châ.Amarohnana chhâpa chhaocha, a ma maophyu na achâ. Khizaw hmoh a mapa châ ty .(Philipi 3: 19).

 


(3) LAORÂHPA SA TA KHAZOHPA ACHHYHVEI

 Râhsa he pati nie tita thlahchha tlâ vei. Ataotupa pahno vei.Chahawhta chyhsapachhao maniah a taotuhpa pahno mapi. Chhâzaw Khazohpakha a chhyta, a lynabie hlâ pachhao pahno mapi. Achhypenaw chhaota , pathipalôh hmeiseihta achhy leipapita chyhsazy mohmôta â zaokaw /a tiamakawna/a chhy ngâ hrana tahpavâta deita eimachhy. Amapathipalôh cha Khazohpa nata a ma hlâ kaw.(Mt 15: 7- 9).

 


CHÂKA RIPA LAONA (တီကောင်)

 Chyhsapahe Râhsa dei châlei papita, Khazohpa hmôna liata châkaripa eimachâ pa, Biehraita maniah a chhoh. (Zawba 25:4-6)liatacha, Thlahpa(လ)chhaohe khaina hneivei. Awsi (ကြယ်)chhaohe â moh hmôliata pathaihra vei a tah. Chyhsapa chhochhicha, Lo- ia pa(လောက်ကောင်) deita eimachâ. Chyhsa sawchapawpa chhaocha, Châkaripa dei a châ a tah.

 

 

 

(1) CHYHSAPACHA CHÂKARIPA NATA EIMALAONA

 Châkaripa pasiechhipa a châpa hawhta Chyhsapa chhao Khazohpa moh hmôliata pasiechhipa eimachâ. Châkaripakha a hrohpata chaila/niela chata eisala, Rainatuala chata mawsala, khoh tlâ mapi, Chahawhta pasiechhipa chyhsapakha a pohpa zydua a vawhlâ hrasala, Khazohpata kho hravei/a lyhthei hravei.

 

 

 

(2) KHIZAW KYH APACHÂ (ALEI AKHO)

 CHÂKARIpacha alei a khoh/ alei a niepahawhta Chyh sa pacha chôlâ hmoh hlâta khizaw hmo a khovia.

 

 

 

(3) ALEIDEI APY LIATA A Y

Châkaripacha a pyliata a lei dei a y pahawhta Chyhsa pachhao khizaw hmodei eima pachâ.

 


 

 

 

(4) AHYHMA PAHNIE THEIVEI

 Châkaripacha a hyhmata a pahnie theileipa hawhta chyhsapachhao Sâtâ/Moleina/pasana nata thina pahnie thei hravei.

 


MATHAOPA(THUHROH)

 THUHROH NATA CHYHSAPA EIMALAONA

(1) Thuhroh(ယင်ကောင်) pasiechhipa achâpahawhta chyhsapachhao pasiechhihpa eimachâ. 

(2) Thuhrohcha apahnâh parohpa akhopahawhta, chyhsapachhao aphaleipa/apualeipa eimakhoh.

(3) Thuhroh cha apualeipa I(မစင်) liata a y khopahawhta chyhsapa chhao apualeipaliata a y kho. Khazohpa thatihpha reina liatazy y khovei.

(4) Thuhroh chhohlia pasiechhipa a y pahawh ta chyhsa pa chhohliata pasiechhipata abie. Chavâta nathaw khiama, nazaokhia thuhroh, châkaripa. Thuhroh cha chyhsa châta Sâh a tlai leipa hawta, Chyhsapachhao Khazohpa châta Sâhtlai hra vei. Chahrasala chyhsapacha, eima châhna kha a pahnoleipa pita Khazohpa rohnana tôkhoh vâta, phana tao, sohzy thyu, daihtizy ap atly eima taty.

 

 

 


QUESTIONS,

(1) Thlapa/pathipalo/sapapohpata apie a lao pahe chyhs pamaw?Rahsama

(2) I a palipa anipakhua pahaw chyhsata khapa akho?

(3) Vao chia tlao anypa khua pahaw- chyhsata khapa atao?

(4) Châkaripa nata chyhsa malaona reitua?

(5) châkaripa nata chyhsapa chhohliata khapa a y?

(6) Thuhro nata chyhsapa eimalaona reitua?

(7) Laorahpasata khazohpa achhy thaima?

(8) Chakaripanata chyhsapa khohpacha khapa e a châ?

(9) Biso(32:2)khapa sohna hneivana atah?

(10) Namazaw khazohpa hmialiata Chakaripa nâtaThuhroh nachâpa na pyma?

 

 

 

 BO (9)

 SI HRYPA

 Khazohpa hmôna liata châkaripa nata Thuhroh eimalaona eimachuhaw. Atahmacha Khazohpata chyhsa pakha Sihrypata a hmôna ky eimachu ba aw.

 


KHAZOHPADEI KY NAMAPACHA AW PA ACHA 

 Izarel cha Khazohpata a nôdei kyh pachâ awpata achhoh ei. ABeipacha napathipalôh tlokhuta ky napachâ awpa a châ a tah. (Rypa 6: 5). Palôhrupa tlôkhuta tahpacha, Laisâ/Satlia ta tlôkhu ky a mapachâ tita chyhsa hrôpa ky a pachathai khaoleina kha a châ. Chahawhta Khazohpata Izarel zyta a nohcha tlokhu ky a mapachâ awpa a khoh.

 


KHAZOHPA LAPINO

 KHAZOHPAcha lapinô a hnei tahpa na nô-âh ngyu aw. Châvei, Izarel nata Zuda kha Khazohpa lapinô a machâ. Nâma chataotuhpakha nâvahpa a châ. Amôhcha pheisaizy a Beipa a ma tah aw.(Isai 54: 5). Hrôsohpa, Hosia chhaota, Nâmata keima he eivahpa einatah awchi atah (Hosia 2: 16). Aw Izarel phopi saih u, Lapinôta avahpa chôliata ngâh â chhi khaolei pahawhta, eichô liata ngâh a chhi khao va ei chi a tah. ( Zeremiah3: 20) .Chavâta Khazohpa Lapinô cha Izarel a châ.

 


ALAPI KYH APACHÂ

 KHAZOHPATA â lapinô Izarel cha kyh a pachâ.ABeipa Khazohpata Balâma chhiesanacha nâmo byhna to nata a pachâsa.(Rypa 23: 5) . (khazohpa lapinôcha Izarel a châ.)

 


IZAREL ASI HRYHNA

 Khazohpata Izarel he ky a pachâtu vâta Izi sei cha natawta thaopapuata Kâna râh khiti/ sahpiti lôhnarâh lâ a chhithapa a châ. Khazopata Izarel kha kyh a pachâtu vâta Izarel chhao Khazohpakha pathipalôh tlôkhuta kyhpachâ awpa a khohra. Châhrasala Izarelcha Khazopa hlâta phohro pa(nôhthlapa)zykha kyh apache viahaw. Chavâta (zeremia 3:1- 3) Chyhsata lapinô masala, Ano sisaita vahpa hrôpa a pyh sala, a nô chata a vawpy theima? Chanôcha thata papua paleipata chhâzaw ta y aw vama? Nâdeikuacha kyhpachâtuhpa hlupi hnohta Sihry pata y chita,châhrasala navawkua khiala, keilâta vawkua vachima? ABeipata a tah. sâhpa supathai parôhpa lâta namozy kaw uala moty, a machakia kheitheileina su khatailiata a y. Arabal chyhsa hawnatlaita â mo hapata lâkiazy liata nâtyu thlah ha tly. Sihryna nata namolei nata, Râhcha apapuapalei khaihaw. Chavâta vâhti cha pasuasapa châleipata, Vâsua hnoh lâta pachhao sua hravei. Chyhsa Sihry pa hmia phaota phao chita, nahmia kawhkaw tlôhta,

Avapata amae pacha Izarel achâ.

Ahmiatua avahpacha Khazohpa achâ.

Phohropa lapinô tahpacha Izarel achâ. Khazohpa nata amachhai nata, phoh hropa nata moleipa amachâ vâta phohropa(nohthlah) pacha, chyhsa hropa a châ. Izarel a kyhpachâtuh hlupicha phopizy(nohthlahpa) a châ. Âsâhna a tahpacha supathai parohpa a châ. Nothlahpa taoeita amachhy. Izarel vâsualeipata dâtaita(hripata) a ngiahleiva ei. Chasaidei châleipata, Izarelcha Sihrypa a châ.

 


SIHRYPACHA HNEITE

 Izarelcha a ma sihrypa vâta Khazohpata Hosia hmâpata siela, Sihrypa pathla sihrynô((kôma)cha lapinô ta hneite,khapavâtama, he râhhe ABeipata siesaita asihry haw (Hosia 1:1-3). Hosia cha Khazohpa hrosohpa a châ. Khazoh parai ahriapa apathaipa a châ. Sihrynô lapinô ta ahnei awpa châ vei. Atahma châ mawsala sihryno kha Thatihpha a reihpa chyhsa pakhata lapinô ta taosala nama khothai awma?. Abie reipa nama naethli kho awma? Châhrasala Khazohpata Izarel chôliata a palôh a pasa tu vâta Sihryno kha lapinô ta a patao sapa a châ. Izarelcha Kôma hawhta a ma sihry khai haw.

 


VAPA ASISAI

 Izarel ta Khazohpa hnoh a chhy. Chavâta Vahpa a siesaipa chanô a matah(Zeremiah3:1). Izarel kha Khazoh pata kaopakhua rawlawta khovei. Chavâta, Sawlamaw ryureihtupa Sawchapawpa Zerobom daihti liata, Khazohpata Izarel cha Râh(2)ta apachhaih haw. Chôla râh kha Izarel tah eita, a ry lâpakha Zuda tahpa a châ. Khazohpata Izarel cha a-u-taenô tahta, Zuda cha a nawtaenô a tah. Izarel cha Sihry pa vâta Khazohpata thy haw ta , Zudacha dohmapata a y na kyh. (Zeremiah3:6-10). Izarel sihry pacha Zudata hmota chileipata a lô nata thô thaby liata sihryhta, pathipalôh hmeiseih pata keila vaw kua leipata a pakheipata avawkua, ABeipa ta a tah.

 


DÂ ATAI (HRINA APATAOSA EI)

 KHAZOHPAta Izarel cha a phohphohta Dâtai(hrie) chaima rawlawpata rôhlei vei. Khazoh hrôpakha â machhy ngâh thlâh. Chavâta Khazohpata Izarel cha Asuria sei nata Zudacha Babylon seita a pachâ sahaw. Chavâta a mocha ryureihtuhpa beipa hneikhao leipa eita, râhhropa biehneina ryliata a ta noh taita a ma y pa a châ. Chavâta panaw eita pasipasaw eita, a mathisao ngâhnacha a tanoh taita a châ. Khazohpata a kyhpacha chhâna hneileipata ky a pachâ pava eita, khizaw liata phoh a sâhchaipa, a phachai pata a pachâsa khokaw eicha, nohthlah hrôpa a machhynacha thatih chhiekawpata nata Zâh a mamôtita chhao mokupahathai leipata palôhchhâ kawpata achhi thapa ei a châ.

 


KEIMOCHHAO

 Biehrai thiepaliatacha Sawchapawpa a ngiapâ pacha Krista lapinô a machâ a tah. Chahrasala keimo chhao eima molei via ngâh thlâh. Khazohpacha pathipaloh tlôkhuta kyhpachâpa tahpita, kyhpacha hleimapi.(Mathai-22:37-39). (Maka 12:30-31) Khazohpahlâta khizaw hmo ky eimapachâ via. Khizaw kyh a pachâpacha Paw ky pachana a nô liata y vei.(1Zhn 2:15).Chavâta keimocha Khazohpa kypachapa hlâta khizaw hmo liata eima sihry hra. Ka-ra -y nacha nôhthlahpa a chhyna a châ(Eps 5:5). Pavyhpicha Khazohpa a châ (Phi 3:19). Chavâta keimocha Izarel hawhta sihrypa eimachâ. Biehraita,chasahlao chhânacha leidiana a châ, Amakhazoh cha amapy a châ.A marohna nacha a ma mao phaona a châ,khizaw hmo a mapachâ ty.(Philipi 3:19).

 


Questons,

(1) Izarelta Khazohpa kheita e kyh amapa châ aw? (Pathipalôhtlô khu ta).

(2) Khazohpa lapinô zycha ahy zy e amachâ?( Izarel)

(3) Khazohpata Izarel kha khapavâta kyh apachâ? Alapino achâva ta

(4) Izarel cha Khazohpa hlata khapa e kyh amapacha via? (Kara y na).

(5) Nothlahpa achhyna cha Khazohpa hmonaliata , Khapa e achâ?

(6) Khazohpata ahy khama Sihrynô lapinôta taopata achho?

(7) Jerobom chhâliata Izarel kheita a y? ( Rah(2) )

(8) Izarel nata zuda ahy sei amacha?( Asuria nata Babylon)

(9) Keimohe khapavâta Sihrypa eimachâ? ( Moleina)

 


Bo (10)

SAPA POPA/PATHIPALOH/THLAHPA

 Khzohpata chyhsapahe sapapopa/pathipalôh/thlahpa phothohta maniah atao(1Thy 5:23). Ataotua nôtacha, phothohtôta aphakhai. Thlahpacha Khazohpa nata azaona hneita, Pathipalôhzy aphakhai. Sapa pohpachhao atlâh khai. Khazohpata ataopazy duacha mohta aphakaw atah(Athao 1: 31).Chavâta byhna api(Athaona 1:28). Châhrasala, chyhsapa cha reihngiah leina vâta moleipa vawchâ hawta, sapa pohpa /pathipalôh/ thlahpa zydua araokhaihaw.

 


SAPA POHPA

 Chyhsa hmôna liata sapapohpacha aphah. Ahna atlâhpata eima pahno. Châhrasala, Khazohpa hmôna liata, Khazia aty via rilipa ta hriepata, khâ nama y tly? Luhcha apôhpa duata pasa ta, pathipalôh chhaocha apôhpa duata apanawh haw. Pheipazah tawhta luhtai tlaita tlâhna rai y vei, hmah zy, thidôhnazy, hnia a khaohpa zy sai achâ. Chazy cha bileipata, chahry hra leipata, sathaw hnia hra veih ei.(Isaih 1:5-6) reipa.

 Khazohpacha Izarelkha atahma nata atahma chhorei ngah thlâh rawlawta thei thai va ei. Hriena photota hrieta a nanô hlei hra va ei. Khatita hmata angiah va ei. Amapôhpazy duata(hmah) bi thlahta, Khazohpa hmôna liata pôhpa zydua tlâh khao va ei. Chahawhta Khazohpa hmôna liata keimôchhao tlâh khao hra mapi. Khatino raita apasapa nata apasa theipa sapa pôhpa eima châhaw bah.

 Napathi ia na vâta sapa pohpa tlâh narai y vei. Moleina vâta, ei rupazy liata hri iah pathai na rai y vei. Ei hmo parao nata phitawtaluhtai einavao. Ahri ia/pahnô vei, ei hma zy athu/pasa nata ei khu thlah, noh y ta eipachâh â roh. (Hlazy 38:3-8) rei awpa

 Hlazy arohtuhpata chyhsa hmô na liata Hmah, hnia, apasapa ahmopachâvei. Khazohpa hmôna liata hma/hnia/ apasapata ahmopa a châ. Asapa pohpa atlâh leinacha, Khazohpa hiehana, hmopha leipa ataona vâta achâ. Chahawhta keimo chhao Khazohpa hmôna liata a tlâh leipa sapapohpa atlâh leipa eimachâ.

 

 

 


PATHI PALOH

 Chyhsapa pihe pathipalôh apha tahpata eimapachâ ngyu aw. Keimô nata keimôta pathipalôh pachâ na apha eimatah ngyu aw. Châhrasala, Pathipaloh he hmozydua hlâta dôthaipanata pasichhipachata,ahy e apahno thei aw. (zeremia 17:9).

 


MOLEI NA Â THAONACHA PATHIPALOH TAWHTA

 Khazohpata vamô (Lucifa)kha phapakipata ataopa achâ. Aphapaki, achhithai kawpa achâ(Ezakial 28:12-17). Châhrasala, apathipalôh liata Khazohpa tluta y pa akhoh (Isai 14:12-15). Chavata Khazohpata athy haw. Chatawhcha Khazohpa â dyuta/â khakhaipa Sâtâ lâta avawchâ haw. Lucifa cha pathipalôh tawhta raona â thao. Lucifa pathi palôh tawta moleina â thao.

 


CHYHSAPA PATHIPALOH LÂTA AVAWNGIANA

 Khazohpa taopa Adâh nata Ivy he taotua nô tacha, pathipalôh a phakaw. Châhrasala chhie nata pha pahnona thotheipakha nama nie khiata cha, nama nie noh cheih ngeita, Anoh(Khazohpa) namalao awtahpata Parita adovei ei. Adah nâta Ivy cha Khazohpa lao khohna palôh amahnei. Chavâta chhie nata pha pahnona thotheipacha amanie haw. Amanie bae nata amapathipalôh â rao haw. Âmô chipathla zydua pathipalôh pachâhna a raochipata avawpipa eima châ khaihaw.

 


PATHIPALÔHCHA ARAO HAW

 ABeipata aleiliata chyhsa molei ziecha thata achâ tahpa nata palôhrupa achhuahnachhaocha moleipa sai achâ tahpa pahnôta(Athao 6:5).

 Khapavâtama Khazohpata chyhsapacha chahawhta ahmô? Khazohpahe a phaleinalâ saita ahmopama achâ? He he eimapahno thai nawpata pakhôna eima rei aw. Sawkha miakha hmôna liata (Tapô) tapung nawhe aphaleipa ta ahmô zozaw ei. Azia aphapa(tapôpa)ama y pahawhta azia aphaleipa tapô pachhao kha, Sawkha hmônaliata cha â malao. Amazia pha/phalei châvei. Sawkha miakha, Biehneina kha amakholeipavâta (Tapôpa) amachâpa achâ. Sawkha amadyu lyma. Chavâta sawkha chariah pa a machâ. 

 Chahawhta chyhsapazydua he Khazohpa bie hneina ryliata , y khohkhao leipata, keimônata keimôta ta bie eima hneikho pavâta,Khazohpa khakhaipa eimachâ. Sâtâ biehnei na eima khokheipavâta Khazohpa khohnahawhta hroh khao leipa pita, Keimo khohnadah nata Sâtâ khohnadah hawhta eima vaw hroh haw. Biehraita, Keimo cha Khazohpa khakhai pa eimachâ atah. Châhrasala, Zisu thina vâta aviasâta maniah ataohaw. Atahmacha Khazohpa viasâ/khazohpa chhohkha eimachâ haw(Rom 5:10).

 Pathipalôhcha ahaihipa/do ahmah chaipa achâ. Â rao khaihaw, a raohawpa hmodah cha a pualeipabyh lâthy typa a châ. Chahawhta pathipalôh cha thypadei achâ.

 


PATHIPALÔH TAWTA HMOPHALEIPA DEI AKAWPUA

 Amapakâ cha thlâh pahypa a châ. Amapaleita dona bie reita, amahmaolia châmaih a y(Rom3: 13). Thlâ pahy tita athu/apahnah paroh padei apuaty. Chahawhta pakâ cha pathipalôh Ochhi a châ. Pathipalôh aphaleipa vâta pakâ tawhta hmophaleipa saita akaw puaty.

 Zisuta reihta, pakâ tawhta apuapacha pathipalôh tawhta akawpuapa vâta, chatlai chata chyhsa apapuapalei tyh a tah.Pathipalôh tawna heta pachâhna moleinazy, liahnycheinazy, apheinazy, apatlâna zy, parunazy, leihnazy, reipachhina zy vawpuaty tlôhta( Mathai 15:18-19)

 Moleina phaleinazyhduahe, sapapohpata taopachâ tarawta, sapapohpa a pataosapakha, pathipalôh a châ. Pathipalôh aphathlahkhiatacha, sapapohpaliata pachiapa ku, phei, môkhao zyhdua aphapasai amatao thlah awpa a châ. Chavâta Khazohpata Keicha pathipalôh amohtuhpa eichâ atah(zeremiah 11:20, 17:10,Hlazy 7:9,1Smuel-16:7). Chyhsapa pathipalôh he Khazohpa a vawpasia/avawmohtita â rao khai haw a tah.

 Chavâta Khazohpata pathipalôh thiehpa chapie aw ei nata, nama chhôhliata thlahpa thiehpa ei soh aw.Nama sapa tawhta pathipalôh châkarupa laaw nata sapa pathipalôh eichapie aw ei. (Ezk 36:26). Chyhsapata pathipalôh he pananô thai/thlai thai pata a pachâty. Thlai thaivei.Khazohpa deitaeta chyhsapa pathipalôh chhôh liata, alô hawhta achâ pakha lapata sapahawhta a naipa pathipa lôh kha athlaitheipa a châ. Chakhia napathipalôh châkaru pakha Khazohpa thlaih pata nakhoma?

 


THLAH PA

 Khzohpata râhsa nawhe thlahpa hneileipata a tao. Chyhsapa deikuacha thlahpa chhaota atao. Achhâ pacha Khazohpa â ma chhyh tita thlahpa ta achhypa achâ pavâta achâ. Valyuchâpa nawchhao hmeiseihna thlahpa amahnei vâta, Khazohpa â mâ chhy thai pa a châ. Chyhsapachhao thlahpa ahneipamaih Khazohpa achhythaipa achâ aw. Thlahpa hnei thlah ta Khazohpa achhy leipacha Laorâhpa Sa achâ aw.

 

 

THLAHPA LÂTA ATHIPA EIMACHÂ

 Adâh nata Ivy cha taotuanôta thlahpa amahnei vâta Khazohpa nata â mâkao thei. Châhrasala, reingialeinavâta moleipa vawchâ eita, Khazohpa nata azaona achie/ amachhai haw.Thlahpa athi eimatah. Thlahpa thinacha sapapohpa thina nata alao vei. Thlahpalâta thinacha Khazohpa nata achhai/azaona achiepakha châta, Khazohpa khohpa pahnô thai khao vei. (Chyhsapohpa athitita/ (Nôvâhna)pahnôna hnei khao vaei, thlahpa cha a pahno chy).

THLAHPATA KHAZOHPA LIATA ADÂH APHI(AVÂ) ATAH

 Chyhsapa thlahpacha Khazohpa liata adâh aphi. Sakhih vati dohkhopata apahlapahawhta, chahawhna chata hy Khazohpa eihrônahe nâma vâpata â pa hla( Hla 42:1-5) tlah(2) na liata (Hakha) khatita na Ô kô kawtlô aw nata nâmacha eichâchhy aw atah. Nôpi noh, Râhpathopaliata, Sazyta ama dotypa Asi/tizy cha chawkarai khaihata, Râhsazy amadohpa y khao leipata , Rahsazy ta amachariah pa Chakei zy chikhaoleipata, chavati alôh ngah pazy lâta arâ eita, Ti amadoh ty. Chahawhta chyhsapa thlahpachhao Khazohpa avâ ngaita. Chyhsapa thlahpa cha Khazohpakha avâ pavâta, â vâ hniacha pathipalôh chhao athlalôh thei khao vei. A hna ngâh thai khao leipata alythei khao hravei. Chatita pathipalôh dahphipa papaina nâta thlahlôh nawpa ta, Sahmazy, chanô/chapaw moleinazy, takâ phaosâ hawhpazy, phopizy châhta nata Râh châhta taota, keimopalysa nawpata, pathipalôh hna ngâhnacha eima tlua typa a châ. Châhrasala chahmozy eima tluapacha alôhti dohpita eima dahphi viapa hawhdeitaeta a châ thlah. Chyhsapa thlahlôh na maniahpi thei vei. Ahmeiseihpacha thlahpa thlalôh na a y khiadeicha, pathipalôh thlalôh na a y awpa achâ.

 Chavâta Namachhao keimachhao, chyhsazydua thlahpacha Khazohpakha a vâ chyhpa a châ. Nathlahpacha Khazohpa nâta â ty khiadeicha, hna ngâhna, chhâzawhrona nahmôaw pa a châ. Anodeikua nasapa pohpa hrohna na hneikhiadei cha Khazohpa nata atyh thaipa daihti achâ. Nasapa pohpa athihnohlâ tacha khazohpanata atyhthaipa châkhao awvei. Khazohpa nata atyh awpata apeimaw kawpa vâta, nasapapopa avai/arari awpa apeimaw kaw. Atahmahe daitirypaopa châtlôhta, Atahmahe pachhananoh cha achâ. (2kawrini6:1-2)

 


Questions,

(1) Khazohpata sapa pohpa/pathipaloh /Thlahpa ataotua nôta kheita a y?

(2) Chyhsapa pohpacha Khapavâta pahnata, ahniah saita abie?

(3) Khazohpa hmôna liata nama he na tlâh ma?

(4) Moleina â thao nacha khatai tawhta e?

(5) Ahyh pathipalôh tawhta Moleina âthao?

(6) Alô hawhta achâpa pathipalôh kha Khazohpata khapa pathipalôh tama apathlai?

(7) Chyhsapakha khapa e apapuapali?

(8) Thlahpa lâta thi nacha ahy nata azaonama achie?

(9) Chyhsapa thlahpacha ahy e avâ?

 

 

 

BO (11)

RYHPA (NAWLBIA) (ပညတ်တော်)

 Chyhsapahe Khazohpa Ô kô tlôthei nawpata Ryhpa zie/ pakipa âbao aw tahpata a mapachâ.Chahawhta pachâ na nâta, Ngiahpâ nacha, Ryhpa raihriah amapahnôleipa vâta achâ. Ryhpa nata azaopata, Biehrai chhôhliata Ryhpakyh/ Ryhpa châbu bu(5) a y. Chazyhcha,

(1) Athao na (Genesis)

(2) Puasaina( Exodus)

(3) Theithaina ( Leviticus)

(4) Malureina ( Number )

(5) Ryhpa chaneina ( Deutronomi) zy achâ.

Cha Ryhpa châbu zyh chhôh liata Ryhpa (613) a y. Ryhpazy he phopali /chhai(4) ta pachhaih theipa achâ. Chazycha,

(1) Achhy na ryhpa(ဝတ်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ)

(2) Biehneina ryhpa(အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ)

(3) Hrozie nochâh ryhpa(ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ)

(4) Nidôh na ryhpa(စားသောက်ခြင်းဆိုင်ရာ)

RYHPACHA IZAREL ZYH HNOHTA PIEPA ACHÂ

Ryhpacha Khazohpa piepa a châ. Biehraita, Khazoh pacha ryhpa apietuhpa a châ a tah.(Isai 33:22). Zami chhaota ryhpa a piethei tuhpa nata a pachia theituhpa cha, pakha dei a y a tah (Zami 4:12), chacha Khazohpa a châ. Khazohpata ryhpa cha Izarel mô hnohta a pie. Anodeikua phohrôpazy ta Ryhpacha Izarel mô châtadei a châ tah pata a mapachâ. Biehraita , Zenitai zyta ryhpacha hneiva ei. Châhrasala, Ryhpata taote u a tahpakha â mo palôh thyuta a matao namaih liata, Mawsi Ryhpacha hneivei hraeisala, chazydua cha Ryhpa a châ a tah( Rom 2: 14).

 Châhrasala, Zenitai zyta Ryhpa ziekhai/pakikhai pata achhuah va ei. Pawlata Zenitai zyhe Ryhpa nata a sai/azao va ei tahpa hehawhta a rei. Biehrai(Eps 2:14), Khanô khata, Krista leipata ,Izarel sahlao khinarah nata a chhaipata khizaw lianaheta, hnabeiseihna rai hneileipata nata Khazopaleipata y pata,(bietaihna biehrai)(Ryhpa) lianazy chata, khichhaipa nama châpa a theithla ha te u a tah. Chavâta Ryhpacha Zenitai nata a sai/a zao leipata Izarel zy chata piepa a châ.

 


AHYHMATA RYHPA ZIETHEI VA EI

 Chyhsapata Ryhpacha ziekhai/pakikhai a chhuah tarawpata a hy hmata ziekhai/pakikhai thei va ei. Mawsita Ryhpacha, chapi va einama? Ryhpacha namahryh liata a hy hmata ziekhai/pakikhai theivadai eichi a tah.(Zhn 7:19). Pawla chhaota, hmopha a taopa, a hy hmata y va ei a tah. (Rom 3:12).Chavâta a hy hmata, Ryhpa ziekhai/pakikhai thei tlâ mapi.

 


RYHPA VÂTA A HY HMATA THAI A CHÂTHEIPA Y TLÂVA EI 

 Ryhpa ziekhai/pakikhaina vâta a hyhmata thaichâna a hmopa a ma y tlâ leipa, a ry liata Biehraita, mania a chhoh. 

 Ryhpa hmotaopavâta chyhsa a hyhma a mohmôta Thai châ pata y aw va ei,Ryhpa vâta moleina pahnopakina a vaw y pa châ tlôhta.(Rom3:20)

ပညတ်တရာ၏ အကျင့်အားဖြင့် ဘုရားသခင်ရှေ့တော်၌ အဘယ် သူမျှ ဖြောင့်မတ်ရာသို့ မရောက်ရာ။ ပညတ်တရားသည် ဒုစရိုက် အပြစ်ကို ထင်ရှားစေသည်။ 

Khazohpa ngiachhina cha khapahma châ leipata pa y sa vana. Ryhpa vâta (siana) thaichâna hmôpa a chakhiata cha Krista cha hraoleipata a thipa a châ aw a tah(Klt 2:21).

 


RYHPA RYLIATA Y NACHA CHHIESANA ACHÂ

 Ryhpa piena daihti a pahnoleipa zyta ryhpa eimazie thei khia pachhapa eima châ aw tahpata a mareity. Ryhpahe chyhsapa chhie maniah sata , riethei mania a patao sapa pahnô va ei. Bihraita, a hyraita, ryhpa zy pakipata kyhkha a parao khiata cha, azyhdua liata thailei châpata a y aw.(Zami 2:10).Chahleikho ta(Klt3:10). Ryhpa hmotaopa liata a ngâhpa maihcha chhiesana ryliata y tlohta, ryhpachâbu liata bierohpazydua hawhta taoawpata y thlaha leipacha, chhiesapata a ma y. Chavâta, ryhpa zie tita ryhpa sâkha chhao pahlôh leipata nôhtatota ziepa â bao. Chahawhta zie theipa châ vei. Chavâta ryhpa cha chyhsapahe chhiesana maniah a patôsa.

 


RYHPA CHA CHYHSAPA ATHIEH

 Chyhsazydua ryhpacha, chyhsapa hrohna a pie, tahpata a mapa châ. Châhrasala ryhpacha chyhsapa hrona pieleipata chyhsapa hro na a thietuhpa a châpakha Pawlata hehawta a vawrei.( Ryhpaleipatacha moleina cha athipa a cha. Eikhanonakhata kei Ryhpaleipata hroh nata, Châhrasala biepiepa a vaw y pata nata moleina a vaw hrata, keicha thiha nata.hronawpata biepiepacha thinawpata a vaw châ tahpa pahnohaw nata,Biepiepa vâna chata moleinata, ryhpaona hmôpata,nadôhta biepiepacha hmâpata eina thiehaw.)(Rawma7:8-11)

ပညတ်တရား၌ အပြစ်မရှိ။ ပညတ်တရား အားဖြင့်သာ အပြစ် သဘောကို ငါသိရ၏။ လောဘ စိတ်မရှိနှင့် ဟု ပညတ်တရား မဆိုလျှင် လောဘသဘောကို ငါမသိ။ ပညတ်တရား မရှိလျှင် အပြစ်တရားသေ၏။ ပညတ်တရား မရှိသဖြင့် ငါအသက် ရှင်၏ ။ ပညတ်တရား ပေါ်သောအခါ အပြစ်တရားသည် ရှင်ပြန်၏၊ ငါလည်း သေ၏။ အသက်ရှင်ခြင်းနှင့် ဆိုင်သော ပညတ်တရားသည် သေခြင်း နှင့် ဆိုင်သည်ကို ငါတွေ့၏။ အပြစ် တရားသည် ပညတ်တရား အားဖြင့် အခွင့်ရလျှင် ငါ့ကို လှည့်ဖြား၍ ထိုတရား အားဖြင့် ငါ့ကို သတ်လေ၏။

 Achôliata Biehraih botlâh ta a rei khohchaipacha, ryhpavâta moleinacha hrohta, keimahe eina pathisa. Chavâta ryhpacha chyhsapakha hrohpasisa leipata, thina mania a pipa a châ a tah.

 


RYHPACHA MOLEI APAHNONA CHÂTA PIEPA A CHÂ

 Chakhiacha, ryhpacha siana maniah pitheipa a châ leipa hlie khota chhiesana nata thina a papua tuhpa/ maniah a pietahpa eimapahnohaw. Ryhpacha Khazohpata khapa vâtama Izarel mo hnohta a pie ei. Achhâpacha chyhsapa ta a mamolei nakha, a môtatah â ma hmothai leipa vâta, chyhsaphapa hawhta a hmota, moleina hneileipa hawhta a ma pachâpa vâta, chyhsapa moleina kha palâsapa a khopa vâta, Ryhpa kha a vawpiepa ei a châ. Chavâta biehraita Ryhpa hmotaopa vâta, chyhsa a hy hmata Khazohpa mohmôta thai châpa ta y aw va ei. Ryhpa vâta moleinacha, moleina tahpata pahno pa a châ. Khapa vâtama tahkhia cha Ryhpata ua- va-kha tahleipa sala ua- va nahe eipahno leiaw pa tlai. Chavâta Ryhpacha chyhsazy dua a mô a ma moleina pahnosa nawpa châta piepa a châ.(Rom 7:7)

 

 

RYHPACHA ZISU KRISTA LÂTA MANIAH ACHHI THATUHPA ACHÂ

Ryhpacha siana/thaichâna maniah pie theivei. Ryhpa liata eima pahnie khia chhiesana nata thi na dei mania a pie aw.Châhrasala, Siana/thaichâna eima hmôthei nawpata Zisu Krista lâ maniah a chhi thatuhpa a châ. Biehrai ta, ngiapâna vâta thai eimachâ thei nawpata, Ryhpacha Krista a vaw tlô hlâta, maniah avaih tuhpa a châ a tah.(Klt 3:24). Chavâta Ryhpacha Zisu Krista kha ngiapâna vâta siana eimahmo thei nawpata, mania abaotuhpa achâ. Châhrasala, ryhpaliata nâ pahnie khia thina achatlô khei aw.

QUESTIONS,

(1) Ryhpa châbu zy reitua?

(2) Ryhpahe a hy ma a pie?

(3) Zenitaizy lâta ryhpa a pima?

(4) Ryhpa a zikhai theipa a ma y ma?

(5) Ryhpa vâta Siana/thaichâna eima hmô awma?

(6) Ryhpahe hrona ma mania api? Thinama?

(7) Ryhpacha khapa e mania a pahmôsa?

(8) Ryhpa he a hy lâma maniah a chhitha?

(9) Ryhpa zipata nachhuah tlâma?

(10) Ryhpahe eimaziekhaitheileikhia khapa eimatyh aw?

 

 

 

BO (12)

CHYHSA TAO THEIPA Y TLÂVEI

 Eima chuhawpa liata chyhsa duasucha chhie kawta, eimachi/eimaphoh chhao cha, eimapha hrâhleipa vâta, eima hrozie chhao pha vei, Chavâta, moleina a hneileipa a siapa, eima y tlâ leipa vâta, Khazohpa khinarâh a ngiapa y tlâ mapi.

 


MOLEINA NATA AZAOPATA

 Moleina nata a zaopata chyhsapa he moleina hneilei pata hmophapa a taothaipa châ mapi. Biehraita, Ethiopia chyhsakha môvyh patawhta mongyupata a pathlai sala, chakei a chie kha a pananô tlai khia, Nâmochhao moleipa chânatawhta phana a taopa namachâpa tlai.(Zeremiah 13:23). Chyhsapa cha moleina taoleipata y thei mapi.

 


MOLEINA HLAO NATA AZAOPATA

 Biehraita, moleina hlaocha thina a châ a tah(Rm 6:23). Chyhsapahe moleina hlaota thi ha mawsala, chhâzaw hrona cha â soh ha awpa a châ. Chavâta chyhsapata moleinahlao cha pietheivei.

MOLEINA TAWTA PATHAI AWPATA

 Chyhsapacha a ngiapachhipata molei khaoleipata a chhuah ty.Châhrasala moleina taoleipata y thei vei. Parao chipa moleina zy pathaisa thei vei. Biehraita, chyhsa moleina he thisai deita a pathaisa thei a tah.(Theithai 17:11). Thisai palohleipata molei a ngiathai narai y vei a tah.(Heb 9:22). Chyhsapacha a moleina pathaisa nawpata thisai pathlaipa hneihravei. Anôthisaihta thlai hrasala chyhsa moleinacha pathai hravei.Chavâta chyhsapacha moleihneilei pata a tao thai khao hravei.

 


HMOPHA TAONATA

 Chyhsapahe Khazohpa â lypa/â pypa châthei naw pata, hmophataopa he eimabôchhâ ty. Suhraw, sukhazypie, Thyuly zy pie, Sipasâpazy deichhy/pie, a chhynalâta chakaona raizy hria, tahpahe eimapathaina a châ awtahpata a mapachâ. Châhrasala,Biehraita, Eimazydua ta moleikhaihaw pita, eima hmophataopa a phachai eimatah pahe, pasichhi chaipa pohchychhipa nata â lao a tah.( Isai 64:6). Chyhsa hmopha taona he chyhsapa hmôna tacha aphapata a lâ hrasala, Khazohpa hmôna liatacha pasichhichaipa a châ. Hmopha taonata moleina pathaisa thei vei. Chyhsapacha thie awpata patuta ryureihta thy O lâ pathlapadei eima châ thlah.

 


RYHPA NATA AZAOPATA

 Chyhspahe ryhpa ziekhai/pakikhaipata moleina tawta pathaipata chhâzaw hrona eimahmô aw tahpata a ma pachâ tyh. Châhrasala ryhpa zi tita, sâkha eimaparao khia a zydua a raokhai a tah. (Zami 2:10). Chyhsapata Ryhpa zydua zikhai/paki khai thei mapi. Eimazi aw tah eita, a zi theipa/azi hmeiseihpa ytlâ hra mapi. Chadei châ leipata Ryhpa zithei leina vâta chhiesapa nata a thipadei eimachâ. (Klt 3:10, Rom 7:11). Chavâta chyhsapa he ryhpa nata a zao pata a hmeiseihpata a zikhai/pakikhai theipa y tlâ mapi.

 


NÔPY CHHÔH TAWH PIPATHI NAVATA

Chyhsapa Eikha vawpinahe Adâh tawhta sapazy eimachâ. Eikha navaw pinacha Nôpy chhôhtawhta Sapa pohpata avawpipa eimachâ. Cha vawpinacha a matae ta a taota a vawpipa châ vei. Chahlei khota ABeipaZisuta, a hyrai apipathileipacha, Khazohpa khina râh a ngia theiaw vei a tah. (Zhn 3:3). Eikha navawpi leikhiatacha, khizawliata avaw y thaipa châ leipata khizawchhao hmohra vachi. Chahawhta Ei(2)a pileipa (Apipathi)leipacha, Khazohpa khinarâh a matô leiawpa hlei khota varâh khinarâh chhao hmohra aw va ei.

 


CHHÂZAW HRONA NATA AZAOPATA

 Chyhsapa pihe chhâzaw hrona hmôthei nawpata, y zie/ nochâh phapa, Ryhpa reih a ngiapa, Suhraw sukhazy piepa, a chhynalâtazy tiamapa, tahpata a phophota eima tao ngyu aw. Châhrasala, chhâzaw hronacha chazyliata y vei. Paw Khazohpatawta chhâzaw hronacha Sawchapaw Zisu Krista liata a nyu haw. Chavâta Zisu eima hlâdy/a py khia dei hmôthaipa a châ.( 1Zhn 5:11-12)chata a chakhiacha, Zisu a hlaoleipata, Zisu leipata kheihawtama chhâzaw hrona cha hmôtheipa a châ aw? Chyhsapata chhâzaw hrona hmôthei nawpata a taotheipa y tlâ vei.

 


SÂTÂ NATA AZAOPATA

 Chyhsapacha Sâtâ saw eimachâ. ABeipa Zisu ta nâmocha namapaw a hripa châ ta , namapaw khoh pakha nama tao ty a tah.(Zhn 8:44). Eimapaw Sâtâ nata a zaona he kheita e eimaparao theiaw? Chyhsapa lâtawta kheita hmata tao thaipa châvei.

 


ADÂH NATA AZAOPA TA

 Chyhsapazydua Adâh chi pathla eimachâ. Chavâta Adâh hawhta chhiesapa châ pita moleipa eimachâ. Pikheina moleina eima hneikhaihaw. Chavâta, Adâh nata a zaona paraopa â bao. Chahawhta Adâh nata a zaona a raotheina awpata kheita e eimatao aw? Chyhsapa lâ tawhta taotheipa châ vei. 

 Achôliata Bie hiahrinahe chyhsa zyduata hiahri tlâhpa a châ. Hiahrina ahneileipa chyhsapacha a noh â duah hmo a pahnolialeipazy a machâ. Buabânazy hneihra vei, Meitipô tla pachhao a pahnomâh leipa a châ aw. Chinazy pahno leipata, chatawh ta khokhâh nawpa lâpizy charoh hravei. Amoleina liata a ku a chhasao hawpazy a machâ aw. 

 He bie hiahri nahe Izarel môta Apostol zy daihti liata a mavaw hiahri hawpa bie a châ.(Htp 2:37) Izarel môtacha, â moliata peimawpa y leipahawta a pachâ eita, Khazohpa chyhsata a pachâ eita, Khazohpa bie hawhta a hropata â mâ pa châ. Khazohpa chhâh â mâ châhtupa vâta, a mo hmôna liatacha, ABeipa Zisu he Lâpi paviasa pata a chhitha tuhpa taheita a ma khaipâ haw. Châhrasala Zisu a makhaipâpa a mataochhi hawpakha, a pahno pakhae eita pachhana nata molei ngiathaina hmopa khae pata,â mô taeta taothaipa châvei tahpa a mapahno nata, Apostol zy hnohta kheita eimataoaw tah pa a mavaw hiahripa a châ. Cha Bie hiahri nacha, philipi khi ထောင်မှူး chhaota, Pawla nata Sila he a vaw hiahri hrahpa a châ. Pawla nata Sila cha Thau Ô chhôhliata, Khazohpa reithai eita , Khazohpa hmotao theina a vawluah ta, Thau Ô- Ôchhi a pahykhai haw. Chatita Thau Ô rie a vaihtuhpata Thau a tlapazy a mapuahaw khai tahpa pachâta, ထောင်မှူးpacha a ma nata a ma a thisaopata a pachâta, Pawla nâta Sila ta a mapatu. Chakhai nâta , Thau Ô rie a vaihtuhpata, Pawla nata Sila pheithaby liata a chathô pâh pata a bohta Pawla nata Silacha hawkholâ a chhita , Papu saih U, pachha eichâthei nawpata khapa eitao aw tahpata a hiahri ei(Htp 16:25-30).

Chahawhpa Bie hiahrinacha, ruhnana a ty khâchâ hawta, a nopô vâsâh hawpazy, Khazohpa hnohta taona awpata, a pahno thaikhao leipazy duah suhliata a y hawpazy a machâ. Namazaw chabie hiahrina cha na hiah hri beih ma? Hiahri bao vei natah ma?

 

 

 

 


Questions,

(1) Chyhsapa he moleina taoleipata a y theima?

(2) Chyhsata hmopha a taothaina awpata, Ethiopia chyhsapakha khapa a pa thlai pa abao?

(3) Chyhsapata moleina hlao a tho/a pi theima?

(4) Chyhsa molei pasinawpata chyhsata thisaih pathaipa a hneima?

(5) Hmopha tao nata moleina a lei theima?

(6) Ryhpahe a zyduata na zie/paki khai theima?

(7) EI(2) pipata chyhsata a tao theima?

(8) Zisu leipata chhâzaw hrona nahmo thaima?

(9) Sata nata Adâh chipathla châhna tawta/a zao natawta kheita e eimachie/eimapachhai thei aw?

(10) Thau Ô beipata Pawla nata Sila kheita Bie a hia hri?

 


BO (13)

KHAZOHPA PACHHANA

 Achuna(12) liata chyhsapata khâpa hmata eima taothei khao leina eimachu haw. Châhrasala chyhsata a tao theileipakha Khazohpa châtala tao theipa a châ.(Mathai 19:23-26).Chyhsapalâ tawhta taothei khaoleipata a châpa SawchaPaw ZisuKrista hmâpata a tao thei na kyh eimachu ba aw.

PARAONA/TAONA MOLEINA

 Ahmiatua chai ta, Khazohpata taona moleina kha kheihawhtama a pachhuahpanoh tahpa mohtua eisi. Taona moleinacha, moleipa chyhsata a taopa vâta moleina a châ. Cha taona molei nacha, Khazohpa hmôna liadeita châ leipa ta,chyhsapa hmôna liatachhao a moleipata a lâh. Chavâta taona moleinacha, chyhsapa palôh a khaikaw. Taona molei na a taotuhpacha, a ma a moleina a pahnota, Khazohpa a kyh pachânachhao a py theithai khao leina taihta , palôhrupa ku maniah a pachhâ sapa a châ. Cha taona moleina,taolei khiadei, Khazohpata eimachôta a kyhpachâ ngiachhina eimatô paliata eimaly thei aw.

THISAIH

 Taona moleinacha, thisaih deita a pathaisa thei. Biehraita, sapa hronacha thisaih liata a y. Namamoleina a ngiathai nawpata, Maisâh chôliata thisaih eichapie ei, hronachata a ryh na taonacha thisaih châ tlôhta.(Theithaipa 17:11). He hawhta a rei hei . Ryhpa Bietacha, khapatorai he thisaihta pathai sapata y tyhta, thisaih palohleipata molei ngiathaina rai y vei.(Heb 9:22)

Khazohpata, chyhsapata a parao/a taopa moleinahe thisaih deitaeta a pathai sapa a châ. Chakhia taona moleina he thisaihta kheita pathaisapa a châ aw. Hethatih pahno thei nawpata, Izarel mo moleina a ngiathaina châ ta, Atheina hlâna a matao nakyh he mohtua eisu. Cha Atheina a mahlâ na kyh pahno thai nawpata a ry na, Byurei (တဲတော်) ky pahno tuapa â bao.

 


ARYHNA BYUREI

 Byurei hmeiseihpacha varâh liata a y. Khazohpata Mawsi kha Sinai tlâh liata Varâh Byurei a pa hmôsa. Cha varâh Byurei nata a khôpa Byureicha khizawliata a patao sa.(Puasaina 25:9). Atheina hlâ awpa maih cha, Byurei liata a pahlâsa. Byurei liata a theina hlâna pahnotita varâh liata kheihawhtama a theina a mahlâaw tahpa pahno theipa a châ. Chavâta a theina hlâna nata Byurei kyh kha pahno awpata a peimaw kawpa a châ.

 

 

ACHHYNA BYUREI DOHPACHHÔ TLY HMIA

 Byurei dohpachhô tlyhmiacha Poh râhpata pakhapa a châ a tah. Asina dy 100, a hah dy 50, Âsâhna dy 5 a châ.(Puasaina 27:9) .Chyhsapazyta Byurei chhôh lâkha a mangia theileinawpata, pakha/dohkha hawpa a châ. Ryhpa nata â kho.

 


ACHHYNA BYUREILA ANGIANA CHHIKAO

 Byureilâ a ngia na chhikao (Ochhi) cha Nôchhi lâta y ta, dy 20 a kaw. palaridi ngaitapa pabaopazy, a nôh pazy, a nôh saih pazy, a sailawpazy hmapata taopa châta a toh mia 4 a y.(Puasaina 27:16). Byurei chhôh lâcha chhikaotawhta dei a ngiatheipa a châpa hawhta, varâh lâchhao he Zisu (Ochhi) chhikao liatadeita a ngia thaipa a châ.

 


BYUREI

 Byurei dohpachhô y nahe nôtlala dohkha pata a masa. A siena dy 30, a kawna 10 a châ.

 


SUPATHAIPA

 Byurei cha su noh ta pachhaipa châ ta, a chhôh chaina lâ pacha supathai chaipasu tahpa a châ. Chasuliata, Biehrai na Byh y ta, a chhôh liata ryhpa (10) rohna lôphiapa sa(2) sohpa a châ (Puasaina 26:33).

 


SUPATHAIPA

 Byurei kholâ Khâh(Room) cha supathai nasu a y. Asiena dy20 a châ. Cha Khâh (Room )chhôh liata, Rohpahah pa raona Maisah, Ngôh Mei o, Viachha sona chabawi(Dawkah) he pho(3) zyh he a y. Cha Khâh (Room) chhôh lâta Theithai beipazyta, Nohtatota zâh Eikha, my Eikha, Rohpahapa rao awpa nata, Ngôh (Mei o) liata O live chhiti(sathaw) ryh awpa ta a mangia tyhpa a châ.(Pua 26:33).

 


POHRAIPA

Supathaipa nata Supathaichaipa pachhaina poh raipa a châ.(Pua 26:33) supathai chaipa suchhôh liata theithai beilaichaipacha â ngia nata, Poh raipa kha pahypata â ngia ty. Cha poraihpacha, Zisu pohpakha a pa moh sa.

 


BIEHRAI NA BYH

 Bihraina byh cha Akisah thôta tao eita, Ngôhta a chholâ chhao, hawkholâchhao, thukhaipa/pahupa a châ. Biehraina byh a chô khulâta, Ngôh ta taopa ngôhta sapa vamô pa(2) hmia a chhypata a ma y. Cha biehraina byh hnoh lâ liata ngiachhina dyuchhai tahpa châta varâh liata a y pa PawKhazohpa pamosana a châ. PawKhazoh pacha dyuchhaichô liata (Meitôh)hawta a y. Atahma cha Khazohpa dyuchhai cha , ngiachhina dyuchhai a châ chy. Arao hlâta ngiachhina dyuchhai cha ryureina dyuchhai a vaw châ aw. Chadaihti liatacha ngiachhinata /pachha na daihti y khao aw vei. Chavâta, a tahma daihti ryhpaopa nahnei chhohliana heta, a chatli pata pachha châhkhai awpa â baokaw.

 


ROHPAHAPA RAONA BYH

 Akie sah thôta tao eita, ngôhta pahupa a châ. Cha Biehraina byh chôliata, theithai beipachata my Eikha, zâh Eikha, rohpahapa amarao tyh. Rohpahapa raonacha, Môpathaipa zy thlahchha na a pamosa.( Hla 141:2,Biphua 5:8,8:3) Mopathaipazy thlahchha nacha Khazohpa hmiakô liata rohpahapa raopa nata â khô.

 

 

 

NGÔH MEI O

 Supathaipa sôlâ liata sôpa a châ, ngôhta taopa a châ. Ngôh Mei pavâna , Miekhaw mia(7) a y. Cha Miekhaw mia(7) pacha, Awnanopa sahlao sâ(7) a pamosa. Miekhaw chhôhliata, a y pa Olive chhiti(sathaw) cha thlahpa pathai pakha a pamosa. Awnanopacha thlahpa pathaipa hneikhia dei khaithai pa achâ. Atahma Awnanopa liata thlahpathaipa a y leivâta khaity leipata zôhnata a khu hawtyh.

 

 

 

VIACHHA SÔNA DAWKAH

 Akie sah thôta taopa châta, ngôhta pahupa a châ. Supathai patawhta a chôlâta sôpa a châ. Thinô pahlao leipa viahchhâ tlâ (12) sôpa châ ta , pahanoh maihta a thiepa thlai lymapa a châ. Cha viahchhâcha, theithai beipanawdei nie theipa a châ. (Puasaina 25:23-30) Beipa Zisuta keicha hrona viahchhâ eichâ a tah. (Zhn 6:48)

 


MAIHSAH

 Maihsahcha ngôhta taopa châta, Byurei hmia, Byurei nata raopahlâna likawta sôpa a châ. Theithai beipazy ku, Phei pasina châta ti a ma ryhtyhna a châ. Chyhsapa pathipa lôh a pathaisapa Khazohpa bie a pamosa.

 

 

 

MAIHSAH LAIPA

 Maihsah laipahe raopa hlâna Maihsa tahpachhao awtheipa a châ. Asina dy 5, Akawna 5, Âsâhna dy 3, a châ. Akiesa thôta taopa châta ngôhta pahupa a châ. Atheinasa raona su a châ. (Puasaina 27: 1-7) Cha cha,Kraws pamosana achâ.

 


ZAWPI APAHMAONA BYUREI TLYHMIA

 BYUREI TLYHMIA cha Zawpi apahmaona su a châ. Zawpizyhcha byurei chhôhlâ a ngia theipa châ leipata, Maih sah nata Maihsah laipa likaw chheipa liata dei y theipa a châ. Atheina sazy Khazohpa lâta a mapina su a châ.

 

 

 

 

 

B

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dy 100

 

 

 

 

 

 

YUREI NATA ACHHAI CHHIZY MOPATA 

 

 Maisa laipa

 Zawpi ahmaonasu

 Ryhpa lohpia(2)

 Bihraina byh

 Ropahapa

raonasu

 Mei O(7)

 Dy100 

 

Byurei Poraipa

Viachha sona dawkah

 

 

 


Dy 50

Tlâh(12) a y


 

 

 


Supathaipa

Supathaichaipa

 Chhikhao

 Palari saihpa


 

 

Ngiachhina dyuchhai


 

 

Maisa


 

 

 

 

 

 

 

 


QUESTIONS,

(1) Taona moleina cha Khapata e a ngiathaipa a cha?

(2) Byurei ky khapa vâta pahno â bao?

(3) Byurei hmeiseihpa khatai liata a y?

(4) Byurei chhôhlia room kheita moh eima aw?

(5) Supathaichaipa liata khapa chhaichhi a y?

(6) Supathaipa liata chhaichhizy rei tua?

(7) Poraipacha khapa suliata ay?

(8) Maisa cha khapatao nawpa e?

(9) Maisa laipacha khapa apamosa?

(10) Atheina Sazy cha khapasuliata piepa achâ?

 


BO (14)

 THISAIH TA MOLEI NGIATHAIPA NACHA

 Byurei kyh eimapahno haw. Cha Byurei chhôh liata Moleinacha Thisaihta kheihawhtama a ngiathaipa a châ tahpa kyh eimachu aw. Chyhsa moleina a ngiathaina châta, thisaih tlai châtlôh ta a tah. ( Theithaina 17: 11) Thisaih ta moleinacha kheitama â ngia thai? tahpa eimachu aw--

 


MOLEINA ANGIATHAI THEITUHPA

 Chyhsa hmoparaona pachiata Ryu a reihtuh pacha chhâzaw a hrohpa Khazohpa dei a châ. Achuna(2) liata a chu hawpa a châ. Biehraita , Chyhsa, ABeipata moleina hneileipata a pachâpa cha, a nôh hlaona. (Hla 32:1-2). Chavâta, chyhsapa thaipachâ sata, moleina a ngiathai theipacha Khazohpa dei a châ.

 


THISAIH

 Hmoparaona thaipachâ sata, moleina a ngiathai theituhpa Khazohpata, chyhsa moleina a ngiathai nawpa châ ta( Thisaih )maniah a hia. Biehrai liata , Sapa hrona cha thisaih liata y tlôh ta, nama hrona châta, a ryhna tao nawpa châ ta, Maihsah chô liata, eichapie ei. Hrohna châ ta a ryhna taona cha (Thisaih) châ tlôhta. (Theithai 17: 11) Thisaih paloh leipata molei a ngiathaina rai y vei. (Heb 9: 22)

 


THISAIH CHA HROHNA ACHÂ

 Khapavata e Khazohpata moleina mâh he thisaih a hia thai? Moleina hlao cha thina a châpa vâta a châ.(Rom 6: 23) Moleina vâta, moleipa chyhsacha chhâzaw a thipa a châ pavata a châ. A hrôhpa molei a ngiathai awpa Lô O a tla pazy , Takâta dâ a mataipa, rairu pahriasapa tahpazy hawhpa châtlâ vei. Khazohpata ryureina liata a phuapacha, moleina hlao cha thina (chhâzawthina) dei a châ a tah.

 Khapavâta moleipa chyhsacha thi awpata a châ. Hawtipa pakhacha, a mâh rukawpa(Simala) kha a ky sala, buakhata a parao awpa vâta, Anô/Apaw zyta a ku chhoh tawhta a ma chhuha awpa a châ. Hawtipacha, hriana dâh a thaileipa vâta,buakhata a parao awpa a châ vâta a châ. Chahawh ta chyhsapa hrohnahe Khazohpata a piepa a châ. Chyhsapata cha hrohnacha, Khazohpa khohnadâh hawhta a hma awpa a châ. Châhrasala, chyhsapata Khazohpa khohna dah hawhta hmakhao leipata a makhohna dah hawhta a hma haw. Chavâta chyhsapata, a hroh nakha a noh khoh na hawhta a hmahawpacha moleina a châ. Chyhsapata Khazohpa khoh nacha khapa leipata pachâ ta, anô khonakha a tlâhtlôh awpakha a peimawchaipata pachâ ta, a hroh na kha a pachâpa vâta Khazohpata chyhsapa hrohna kha a hiapakhaepa a châ. Chyhsapa liata hrohnakha a hia pa khae tita, chyhsapa cha a thipa a châ haw. Sapa hrohnacha thisaih liata a y a tahpa vâta, thisaih ta a hiapacha, hroh nakha ahiapa a châ.

 Châhrasala chyhsapata hrohnakha pithei vei. Achhâ pacha, hrohna a piekhia, moleipa a châvâta, Meitipô a tlapa a châ. Chavâta, chyhsapacha a ma nata a mata khatita hmahta hrohna a pi theivei. Chavâta Khazohpacha chyhsapa kha kyhpachata, ngiachhina a hneipa vâta, chyhsa zydua vyuhpata ama hrona kha â pie.(a châveikhia) keimo vâta thinakha â vawtlypa a châ. Châhrasala, chyhsapata cha hmo y zie cha a pahno thei leipa vâta Izarel môkha a vawtlyta, kheitama moleina châta hrona a pie tahpakha a vaw pachupa ei a châ.

 


ANOH PAHLI PATA

 Khazohpata Izarel mokha moleina hlao châta thisai a hia ei. Chacha a nopahlipa a châ. (Theithai 4:; 1-12) chhôh liata Khazohpata Sathaw a thu hawpa Theithaibeipacha, Khazohpata Ryhpa a piepakha, pahnoleipata, paraopata moleipa a macha hawkhia, ngiapachhipata molei a ngiathai theipa châ khaovei. Cha moleina châta, viachao tôh pathawpa pôkha, chyhsa hlupi a mapahmaona, Byurei chhikao kiahpâh liata, Khazohpa hmia liata avawchhipa a châ aw. Viachao luchô liata, a ku pahnie awta, Viachao cha athie aw. Via chao thicha la awta, Byurei chhôhlâ liata Supathaih pa liata poraihpa hmia liata Ei(7) a hie aw. Cha khaitawhta Rohpahapa raona Maisah kie liata, thisaih a khophi cha ryh awta, a tâh chyhpa thisaih cha, hawkholâta a y pa Ngôh Maisah laipa phietha byh liata a leitha aw. Via chao sa chhohri thawpa zydua, a pakesa 2, a lu, a phei a raotohhmi, a pachao zyduakha, Byurei hawhkholâ bucha/a pua aleipa, amathy tyh na liata , Meita rao pa a châ aw. Chahawhta Khazohpata a pataosapa hawhta Atheina hlâ khai tawhta deicha, Khazohpata Theithai beipazy moleina kha â ngiathaipa a châ. Khazohpata a hiapa thisaih pieleipata ei moleina eingia pachhihaw. Atahma tawhtacha, ryhpa eiparaopazy,eimolei hatyhpazy tao khao awvana tahpata, bie ataih/ a ngiapachhi nazyta , moleina a ngia thai theipa châ vei. Khazohpata , viachao thisaih kha a hmo nata Theithai beipazy moleinakha angiah thaipa a châ. Viachao thisaih kha viachao hrohna a châ. Viachao hrohnacha, molei hmo a paraohawpa Theithaibeipazy hrona vyupa a châ. Viachao ta hrohna a piena vâta, Theithai beipazy a ma moleinacha athi haw. Reikhonacha, molei hmoparaona hlao kha, hrohnata thlaipa/piepa a châhaw tahna a châ.

 


AHMEISEIHPA

 Izarel sawzy a ma moleina vyupata, Theithaibeipa zyta sathisaihta atheina a mahlâ nacha, Zisu Krista a mapoh pata, a theina â hlâna kha pamosapa a châ. Viachao, Mie thisaihta, moleina pathaisa theivei a tah.(Heb 10:4). Achhâpacha, rahsazy châh nacha chyhsapazy châhna hlâta a hnaiviahawpa vâta, chyhsapa vyupata châ theivei. Chavâta, Keimo moleina leibâh Khazohpaliata tho awpa châ tacha Thisaih â bao. Sa thisaihcha, Khazohpata a py vei. Keimo taeta, keimo thisaih ta piepa, châhrasala, Meitipô tlapa dei eimachâ.. Chavâta Khazohpa a ma cheingei Seina a hnei leipa , Zisu thisaih/ a pohpakha keimo châta a vaw pachhuahpanoh pa a châ. (Heb 10: 5) Biehrai parohpa liata ko (1500) chhoh Izarel sawzy a theina hlâna , atheina sa zydua kha a nopahlipa a châ. A hmeiseihpacha Zisu Krista a châ (2Kaw 2: 17, 1Kaw 2: 7)

 


ZISU KRISTA THISAIH

 Khizaw chyhsa zyduata Khazohpa palôh patlâh nawpata, Khazohpa pie awpa thisaih pathaipa hnei tlâ mapi. Chavâta, Khazohpata a pachhuah panôh hawpacha Asawchapaw pa Zisu thisaihta Khazohpa lâta a theina a hlâ. Biehraita, chahrasala, kristacha hmophapa a vaw y awpa zy liata Theithaibeichaipata Avypata Achhynabyurei kutasaleipa chacha hehmotaopazy hryliatapachâvei tahna a châ. Rohna viapa nata pakiviapa siepahliepata,Chyhsapa taopa châ khaovei. A y zie tacha,a tlôh via/aki via tahna a châ . A y zie tacha, khizaw liata taopa hmodah liata a pahlaopa châvei tahna a châ. Zisuthisaihta Supathaihpa liata eikhata a ngiapata, Eikha ta chhâzaw châta, a daihpata pachhana kha maniah a taopahaw. Atheina hlâ awpata miezy nata viachao tawzy thisaih, châ leipata .(Heb 9: 11- 12)

 Achô liata, Biehrai bô tlâh hawhna heta, Zisu cha eima theithai Beichaipa a châ. Atheina hlâ na châta ama hmapacha Zisu a châ. Byurei zy chhao kuta sapa khizaw liatapakha châkhao leipata, VaRâh Byurei a châ. Molei angia thai nachhao, chhâzaw châta a châ haw hra. Chavâta, Hlanô Izarel môliata a theina hlâta, a tahmata, Zisu anoh thisaihta a theina a hlânacha a phavia syu lyu haw. Ary liata pahe Hlanô ta a theina hlâna nata, a tahmata atheina hlâna he motua su vy.

 


      ATHATHI
HLANô
ATAHMA
Byu Rei
Kuta sapa khizawlia
Kuta saleipa varâh liata
Theithai bei
Chyhsapa
Zisu
Atheina hlana
Sa(viachao,mi,pivaw)Buakha châta
Zusu (chhâzawchâta)

 

 

 

KHOZOHPA APALOH ATLAH

 Chyhsapa moleina angiathai tuhpacha Khazohpa a châ. Khazohpata Ahiapacha hrohna a châ. Châhrasala, moleina a hneileipa a châ aw. Chahrohna a piena pacha, thaisaita apalâsapa a châ. Chyhsapata hrohna nata thisaih cha apie awpa ahneileipa vâta, Khazohpata anoh sawchapawpa ZisuKrista kha, khizaw lâta vawtuata, chyhsapata vawpi ta ahrona kha krosliata a pieta a thisaihta Pawhmialiata atheina a hlâ. Biehraita, Zisu Kristata moleina zy vâta, chhâ zaw châta a theina a hlâkhai tawhta Khazohpa ku chachah lâta tlao a kaw tyuh hawta a tah.(Heb 10: 12)

 Zisu Krista ta moleipazy châta a thisaih ta a hlâ nakha Paw palôh tlâh ngaitana a châ. Chavâta, Khazohpata ryureina suliata, moleinazy angiathai hawpa a ma châ hawpacha, aphuahaw. Chahawpazy ngiathaina maih liana chata moleina châta hmo hlâna y khao aw vei a tah.(Heb 10: 18)

 


APATHAI KHAI HAW

 Khizaw chyhsa zydua Namoleihaw/ moleina nama hnei a tahtuhpahe Khazohpa a châ. Châhrasala, Zisu Krista thisaih vâta namoleina zydua a pathai khaihaw a tah. Khazohpa Sawchapawpa ZisuKrista thisaih chata eima moleina zydua maniah a pasi/a pathai sapakhai haw a tah. (1Zhn 1: 7). Chyhsa zydua moleina vâta buabâpa y tlâ khao mapi. Achhâpacha, Zisu thisaih ta moleina zydua pathai sapa eimachâ haw. Châhrasala chyhsa thokhacha, chhâzaw hriena sula a mapangaichy aw. Achhâpacha Zisu thisaihta eima moleina zydua a ngiathaipa a châ hawpa pahno leipa vâta nata, pahnota a ngiapâ kholeina vâta a châ aw.

 


APY/ANGIAPÂ AWPA ÂBAO

 Unawh, viasa Namachhao, Khazohpa pachhuahpa nohpa/molei a ngiathai hawpa nachâ pakha zôta/ ngiapâta/ napy awpa a châ. Namacha moleina a tao leipa châ vachi. Nohtatota, natao thlah aw. Châhrasala, Zisu thisaihta Namo leinacha a pasi/a pathaisa khaihaw. Chacha Khazohpa taopa châta, a notawhta tlâh na a châ. Chavâta Biehraita, A hmoparaopa a ngiathaipata y ta, a moleina khupa ta a y pa cha a noh a hlaona. Chyhsa, ABEIPA ta hmoparaona hnei leipata apachâpa, a thlahpa liata haidihaiduana rai a y leipa cha anoh hlao na.(Hla 32: 1- 2). Khazohpata nama nata keima he thailei maniah pachâ sakhaovei. Chavâta nama nata nama a dona khaolei awpa a peimaw kaw aw.

 

 

Questions,

(1) Thaipachâta, thailei apachâsa theituhpahe ahy ma?

(2) Khazohpata moleinacha khapatama angiathai thei?

(3) Keimo taeta hrona hmapacha khapa achâ?

(4) Thisaih ahiapacha khapa hmo hiapama achâ?

(5) Khapavata moleina châta hrona kha ahia?

(6) Theithaibeipacha amoleina kha angiapachhita ngiathaipa achâma?

(7 Eima theithai beichaipacha ahy e achâ?

(8) A theina hlana ahy thisaih ma achâ?

(9) Hlanô byureicha…….ta Atahma byureicha……..acha.

(10) Zisu thisaih ta atheina hla hawpacha hlapa khae abaokhaoma?

(11) Khizaw chyhsa zydua Meitipo eimatla khao awma?

(12) Khazohpata thai mania apachapahawta keimochhao thai apacha haawpa acha.

 

 

 

BO (15)

 THISAIH RAIHRIA

RYUREINA(PACHIANA) TAWHTA PAPUAPA EIMACH 

 ZISU thisaihta Khazohpa ryureina(Pachiana)tawhta mania apapua haw. Izarel sawzy cha Izi sei châna tawhta amapua zâhta, Khazohpata Mietakuhpa kha pathiesa eita, cha zâh liata asapacha apaniesa ei. Mietakuhpa thisaih cha Izarel mozy pahnônawpa châta Ochhikao chavei, chachah nata Aluchôlâta thisaihhniapa châta, chathisaih cha, Khazohpata ahmo nata ryurei khaoleipata â zawpakhô awpa a châ. Thisaih ahnialeipa O nawcha, ryurei awta Sawtuapa nata amapalypa sahrohtaw hmiatuapakha athi aw tahpa a châ.(Puasaina 12: 7- 13)Chazâh chô chhôhta ABeipata Izi râh liata Sawtuapa zydua, abei dyuchhai liata a tyupa Phirao Sawtuapa tawhta alei ry liata, a tâh na chhôh liata a tâhpa Sawtuapa taihta zathie khaita, sahroh a pituapa zydua chhao ta. (Puasaina 12: 29). Izarel sawtuapazy nata Sahroh apituapa zycha thi vaei. Chahawhta hriena tawhta ama khokhâhpacha, a ma hrozie phana vâta châvei. Mietakuhpa thisaih vâta a châ. Khazohpata thisaih kha ahmô nata a siesai pa a châ.

 Chahawhta, Moleipa khizaw chyhsa zydua ryureina tawhta puathei nawpata thisaih â bao. Châhrasala, Khazoh pata â pypa/a palôh â tlâhna awpacha seina a hneileipa/ apathaipa thisaih a y leipa vâta, Khazohpa pachhuah panôh pâta, Zisu thisaih kha a lôh haw. Zisu ano cheingeita, hehe ei thisaih moleina zy angiathai nawpata, chyhsa hlupichâta a lôhpa, Biehraih thiehpacha achâ atah .(Mathai 26: 28). Cha thisaih chata, moleina angiathaipa a châ hawpa vâta, moleina vâta ryureina a bao khaovei. Zisu a noh pohpa cheingeita, Sawchapawpa a ngiapâpacha thaileipachâ sapa châ khaoleipata, ryureina chhao y khao hra awvei.(Zhn 3:18). Unawh, viasa namoleinacha Zisu thisaih ta angiathaipa nachâ haw. Khazohpa ryureina chhao nakho khâh haw. Cha biehmeiseihpacha nahnei liama? Izarel sawzy ryureihna tawhta a papuahawpacha Khazohpa a châ. Thisaih ta apapua ei. Chahawhta khizaw chyhsa zydua moleina tawhta amapua theinawpata apachhuahpanoh tuhpacha Khazohpa a châ. Khazohpa anoh tlaita, Zisu thisaih ahmô nata moleina ryurei awpatawhta maniah apapua haw. Chacha napy awpa nata nazô/nâ ngiapâ awpadei â bao.

 


PALÂRI SAIHPA

 Izarel sawzy Kâna râh a ma ngiahla, Siti khiliata ama y nô ta, Zawsuata Zeriko khicha, vamoparu awpata moparutuhpa mopa(2) apathli ei. Cha moparutuhpa pa(2)penaw chata, Zeriko khiliata a y pa, Sihryhnô Rahabi Oliata a ma va tlô. Rahabi(sihryno)chata, Izarel môta Zeriko khi amala nata, a noh nata achhohkha cha thileiawpata, moparutuhpa zy nata bietaihna a mahnei. Chataraw pata Izarel ta Zeriko khi a malatita, Rahabi Sihryno O kha paboh sanawpata, moparutuhpazyta Rahabi(sihryno)kha Palari saihpa kha pie eita, (Thlah lâ aw) liata ama bahpa a châ. Moparu tuhpa zyta Palari saihpa kha pathlia aw eita nanô/napaw, nanawtae nata nachhôhkha zydua na awkhai aw. Na O chhikao tawhta, aluapata ahy hmata,hawkhola a mapuapa châ leipata puapata amathi khia, a mo phaleina châ awta, keimocha maniah maochhie aw vaeichi a matah. (Zawsua 2: 1-21.). Izarel mocha, Khazohpata Zeriko khipi pahniepa a châ tita, Palari saihpa pathlia pa Ochhôh liata a y pa zydua, Rahabi Sihryhno chhôhkha hrona cha a bohpa ta a ma y. (Zawsua 6: 23).

 Rahabi sihrynô he chyhsaphapa châ vei. Sihrypa a châ. Châhrasala, a nohcha Khazohpachita a ngiapâ pa a châ. Chahawta china deita a daihvei. Angiapâ nacha a hmeiseih pata palâsa â bao. Kheitama apalasa tahkhiacha, Izarel saw moparutuhpa zykha apabôh sa ei. Chahawhta Izarel zy baokhana nata paboh sana cha, anoh hrohna châta thina a châ thei. Châhrasala, Cha cha khapa sisawta reileipata a baokhahpa ei a châ. Amachhôh kha Izarel zy kutawta ama bohnachhâ pacha, Palari saihpa vâta a châ. Palari saihpa pathlia na O chhôh liata a y pazydua â mâ boh khaihaw. Palari saihpa kholâta a y pa zydua amathikhai haw.

 Cha palari saihpacha Zisu thisaih a pamosa. Palari saihpa cha sihryno hneipachâvei. Moparutuhpa zyta ama piepa a châ. Chahawhta, Zisu thisaih he keimota eima hneipa châ vei. Khazohpata maniah apiepa a châ. Palari saihpa vâta thina tawhta puapa achâpahawhta, Zisu Krista thisaih vâta, moleina thina tawhta apuapa eimachâ haw. Cha thisaih pathaipavata moleina thinatawta puahawpa eima châ pacha, nama nata keima apy awpa nata a bôchhâ pa a châ. Zisu thisaih vâta thina tawhta papuapa eimachâ haw. A Kraws thisaih chata adyh na taopa châta, ano lia nachata, ato ano nata aparyh sapa he, Khazohpa palôh châ ngaitana châ tlôhta, ano lia natlai chata, aleiliata hmo a y pazy chhao, ava liata hmo a y pa zy chhao, anô nata apa ryhsahawpa he. (Kao 1:20)

 


MÔSIAPA EIMACHÂHAW (THAI MANIAH APACHÂ SAHAW)

 Chyhsapahe Khazohpa hmiako liata, keimo hmopha taona vâta a siapa châ theileipa pita, Chahrasala Zisu Krista thisaih vadeitaeta Mosiapa eimachâ thei. Adah sawchapaw pa Abela atheina hlânacha Mietakupa vâta Khazohpata apypa a châ. Anocha Khazohpa hmialiata mosiapa a châ. Atheina hlâna Mietakuhpa thisaih cha, zisu thisaih nopahlipa pamosana a châ.

 Atahmacha, Khazohpata Zisu Krista thisaih vata, siana maniah a pi haw. Biehraita, athisaih vâta, thaipachâ sapata eima châ tawhna heta anô vâta Khazohpa hiehahna tawhtapacha pachhapata eima y tlai aw.(Rom 5: 9). Chavâ ta, thisaih vâta thai maniah a pachâsa padei a daih leipata , Zisu Krista vâta Meitipô tawhta maniah apapua haw. Nama nata keima cha Zisu thisaih vadeitaeta thai a châpa eimachâ hawpahe zôla/ngiapala a py hlâ ty.

 Ko (7) runana daihti liata, ngiapâtuhpazy thai ama châ nakha thisaih vadeitaeta achâpa eima hmo hra. Biehraita, hezyhe ruhnana laikawpa tawhta apuapazy châ eita, amapohzy Mietakupa taw thisaih ta pasaopata ama pangyu sa haw .(Biphua 7:14)Unawh, napoh kha Mietakupa taw Zisu thisaihta napasi hama? Ryhpata thai apachâ sathei leipa kha, Zisu thisaih vâta, thaimaniah apachâsa hawpa vâta ABeipa môh cha chhâzawta reithai pata y mawse.

 


MANIAH ACHA TLAIHAW

 Keimo cha athao tua nôtacha khizaw mo hry ta avaw pipa eimachâ. Cha khizaw môzy cha sâtâ ku chhoh liata a ma y.(1Zhn 5:19). Cha sâtâ ku chhohtawhta keimo tata, puathei mapi. Khazohpa kuchhoh lâ tlô thei khao mapi. Chatita Khazohpa anoh cheingeita keimocha Krista thisaihta maniah acha tlaihaw. Biehraita, Âmoh ta hlathiehpa sa eita, châ chatypacha lapata, a chahnaona zy pathlah tlâh nachâna, thiepata y haw chita, chito liatazy, reihto liatazy, chyhsatô liatapazy, photo liata pazy , Khazohpa châta thisaih ta chaleihaw chita. (Biphua 5: 10)

 Zisu Krista cha athisaihta keimo kha, Khazohpa châta maniah acha tlai hawpa vâta, keimo cha Khazohpa hâh eima châ haw. Hlanôta, keimo hronacha, khizaw phorypa vawzi pita, khapa leipa phaleina saita eima tao. Cha chhoh tawhta Zisu thisaih maniah acha tlaina kha, Pity ta, Nama pathlah tuhpa zy piepachhuahpa , nama y zie khapa hraolei pa tawta pacha, hmo arao theipa Takâ nata ngôh ta chatlaipa cha leipa eichita, Mietakuhpataw seina ahneileipa nata apuapa abai leipa thisaih hawhta , Krista thisaih soh pa chata, chatlaipa nama châ tahpa pahno tlôh eichita,( 1Pity 1: 18- 19)

 Chyhsapacha hlanô manô mapaw taotypakha eima taokhoty. Cha hronacha khapa hraoleipa a châ. Chavâta, chachhoh tawhta Krista thisaih sohpata maniah achaleihaw. Chavâta eima pohpahe keimo eih châ khaolei papita, Pawla tacha, namôcha mâh ta chaleipa châhaw eichita nama pohpa liana heta Khazohpa palyupali te u.(1Kaw 6: 20)

 


QUESTIONS,

(1) Izarel mocha khapa ryureina tawhta amapua?

(2) Keimocha ahy thisaih ta e ryureina tawhta eima pua?

(3) Sihryno kha moparutuhpa zyta khapa e amapi?

(4) Palari dihpacha khapa e apamoh sa?

(5) Namachhao Zisu thisaih ta moleina ryureina tawhta napua hawpa nangiapâma?

(6) Ryhpatvata totheileipa sianakha khapata e natothei?

(7) Khazohpa nata chyhsapa aryh/adyh khaoleipa kha khapatae e aryh/adyh?

(8) Ko(7) ruhnana daihti liata ngiapâtuhpazy kha amapoh khapata e pangyu sapa acha?.

(9) Zisu thisaih ta chalei hawpa nacha. Namacha ahy hah ei nacha?

(10) khizaw mozyh hrytawta keimochakhapata e chaleipa eimacha?

 


BO (16)

VYU PATA THINA

 Molei angiathaina kyh nata thisaih raihria kha eima chuhaw. Atahmacha vyupata thina ky eima reih ba aw. Khâ haw pa ky liatacha, vyupata tao thaileipa a y. Pakho nata chyhsapakha vyupata patie niethai leipa a châ. Anotaeta anie khiadei a pakâ, achhoh lâta angia thaipa a châ. Chahra sala, hmo hropa kyh liatacha, vyupata piethaina chhao a y. Pakhonata, leibahcha vyupata piethaipa a châ. Chavâta, moleina nata azaopata, vyupata thi nakyh eima pahno awpa â bao kaw.

 


MIE LUCHÔ LIATA KU APAHNIE

 Izarel mo molei angiah thai nawpa châta ahrohpa Mie pôkhakha Theithaibeipa lâta vawchei eita, sathaw thupa Theithaibeipata, Mie luchô liata akupahnieta, Izarel mô moleina kha Theithaibeipata phuapapua khaipa a châ nata, Izarel mo moleina zydua, aphaotuhpa Miekha chyhsa pakhata achhilaih ta, Laorahpa lâta, a mapathli. Izarel mo moleina zyduakha khazohpa pachhuahpa noh pahawta Mie luchô lâta apahnie/atlô khaihaw. Chatawhta moleina ahneipa Miecha Laorahpa lâta ama pathli nata, Izarel mo moleina zydua Mieta asie khei khaihaw. Chavata Izarel mo chôliata moleina y khao vei. Moleina thaipachâsata moleina angiathai tuhpacha Khazohpa a châ. Khazohpata a noh pohpa cheingeita ataopa châta, Izarel mo moleina tawhta amapathai/amapuapa a châ.

 


ZISU KRISTA CHOLIATA APAHNIE

 Atahmacha khizaw zydua liata a y pa chyhsa zydua moleinacha, Zisu Krista chô liata pahniepa achâ vata, Zisuta, moleina hlao thina mâh cha maniah apiepahaw. Biehraita, eima zydua heta Mietakupa hawhta paviapita, eimalâpi chyu lâta tleipita, ABeipachata, anoh chôliata, eima zydua hmoparao nacha pahnie hawta.(Isaih 53: 6). Bihraita eima moleina zydua anôcho liata apahnie atahpa vâta chyhsa hlupi liata, nama chhao nâ hlao haw hra. Ngiapâtuhpa chhao, Ngiapâ leituhpa chhao khizaw chyhsa zydua eimahlao khai haw. Chavâta, nama chô liata moleina rairai y khao vei. Eima moleina zydua a tah pavâta, moleina (paraochipa/parao ngâh haipa/ hmia lâta eima parao awpa zydua â hlao khai. Anohchô liata atahpacha Zisu kha a reikhohpa a châ. Bâtitupa Zawhana ta ahmopacha, khizaw moleina asie kheituhpa Mietakuhpataw a tah (Zhn 1: 29). Pawla chhaota, Krista cha eima molei zy vâta thita pabupata yta, Khazohpa châ bielymahawta, no thoh nohta pathyupata y ta a tah.(1Kaw 15: 3). Chavâta eima molei zydua kha maniah lapata, aphaotuhpa cha Krista a châ.

 


MOLEINA APAPHAO SA TUHPA

 Izarel mo moleinakha, Theithaibeipadeita Mieluchô liata pahnie pata apaphaosa thei. Amotaeta apahnieta apaphaosa thei va ei. Cha hawhta, chyhsa zydua moleina cha, Khazohpata Krista chô liata, pahnieta apaphao sa theipa a châ. Biehraita, anoliana chata Khazohpa siana eimachâ theinawpata moleina rai apahno leipacha Khazohpata keimo vâta moleipa hawhta taota. (2Kaw 5:21) Moleina diekha hmata ahneileipacha Krista a châ. Khazohpata Krista cha keimo vâta, molei ahneipahawhta atao. Chahawh ta ataopacha akhochiepa ko (2000) râh chhoh liakhata a châ. Chavâta Unawh, nama lâ tawtacha Khazohpata ataokhai hawchipakha angiapâta a py thla awpadei a châ. Chata nângiapâ khiatacha, Khazohpa hmô naliata, namacha moleina hneikhaovachi. Chacha thatih pha ama tah.

 


MOLEINA HLAO THINA

 Eima moleina zyduacha Krista chôlâta atlô khai haw. Moleina hlao cha thina cha tlôh ta.(Rom 6: 23 ). Chavâta keimo vyupata Kristacha athi. (Heb 9: 28 ). Chavâta moleina vâta a hy hmata thipa bao tlâ khao vei. Khizaw chyhsa moleina vâta thipa bao khao hravei. Krista cha khizaw chyhsa moleina vyupata athi haw. Biehraita, Ano cha eima moleina zy reihpha cheina a châ. Keimo moleinadei châlei pata, khizaw zyhdua moleina reih pha cheina chhao achâ. (1Zhn2:2). Chahrasala chyhsa hlupita chacha amapahno leipa vâta chase, amangiapâ leipavata chase, Meitipô lâ pangaipa amachâ aw.

 


RYHPATA CHHIESAPA EIMACHA

 Achuna (11) liata chyhsapacha Ryhpa a zi theileipa vâta chhiesapa achâna kyh eima chuhaw. Khapa vâtama tah khiacha ryhpa eima zitita, sakha chhao pahlôhleipata, chahri leipata zi khaipa achâ. Viasa nama chhao keima chhao ahy hmata ryhpacha eima zi theileipa vâta chhie sapa eimachâ. (Klt 3: 10- 13 ). Chhie sapa cha, Kraws liata khaipâpa châ. Krista cha keimo vyupata chhiesapa a châ vâta, keimo cha chhiesa na tawhta maniah acha tlai haw. (Klt 3: 13).

 Krista cha keimovyupata chhiesapa a châ. Thô Krawsliata chaluah ta khaipâpa a châ. Unawh, viasa nama cha moleina chhiesa na tawhta na puahaw. Tho Kraws liata chalua/ khaipâ a bao khao vei. Chhiesana nata thina tawhta napua hawpacha, nama taona/a zao a tiana/Yzie phana vâta châ vei. Khazohpa ryhraonata Krista eima vyupata thina vadeita a châ. Khazohpa kyhpacha ngiachhina vâdei tae a châ. Chacha angiapâla a py hlah te.

 


THI NA

 Chyhsapa cha Adah vâta, moleipa châpita, moleina vâta thina eimatyhpa achâ. Thina pho(3) pazy--.

 


THLAHPA LATA THINA

 Chyhsapa thlahpa nata Khazohpa thlahpa azaona achie/â chhaih tahpa a châ. Chyhsa zydua Adah vâta chipathlah vâta Nôpy chhohtawhta eima vawpi bae tawhta thlahpa lâta athi chiepata avawpipa eima châ.

 


POPA THINA

 Chyhsa pohpa nata thlahpa a zaona a chie/â chhaih haw nata sapa pohpa athi tahpa a châ. Unawh, nasapa pohpa chhoh liata thlahpa a y chyhpa vâta, nasapa poh pacha na hroh chypa a châ.

 


Ei(2) THI NA(Chhazawthina)

 Ngiapâ leituhpazy amasapa pohpa athi nata ama thlahpa chhâzaw Meitipô lâta a sihaw pakha Ei(2) thi na tahpa a châ. Chathina cha chyhsa zyduata eima tyh awpa a châ. Chahrasala, Khazohpa kypacha ngiachhiena vâta, keimo vyupata a saw chapawpa Zisu Krista, eima vyupata thita, chavâta chyhsapacha thi na tawta eima puahawpa a châ. Krista cha Thô kraws chô liata athi nata chyhsapa zydua châh ta atao khai haw. Thlahpalâ thina vâta, PawKhazohpa nata azaona achie/a chhaipa a châ. Chavâta, eipaw khapa vata eina sisai/eina pathua chi atah (Mt 27: 46) Eli, Eli lama sabah thani? Ei Khazohpa ; Ei Khazohpa khaw-e eina pathluachi. Cha Krista keimo vyupata â pie/ athipa vâta keimocha Khazohpa nata a zaona kha maniah a pie.

 Krista a sapapohpa thina atao hawpa vâta eima sapa pohpacha thina tawhta puapa a châ hrah. Eima sapa pohpa cha, thihrasala, Krista avy heitita athuthai khaoleipa sapa pohpata pathyupa a châ aw. Krista avy tita keimo ahroh chyhpa ngiapâtuh pazy pihe, thikhao leipata ahro pata lapa eimachâ aw. (1Kaw 15: 51-55, 1Thy 4:13-17). Krista eima vyupata athi hawpa vâta ly(2) thina chhâzaw Meitipô chhao angia khao awmapi. Chahrasala he hmo he eima tô thei awpata angiapâpa â baopa a châ.

 


QUESTION,

(1) Izarel mo moleinacha ahychôliata pahnipa achâ?

(2) Ahyma apahnie?

(3) Chyhsa zydua moleinacha, ahy chôliata pahnie pa achâ.

(4) Ahyma apahnie?

(5) Eima moleina khazie apahnie?

(6) Namolei na a y chyhma? Khazitai angiathaipa nacha?

(7) Ryhpa chhiesana tawhta kheita e eimapua thei aw?

(8) Nama ha chhiesa natawh napua liama?

(9) Khazohpa nata azaopakhaepa nacha hawma?

(10) Krista avykhia kheihawta eima cha aw?

 


 

BO (17)

 CHYHSA PARÔHPA THINA

 Chyhsapata ataona/aparaona moleinacha Krista thisaih ta pasihawpa/pathaisa hawpa achâ tahpa kha achuna (14) liata eima chuhaw. Thisaih raihria chhao Achuna (15) liata chase, Krista eima vyupata thina kyhkha, achuna (16) liata eima chuhaw. Atahmacha moleina ataotuhpa chyhsa parôhpakyh eima chubâ aw.

 

 

 

MOLEINA APONA MAI LIATA ANGIACHHINA APO VIAPACHAI

 Biehraita Moleina â lâhpachai theinaw pata Ryhpa vaw y pa heih ta, chahrasala, moleina apoh namaih liata ngiachhina cha apoh viapachai ty. (Rom 5: 20). Moleina pohvia, Khazohpa kyhpachana/Ngiachhina laih via tah na achâ.chakhia,khazohpa kyhpachana, ngiachhina apoh viatheina awpata moleina hlupi tao eisila, tahpata hiahri typa achâ.

Chavata, khapa e eima reih khao aw? Ngiachhina cha apoh pachai thei nawpata moleipata eima y thlah ha awma? Chabaova, keimô moleina liata athihawpa, moleina liata kheita e kha eima hroh thei aw? (Rom 6: 1- 2 ) Chatakhia moleina vata thina ky mohtua eisu.

 

 


Khaina(moleina ylei na)

Idâh sadoh

 Rom 6:6

 KLT 2:20

 Krista chhôh liata thi

 Athipacha moleina

Seitawta apuahaw

 Philipi

2:6-8

 Reingialeina vata

Zôhnata akhuhaw

(Rom 5:19)

 Zisu cha chyhsapa hawhta âzu

 Thina tawhta apuahaw

 Pabupa achâ (Rom 6:4)

 Krista cha athyuhei taw

(Rom 6:4)

 Pipathi khaitaw

Phi 3:20

 Kaolao 1:13

Eps 2:6

Sawchapaw

Khinarâh

 Molei chita apipa

Machâ(Zhn8:34)

 Krista lia pakipa achâ

Batina(Rom 6:4)

 Krista chhôh liata khopa eimachâ

1Kaw 1:30

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Varâh

 Khizaw chyhsazy


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KHAINA 

 Khazohpata Adah nata Ivy cha khaina liata asôh ei. Khaina tahpacha, moleina y leina, Khazohpa ryhliata y nakha areikhopa achâ

 


ZOH NA

 Adah nata Ivy cha Khazohpa reihngia leina vâta khaina tawhta zohna lâta amapaly haw. Zohna tahpacha, Khazohpa khaina ryh liata y khaoleina, he khizaw he arei khohna achâ.

 


MOLEINA SEI

 Zoh na beipacha moleina achâ. Bie hmeiseihpa eicha chho ei. Molei hmoparaopa zyhdua moleina sei amachâ a tah (Zhn 8: 34). Adah cha Khazohpa reih angia leipa vâta zoh nata khuta moleina sei achâ.

 


PIPATHINA LEIPATA CHA

 Adah cha reih angia leina vata, moleina sei a châ. Moleinasei chânatawta apathlazycha, zoh na rah liata sapa eimachâ vâta, zohna liata a y pa moleinasei eimachâ. Unawh, namachhao naBeipacha moleina achâ.

 


CHYHSATA TAOTHEIPA CHÂVEI

 Khazohpata nama namoleina kha angiathai rawlaw pata, namacha zohna chhohliata moleina sei nacha khiatala, moleinacha nataothlahchyh aw. Chyhsapata zohna chhohtawhta pua awpata chase, moleina sei châh natawhta pua awpata chase, khapa hmata tao thei vei.

 


CHAVÂTA SAWCHAPAWPA ZISU MANIA API

 Khazohpata zohna chhoh liata moleinaSei a châpa chyhsapakha, pachhapapua awpata, ASawchapawpa Zisu Krista, zoh na (khizawlâta avaw tuapa achâ.) (Heb 2: 14-15, Mathai 4: 14 -16). ABeipa Zisucha zoh na khizaw liata, vaw y hrasala zohna (khizaw) Sei châ vei. (1Pity 2: 22) Anô chata hmorai paraoleipata apakâh liata haidihaidua na rai y vei. Chavâta zohna (khizaw) liata a y pa zy moleina/zohna tawhta pachha papuana atao theipa achâ.

 


KRISTA CHHOH LIATA MANIA ASÔH

 Chyhsapacha zohna beipa biehneina chhoh liata avawpipa achâ. Chavâta thinacha amahah achâ. Ochhoh liata vawpipita, thi nata eipuapakhae hi. Chahawhta chyhsa pachhao, moleina biehneina chhohtawhta thinata apua heipa â bao. Chahrasala, athi khia chhâzaw Meitipô atla awpa achâ. Chavâta, Khazohpata chyhsapacha Krista chhoh liata acha khoh hawpakha ngiapâla /apy pa abao.

 


CHYHSA PAROHPA THINA

 Zohna biehneina chhohliata pita moleinasei atâh pakha chyhsaparohpa tahpa achâ. Cha chyhsa parohpacha, Khazohpa biezy nathli khovei. Achhâpacha anô zibeipa moleina biekha anathlikhoh viapa vâta achâ. Chachyhsa parohpacha achhyhna lâchhah zyta y zie phapa pachu hra eisala châ theivei. Khazohpa chhaota chyhsa parohpacha paryh awpata achhuah hra vei. Cha hlâtacha thiepa dei apachâ. Chavâta, chyhsa parohpacha Zisu chhoh liata khôta, Krista Zisu nata Kraws liata athipa a châ.Biehraita, Eima chyhsapa parohpacha ahnôhta khaipâ pata a y haw. Molei aphaopa pohpacha pahlei padiapata a y theinawpata, a tahma tawhta moleinaSeita eima y lei nawpata, a hyhrai athi hawpacha, moleina tawhta puahaw tlôhta (Rom 6: 6)

 Chyhsa parohpacha, moleinasei châh natawhta Krista nata hmao khata Kraws liata khaipâpa achâ hawpa vâta, moleinaseitawta eimapua haw. Achhâpacha (Rom 6: 7) liata Chyhsa parohpacha athi nata moleinaseitawta apuahaw a tah. Chyhsa athipacha raih tua thaipa châvei. Chahawhta athipa chyhsa paroh pacha molei nata bihnei thei khao vei. Chavâta, chyhsa parohpacha, moleina seitawhta chase, zohna bihneinatawhta chase, apua haw.

 

 

KHAZOHPA HMÔNA NATA CHYHSAPA HMÔNA

 Chyhsapa hmôna tahcha, Kraws liata Zisu athi. Chahrasala, Khazohpa achhuah nacha, Krista thipa châvei, chyhsa parohpa thipa achâ. Chavâta, chyhsa parohpakha Zisu chhoh liata khôta, Zisu nâta apathisa. Chavâta, Khazoh pa hmôna tacha, Kraws chô liata chyhsa parohpa athipata ahmôpa achâ.

 


NGIAPÂNATA A LA EISU VY

 Unawh, viasa, Krista zisu nata ,nathi ha pahe, apy awpata aru nata thlô aw, Chahrasala, Khazohpa taopa/ a pachhuah panoh pacha, ngiapâna ta alapa achâ. Pawla chhao- Zisu Krista athinadaihti nôkha ngiapâ tuhpa châ lia vei. Chahrasala, ahnoh lâtacha hehawhta areih, keimacha Krista Zisu nata Kross liata eithi haw atah( Klt 2: 20).

 


PABUNA

 Chyhsapacha athi nata pabupa achâ. Chahawhta, Zisu nata athi haw hrahpa chyhsa paroh pachhao Zisu nata thlah liata pabu hrahpa achâ. Pabu tahpacha, Baptisama (Batina) tahpa achâ. Pawlata athi naliata Bati châpata ahnota pabu hrah pata eima y (Rom 6: 4). Chavâta, Unawh, nama nata khizaw chyhsa zydua Zisu hnohta pabu hrapata eima châ haw. Eima chyhsa paroh pacha, Kraws liata a thi/khaipâ pata, thlah liata pabu nâta pachhâsa hawpa eima châ. Chavâta Unawh moleina seitawta eima pua haw.

 


THYU HEINA

 Zisu cha thina tawhta athyuhei haw. Chahawhta keimo chhao hrohna thipata eima thyuhei hawhra. Biehraita PawKhazohpa rohnanata a thipa hry tawhta Krista apathyu pa hawhta, keimo chhao hrohna thiepata eima y thei nawpata(Rom 6: 4). Bati na liana chata, anô hnoh ta pabupa vawchâ hawhra tlôh eichita, chalia nachata athipa hryhtawtapa anô a pathyutuhpa Khazohpa raihria ngiapânavâta, a nô hnohta pathyupa nama châ hrapakha (Kaolaosa 2: 12)

 


HROHNA THIPATA HROHNA

 Thyuheitita chyhsa parohpakha athyuhei tahpa châ vei. Athipa hrohta chyhsapa thieh pata athyuhei tahna achâ. Biehraita, Nâ ahrupa y, nama tlaita alei liata chi natu tyhpa chhao he athi tua leipa khiata cha, pahrohpata y vei. Chatawhta, natutyhpahe, apohpa a y awpacha tuleipa chita, a hmôpa dei natuty. sâh hmôpa tlyma, Chi hrôpa hmôpa tlyma, a châ theina. Chahrasala, Khazohpata anô khozie lyma hawhta pohpa a pi ty. Ahmôpa toh hnota â mô pohpa chyuta (1Kaw 15: 36-38). Areikhopacha, ama hmiesâ alao vei. Fah achicha, araopa/athipata â lâ. Akawpaopa a kôcha ahrôh silipa a châ. Chahawhna hrachata, Krista Zisu hnohta athipa chyhsa parohpa nata athyuheipa chyhsapa thiepacha a lao va ei. 

 Chyhsa a hyrai Krista Zisu liata a y pa châta chyhsa thiepa hmotao thiepa achâ. Chyhsa paroh pacha leihawhta, pacha te u- chyhsa thiepa ama vawchâ haw.(2Kaw 5: 17). Chahawhta, Zisu liata hroh nathiepata apipa zykha, apipathipa tahpa achâ. Hehe chyhsa lâtawta tao thaipa châleipata, Khazohpata Asawchapawpa Zisu Krista hmâpata ataopa/apachhuah panohpa a châ. Chyhsa hlupita(Born again) pipathina tahpacha, hroh zie zy a pathlai/ Khazohpa bieliata achami/apady tahpata amapachâty. Chavâta, hrozie nôchâh zy apaphasa, Khazopalâ kyliata tiahma pazykha apipathipa amatah tlamaw typa achâ. 

 Hroh zie nôchâh apathlaipata pipathi thaipa achâ khiatacha, Zisukhizawlâ a zupa a bao vei. Chavâta pipathinacha, chyhsapa lâtawta châvei. Khazohpata a saw chapawpa hmahpata ataopa/apachhuah panohpa achâ. Chavâta, chyhsa ahyrai apipathi thaileipa y leipa eita, pahnôleina vâta dei apipathi leipa achâawpa a châ. Pipathi nawpata hmopha taona ahlao tlâ vei. Ngiapânata a la/apy pa a châ aw. 

 


QUESTIONS,

(1) Moleina apohna mailiata………….apohvia pachai.

(2) Adah cha zoh na biehnei nalâkheita apha thai?

(3) Zohna bihneina ryliata kheita e amapha?

(4) Zohna beipacha ahy e achâ?

(5) Nama ha ahy chhoh liata khohpa nacha?

(6) Zisu Krista nata nathi haw hrama?

(7) Pabu tahpacha kheita moh eima aw?

(8) Nama Zisu nata nathyu hei haw hrama?

(9) Thyuhei tita chyhsapacha………….acha.

(10) Pipa thina cha hrohzie apanano na achama?

 


BO (18)

ZISU KRISTA VÂTA EIMA TÔHPAZY

 Keimôcha Krista nata a thyuhei hawpa eimachâpa vâta, a ry liata hmophana zy he eimatôh awpa a châ.

PIPATHIPA EIMACHÂ

 Zisu ta napipathi veikhia tacha, Khazohpa khinarâh angia thei aw vachi a tah. (Zhn 3: 3) . Cha khia pipathi nacha kheita e a châ?. ABeipa Zisu ta chyhsa a hyrai Ti nata Thlahpata a mapi leikhia a tah.(Zhn 3: 5). Ti a tahpa vâta, chyhsa thôkhata Tita bati eichâ hawpa vâta, eipipathi haw tahpa ta a mapachâ tyh. Charawlawta, Ti ta Bâti châpahe pipathina châ vei. Cha ha maw sala, Zisu khizaw lâ a zupa a bao aw vei.

 Ei(2) pina (pipathina) pahnô thai naw pata Ei(1) pina pahno tuapa â bao. Ei(1) pina cha Nôpy chhoh tawhta pina a châ. Ei(1)pina cha Adah chhohkha/Adah chi pathlatawhta pina a châ. Adah chi pathlacha chyhsa parohpa châh na moleipa a châ. Ei(1) pinatacha, varah a ngia thaipa châ vei. Ei(2)pina pipathilei patacha, Khazohpa khinarah a ngia theipa a chalei khaota, hmôchhao hmôthaipa châ hra vei. Ei(2) pipathina awpata , Bâtichâna, y zie/hro zie phana, Khazohpa lâ kyhliata tiahmana, ryhpa zietheina zyta châ thei hra vei. Khazohpata chyhsa parohpa Adah chipathla kha Krista Zisu nata Kraws liata a khaipa/a thie haw. Thyuhei titacha, chyhsa parohpa châ khao leipata, chyhsa thie pata pathyupa a châ. Chahawhta chyhsa thiepa châ awpata, chyhsata taothei vei. Khazohpa hmotao theina vâta a châ. (2Kaw 5: 17). Chahawhta chyhsa thiepa châh nadeitata Ei(2) pina pipathina a châ.

 

 

SAWCHAPAWPA KHINARÂH LIATA MANIA APAKIASA HAW

 Hlanô chyhsa parohpa eima chanô tahcha, Zohna bihneina ry liata y pita, cha zohna bihneina tawhta keimô tata puathei mapi. Chavâta Zisu Krista vâta, eimapua theipa a châ. Biehraita, zohna biehneina tawhta maniapapuata, a sawchapawpa khina râh liata maniah a pakiasa haw a tah. (Kaolao 2: 13). Chavâta, Unawh, nama chhao Zohna bihnei nary liata y khao vachi. Krista khinarâh liata a ngiahawpa nachâ haw, pakiasapa nachâ haw. Krista Zisu vâta, vârâh khina râh ano yna liata, y hra pita, ano nâta a chapa thyu ha hrapa nachâ haw. (Eps 2: 6). Chavâta, Unawh, Buakha chadeita a châpa tlâhphe(တဲ) a châpa he khizaw eima y na O eimapohpa cha a rao hrasala, vârâh liata O kuta saleipa Khazohpata maniah ataopa/maniah a sapa chhâzaw O eima hnei haw. (2Kaw 5: 1). Unawh, Varah liata O eima hnei hawpa vâta, he khizaw hmohe tlaichhai khao kha eisu. He khizaw liata cha, Varâh lyuchapa eima châpa ö bao kaw.

 


CHHAZAW HRONA EIMAHNEI

 Anô lianachata, nâ môchhao biehmeiseihpa nama pachhana thathihpha cha nathlie eichita, nama ngiapâ hâ tawhta a noh liana chata, Thlahpa pathaihpa bietaih pa châhta ngiapata nama y pakha. (Eps 1:13). Apathaipa Thlahpa pathaipata တံဆိတ်ခတ် hawpa eimachâhpa vâta Zisu cha eima hnei haw. Zisu cha eima hneihawpa vâta chhâzaw hrona chhao eima hnei haw. Chahawhta chhâzaw hrona eima hnei hawpa, thatih/kyhcha, Unawh nama taeta nâ pahnô/nâ pa sia hawpa â bao.(1 Zhn5:11-13).

KHAZOHPA SAW EIMACHA HAW

Ei(1) eima vawpi nacha, Sâtâ sawta a vawpipa eima châ. (Zhn 8: 44). Chahrasala, Zisu cha eima Beipa nata pachhatuhpata eima py haw nata, Khazohpasaw eimachâ (Zhn 1: 12). Chavâta, Khazohpa thlahpa nata Keimo thlahpacha a tyta Khazohpa sawzy eimachâ tahpa chaThlahpachata,maniah apahno sa tyh. (Rom 8: 16) saw eima cha khiahtala ryu to tuhpa zy châ pita. (Rom 8: 17).

 


KHAZOHPA KU CHHOHLIATA EIMA Y

 Unawh, nahro nacha, Khazohpa kuchhoh liata a y. Biehraita, Thi haw eichita nama hronacha Khazohpa liana chata, Krista hnôhta nyupata y tlôh ta .(Kaolao 3:3). Chavâta, Unawh, eima hro nacha Sâtâ ta paraopakithei khao vei. Chahlei khohta, ei Mietakuhpa zyta, ei ao a mathei tyh, keichhao ta â mô eipahno, â mô chata eina zity ei. Amahnohta chhâzaw hrona eipie. Chhâzaw ta leidia leipa aw eita, ahy hmata eikutawhtapa nachhu hra aw veih ei. Mietakupazy nâ pietuhpa eipawcha, chyhsa zydua hlâta rohna chaipa châta, Ahyhmata Paw kutawh tapa chhuthei aw veih ei. (Zhn 10:27-29). Atahmacha, Krista Mietakuhpa eimachâ hawpa vâta chhâzaw hrona eimahnei haw. Raokie natawhta chhâzaw eimapua haw. Raokiena tahpacha Meitipô tla nakha a reih khohpa a châ. Unawh, Khazohpa nata Krista chhoh liata eima y hawpa vâta, Satâ ta chaparao pakieta châ chhithei khao aw vei. Ano deikua moleinata achapa typama theichyh vâta a vaih awpa â bao kaw. 

 


THAI NACHÂ HAW

 Ryhpa zitheina vâta hmôthaileipa Thaichâhna nahnei/nahmo haw. Siana thaichâhna Khazohpa deita a pie theipa a châ. Thai a pachâsa theituhpacha Khazohpa châtlôh ta. (Rom 8: 33). Zisu Krista thisaih hmâpata Khazohpata thai maniah a pachâsa haw. Athisaih ta thaipachâ sapata eima y taw naheta, a nô vâta Khazohpa hie hahna tawhtapacha, pachhapata eima y tlai aw .(Rom 5: 9 ). Cha thaichâna cha chyhsapa hmôna zie hawhta châ vei, Khazohpa hmôna a châ. Biehraita, Anô liana chata Khazohpa siana eimachâ thei nawpata , moleina rai apahno leipacha Khazohpata keimô vâta moleipahaw ta a taota. (2Kaw 5: 21). Chavâta, Unawh, nama nata keima cha Khazohpa hmôna liata thai achâpa eimachâ haw. Chavâta, thai a châ hawpa hro zie hawhta hrôh basu vy.

KHAZOHPA CHHOHKHA VIASA NACHA

 Hlanô tahcha moleina vâta Khazohpa nata achhaipa eimachâ. Chadei châleipata Khazohpa khakhaipa eima châ. Zohna tawta puapata, a khaihpa nô-âh ngaitapa liata a ngia awpata, cha awtuhpa eiphanacha, nama pamosa theinaw pata, namôla chi a tlyhpa , AbeiTheithaipa sahlao, phoh pathaipa, Khazohpa chyhsa zy tlai châtlôh eichi ta. Hlanô khata chyhsa rai châleipa eichita, a tahma deikuacha Khazohpa chyhsa châhaw eichita, Hlanô nakhata zawngiana hmoleipa eichita, a tahma deikuacha zawngiana nama hmo haw. (1pity 2: 9-10)

 Unawh, a tahmacha Theithaibeipa, phohpathaipa na châhawpa vâta Theithaibeipa zyta Beichâhna palyupalina a matôpa hawhta, namacha Khazohpa kyhpacha, ngiachhina byhna a tô tuhpa nachâ hrapadei châ leipata Khazohpa liata thlah nachhâ thei haw hra. Khazohpa viasa nachâ hawpa vâta, Khazohpa nata a viasana nahnei thei haw bah.

 


QUESTIONS,

(1) Ei (1)pinacha………tawta pina acha?

(2) Ei (2) pinacha Krista nata ,,,,,pipa khaena acha?

(3) Unawh…….chhotawtamania papuata, akyhpacha ngaitapa……mania apakiasahaw.

(4) Unaw khizawlia ……..palai eimacha.

(5) Unaw…………ta တံဆိတ်ခတ်pa nachâ liama?

(6) Zisu nangiapâhawpa vâta, Khazohpa …….nachahaw.

(7) Krista….liata eima y hawpa vata Satâ ta…..theikhao vei.

(8) Khazohpa hmona liata……..chahaw.

(9) Namacha Khazohpatawhta…….nata…..totuhpa na cha.

(10) Namacha…….pa viasa nachâ haw.

 


BO (19)

PACHHA CHÂH APAHNO PASIANA

 Pachha nacha â thaona tawhta a chhâna taita Khazohpa taopa a châ. Paw Khazohpata a saw chapawpa hmahpata, alei chyhsa zydua pachha awpata, khizaw a tao hlâ taw raita a pachhuah panôh hawchipa a châ.(1Pity 1: 20). Sawchapawpa Zisu cha chyhsa lâta avawtaota, thina thyuhei nata a pakihaw. Thlahpa pathai pata, Biehrai hmapata, cha thatihpha cha maniah a pahnosa. Keimo tacha ngiapâ nata eima py. Eima lekhâh(လက်ခံ)awpa a châ. Keimo taona sâkha hmata y tiahra vei.

 


ABIE HMAPATA

 Khazohpata maniah a pachhahaw naky, moleina maniah angiahthai hawnaky, chhâzawhrona maniah a pie hawnaky nata maniah â chhuahdy chhili hawna ky he kheita e eima pahno thai aw?. Biehrai parohpa daihti liata cha, chyhsa pakha nata pakha bie amapakypa hawhta, Khazohpa kha bie a chhoh thei/a paky theipa a châ. Saw chapawpa daihti liata cha hmia nata hmia a chhy pata bie rei hnai/ hiahri theipa a châ. Atahma Thlahpa pathaih pa daihti liata deikua cha, ABie hmahpata Khazohpa a taopa zykha pahnotheipa a châ. Chavâta Khazohpa bie he reih awpa â bao kaw pa a châ.

 


ABIETA KHEIHAWHTA MANIAH ACHHOH

 Châ eima paphaotita, pakha nata pakha châ chhoh liata eima rohpa hawhta Zôpita eima pytyhpa a châ. Cha hawhta Khazohpa bie maniah a taih hawpa nata a taopa zyhe Biehraih chhoh liata arohpa hawhta a ngiapâ ta a py awpa a châ. Chyhsa thokhazyta, biehrai chhoh liata a rohpa hawhta, ngiapâna a ma vawhnei khaovei nata, â nanô viapata ngiapâ awpata eima charoh ty. Khazohpa ao theina, hneina awpa liata châse, hmo “Nô-âh” pa pahmôsana a y na liata châse, Ngiapâ awpata a mavaw chhuah nata Satâ dohna chhoh lâta a ma ngia haw ty pa a châ. Khazohpa a mangiapâ theinaw pata, Zunawtacha hmo nô-âh pata tlua eita, Krika motahcha sôhna ta tlua eita, keimo dei kuacha Kraws liata khaipâpa kykha eima chhoh ty.(1Kaw1: 22- 23).

 


MOLEINA RYUREINA Y KHAO AW VEI

 Moleina nata a zaopata ABeipata hetana heta a tah. Khizaw thailei pachâsa nawpata, Khazohpata a saw chapaw pa khizaw liata a tuapa châ vei. Khizaw a nô vâta pachhapata a ma y thei nawpata atuapa tlao a châ. Sawchapawpa a ngiapâ pacha moleina ryureina y khao awvei, atahpa vâta Sawchapawpa Zisucha eimangiapâpa a châ. Khazohpa cha ahaihipa châ vei. Chyhsapa biehmata eima zô thlah khiata cha, Khazohpa bie chhochhicha a ngiapâ viapa a châ.

 


SAWTA MANIA ÂPYH

 Chyhsapa picha keimo lâta avypakha buakha châh kha liata cha eima dyhtha thla ty. Chahrasala, Zisu deikuacha, Keima lâta avypa maihcha dytha aw vana a tah.(Zhn 6:37). Unawh, Zisu lâ navy khiacha chadyh tha aw vei. Achâ py aw, chacha ngiapâ ngâh awpa â bao. (Isaih 1: 18) Apakâhta reivei hrasala, ABie pathaipa bie hawhta a hlâdypa nachâpa kha vawpahno hâ ma y. 

 


CHHAZAW HRÔH NA MANIA API

 Chhâzaw hrona tahpacha, Khazohpa nata chhâzaw charei lâh khôhpakha a châ. Chyhsapa thlahpahe Meitipô liachhao chhâzaw ta ahro awpa a châ aw. Cha Meitipô liata chhâzaw hronacha, thina a cha vei khia Ei(2) thina tahpa a châ. (Biphua 20: 14).

 Zisuta a hyrai a ngiapâ pamaihta a nô vâta chhâzaw hrona a mahnei aw. ( Zhn 3: 15). Bâtituhpa Zawhana chhaota, Sawchapawpa a ngiapâ pacha, chhâzaw hrona a hnei. SAwchapawpa a ngiapâ leipacha, chhâzaw hrona hnei vei. Khazohpa hiehana a chô liata tlao a y. (Zhn 3: 36)

 Unawh , Sawchapaw nâ ngiapâ hawpa vâta chhâzaw hrona na hnei haw. Chhâzaw hronahe thi hnoh lâ châ dei châ vei. Atahma nasapa pohpa nahro nôh tlaita hmôpa a châ. Cha hrona nahnei nawpata keimôcha, eimapha pakihaw khiadei, moleina eimahnei leikhia dei tahpa châ vei. Sawchapawpa a ngiapâ pamaih hmôpa a châ aw. Chavâta Biehraita a reipahawhta ngiapâ ngâh awpahe chyhsa taobaopa a châ.

 


THLAHPA NATÔHAW

 Unawh, Zisu Krista ngiapâ nata navawpy hawnata, thlahpa natô haw. Biehraita, Anô liana chata nâmochhao biehmeiseihpa nama pachhana Thatihphacha, nathli eichita, nama ngiapâ hâtawhta Anô liana chata Thlahpa pathaipa bietaihpa châta ngiapata nama y pakha. (Eps 1: 13). Cha Thlahpa pathaipa taihpacha, chatlaina noh taih châta a nôta ngiapata nama y pakha. (Eps 4: 30). Chavâta namacha Thlahpa pathaipa nata Krista Thlahpacha nahneihaw. Thlahpa pathaipa nâta Krista Thlahpacha alaopa/akhôpa a châ.

 


QUESTIONS;

(1) Pachha nacha athaotua natawhta achhanataih ---………atao.

(2) pachhanacha…….pachhuahpanohta…….avawpakisa.

(3) Thlahpa daihti liata cha Khazohpakha …....eimachhy thei.

(4) Khazohpa biecha…..areipahawhta angiapapa achâ.

(5) Khazohpa angiapapacha ngiana hmopa abyuma?

(6) Zisu angiapâtuhpacha, molei ryurei na a y khaoma?

(7) Zisu angiapâpacha…………..ahmo haw.

(8) Thlahpa nahneiliama? Kheita e napahnothei.

(9) Chhazaw hronacha atahma hneithaipa achama?

(10) zisuta achapyhawtapacha kheita napahno?

 


BO (20)

KRIZYHPA PHO(2), AWNANOPA PHO(2)

Ngiapâ bae/pipathipa eimachâtua chhaichhoh nôta eima vawpachâ chhie typa, hmohsâkha a y pacha. Zisu eima ngiapâ hâ tawhtacha, eimapipathi hâ tawhtacha, moleina taokhaoleipa tahpata eima reity/pachâ ty. Chahlei khota moleina taothai/parao thaikhao awmapi,tahpata eima pachâ ty. Ngiapâ tuhpata a pipathi hawpata moleina a tao khiatacha chhâzaw hrona chhao â sôh/â rao haw tahpata eima pachâ ty. Ahmeiseih patacha, chhâzaw hronacha, moleina taona vâta chase, Khazohpa khohna dah hawhta hrohna vâta hmopa châvei. Khazohpa a kyhpachana, ngiachhina vâta eimatohpa châta, a sôh thai khao mapi. Chhâzaw hrona eimato hawpa a rao thai/leithai khaovei.

 Moleina tao/parao maihkawta chhâzaw hrona â rao thlah khiatacha, chacha chhâzaw hrona châ vei. Chhâzaw hrona cha Ei (1) eima tohhaw tawhtacha chhâzaw châta a châ. Chata châ leipasala, moleina taomaikaw ta chhâ zaw hrona lei haw. Moleina eima taohawpakha eima ngiapachhi nata hmopakhae/tô pakhae hei tahpa châ mawsala chacha chhâzaw hrona châ vei. Achâhta lei, a châh ta hmo pakhae pachi châ vei. Khazohpata ngiapâ tuhpa (Apipathipa) kha chhâzaw hrona Khazohpata a pipakha aphupa vâta/ahmotlâh achâpa vâta apiepa châvei. Angiachhina (Hmohsaipa) ta maniah a piepa a châ.(Eps 2: 8-9).

 Chahlei khota ngiapâtuhpa (Apipathipa) molei hmoparaopa a châthai chyhpakha Zawhanata hehawhta a rei. Moleina hneivana eimatah khia, keimo nata keimo eima doh vei. Eima chhoh liata bie hmeiseihpa y vei. Moleina hneivana eimatah khiacha, Khazohpacha dohvei pita , biehmeiseih pacha eima chhoh liata y vei a tah.(1Zhn1: 8-10). Ahmeiseih patacha, eima sapa pohpa a tlâh leitita khapahma taoho khao leipa pita (Rakhoh) chô liata eimazia thlah. Eima hro na a chhâhaw pa châ vei. Chahawhna chata ngiapâ tuhpa cha moleina a tao hawtita, Thlahpalâ raih hria thei khaolei pata châ ta, chhâzaw hrona ahnei hawpacha asoh/ pahlei hravei. Hy khizaw lia ta chyhsapa pihe photho(3) eima y tahpa Biehrai tawhta pahno theipa achâ.

 


SAPA CHYHSA(ဇာတိလူ)

 Sapa (Khizaw chyhsa) cha Krista a ngiapâ vei. Krista kha a pyta/a ngiapâ leipa vâta Krista nâta a zaohra vei. 

(Rom8:9).Krista kha a hnei leipa vâta chhâzaw hrohna chhao hnei hra vei.(1Zhn 5: 12). Krista a ngiapâ kholeipa vâta a tahma tlaita moleina ryureipata thailei pachâsapa a châ. (Zhn3:36). Sapa chyhsa zycha Krista kha a ma ngiapâ kholei pa vâta/a mahneileipa vâta amachhoh liata KEIMA tahna ka-ra –y-na ta bie a hnei thlâh haw. 

 Pawla ta, Sapa chyhsa zy lâta hehawta a rei. Sapa (khizaw chyhsa ) zycha Khazohpa thlahpa tawta a vypa kha a py khovaei a tah. Chazy cha a môchatacha hruna sai a châ pata a mapachâ ty. Chahmo zycha thlahpa deita pathlua pathlahta a pahno theipa a châ. Sapa chyhsa zyta pahnothei va ei (2Kaw 2:14). Sapa chyhsa zycha Thlahpa lâta hmo zy kha a pa hno leipa vâta, khohra vei. Khizaw hmo deikha khota, a pathipaloh ku a chhathlah. Ahrona / a tao tiana/ a pachâ pachina zy kha eima moh tita, Thlahpata a papipalao sapa châ tlâ hra vei. Thlahlohna, a lyna hroh hnei vei. Ahrohna liata a lysao/ a ngia a chhisao,/ pathi raosao, china daihti chisao tahpata hna ngâh na hroh a noh liata y thei vei.Sapa chyhsa zyhe Khazohpa a chhyh leipa--

 

 Keimah

 nawdei châvei. Krizypa a tahpazy chhao  

 hlupi ama y. Pastor tawhta pathaopata 

Awnanopa chhithatuhpa Nopy chhithatuhPa KTP,KNP, Member nata chyhsa hlupi cha,a chô lâ moh tita

cha Krizypa châ tarawpata, Krista a mahnei leipa vâta sapa chyhsa a machâ. Hy sapa chyhsa nawzyhe Khazohpa khohpa ziethei va ei. Zie khona paloh zy hneihra vaei. Khazohpa khohpa ziepa hlâta, amô khohna kha pasahsa viapata Khazohpa moh a reipachhie pazy a ma châ.

 


THLAHPA CHYHSA 

 Thlahpa chyhsa nawzycha, Kristacha kei Beipa a châ tahpa â py hlei khota a hro na zydua bie a pahnisa. Keima tahna a palaina kha â reisi thei haw. Thlahpa chyhsa zycha Krista kha a machhoh liata a ma hnei hawpa vâta, Awnanopa hmeiseihpa a ma châ. Chhâzaw hro nachhao a hneihawhra. (1Zhn 5: 12). Moleina ryureina chhao a khokhâh haw hra. (Zhn 3: 18). Khazohpa hmia liata, mosiapa/mopathaipa achâ.(1Kaw 1: 2, 30) cha chysapacha, ahroh nakha anoh taeta bi ahnei leipata , Krista kha bie apahnie sapa vata, Khazohpa khohpa hawta ahrohpa achâ. Chavata Thlahpa theilapa achâpa kyhpachana, alyna, adyna, nôphana, ngiachhina, phana, reisina, asohsina zykha ama hrohna liata hmôtheipa achâ. (Kalatia 5: 22-23). Thlahpachyhsacha ahrohnachhao y zie hnei kawta 

Achhuahna chhao a hnei. Biereipazy, y zie nohchâzy, pachâna zyduakha Khazohpa khohna Zieta a châpa vâta, chyhsa zyta a mopatlâhpa Châta, chyhsa hro pazy a nolâta a sy ty ei.

 Ahrohna ta Khazohpa moh parohna sata, chyhsapa zyta, zae eita a bôchhah eita, kyhpachana zy a hmotypa a châ. Ngiapâ tuhpa zydua chahawpa hro nata eima hro awpa a châ. Chahawhta ahro pazy cha Khazohpa a chhy leipa chyhsazy taihta zae eita a nô vâta Khazohpa lâ taichhao a ma chhitheipa a châ. Chahawhpa hrohnacha Khazohpata a lyta, ngiapâ tuhpa zy eima tei awpa a châ.

 


NGIAPA TUHPA SAPA CHYHSA

 Ngiapâtuhpa Sapa chyhsacha, ZisuKrista a pathi paloh chhoh liata ahnei hawpa, Chhâzaw hrona a hnei hawpa châta, Khazohpata moleina ryureina tawhta thai a pachâ hawpa chyhsa a châ. Ngiapâ tuhpa pakhata a hnei awpa cha a hnei hawhra. Chahrasala, ZisuKrista kha a hro na liata bie a pahnie savei. KEIMA tahna Ka-ra –y-na ta a hro nakha bie a hnei. Chavâta, ngiapâtuhpa a châ thlahpa rawlawta, ngiapâ leipazy hawhta sapa hrohna ta a hrôh. 

Hy ngiapâtuhpa he, Zisu Kristacha ahnei 

h

 Keima

 apa vâta, chhâzawhronacha â soh leipata,Sapa khohna hawhta a hro thlahpa vâta, ahrona liata Khazohpa rôhnana â lâthei leipa 

Dei châ leipata, Khazohpa moh chhao a pachhi pahru ty. Sapa chyhsapa hawta a hrona liata Sapa theilapa a pathei ty. Cha Sapa chyhsapa hrona liata a vaw lâ typa zycha. Apatla nazy, Pathaileinazy, paranazy, nohthlahpa achhynazy, dyuthainazy, ahaonazy, ahryunazy, hiatliana zy, pathi ai nazy, akhonazy, apanano nazy, ngiapana apananonazy, sahmaparinazy, atlao kalinazy hawpa bia acha( Kalatia 5: 19-21)

 


KAWRINI AWNANOPA

 Kawrini khi Awnanopa nawhe sapa chyhsazy a machâ. Sapa hrona ta amahro chhipa vâta Pawla ta hehawhta avaw ra ei. Unawh saih u, Namo liata cha Thlahpa a hneipazy liata biereipa hawta rei theivana. He khizaw chyhsa (Ngiapâleituhpa) zy nata, Ngiapâ panaopatae nawzy liata bie reipa hawhta dei eireithei a tah. Atahmachhao he khizaw chyhsa (Ngiapa leituhpazy) hawhta nama y thlah chyhpa he. Pakha nata pakha a reipachhi eichita, a hru a chhia eichita, chachata sapa chyhsa nama châhna kha asia kaw a tah ei (1Kaw 3: 1-3)

 Kawrini khi Awnanopahe sapa hrona ta a ma hropa chhaota a ma pachhanacha asoh va ei tahpa Pawlata hehawhta châ avawpaphao ei. Kawrini khiliata Khazohpa Awnanopa a y pa, Krista Zisu pananôpa, mopathaipa châ awpata, a awpazy hnohta nata, tahpata. (1Kaw 1:2). Chasai deih châ leipata a môcha Zisu a mô pathaipazy a lâtita a machâh na awpakha hehawhta a rei hei. Chiamie cha paroh tlôh awta, sôkhata movi hlaâta pananôpata, a thi pazy cha thutheileipata, pathyupata y aw eita, keimo chhao pana nôpata eima y hâ aw a tah. (1Kaw 15: 52-53).

 Chahawhta, Kawrini Awnanopa sapata ahropa zycha a mapachhanakha a soh va ei/arao leina kyh kha a reipa a châ. Ama hrona cha Khazohpa khoh nadah hawhta hro va ei. Chyhsa hropazy palôh pasa sapata a ma hropa vata Khazohpa rohnana cha â mô vâta a lâ thai khao vei. Amo liana chhao kha a lyna , hna ngâh na y thei vei. Paloh pasah achhi kawpa hrota a ma hro. Chahawpa hrota hrolei pata Thlahpa chhithana hrota hro awpahe Khazohpata maniah akhoh.

 


THLAHPATA BIE APAHNIE SAPATA HROH AWPA

 Sapa chyhsa hronacha, KEIMA tahna ta bie a hnie hawpa vâta Krista châta supatly thei khaova ei. Khazohpa hnoh chhao zi thei khao va ei. Zi thai khao hrava ei (Rom 8:7-8). Chavâta Krista hro, thlahpa chhithana hro, thlahpa biepita hro theinawpata, paraona Moleina kha Khazohpa lâta palâhah ta, Zisu Krista hrona ta bie a hnie pa hro pachâsapa â bao. Pathipaloh areisina chôta, eima hro nakha ABeipa lâta a hlâpa â bao. Chahawhta 
Zisu Krista kha eima hrona liata bie eima pahniesa awpa a châ. Zisu Krista bie apahniesa nahe Thlahpa chhithana tahpa châ ta, Khazohpa khonadâh hawhta hro pakhaena a châ. Chatita Thlahpa theilapata eimapathei thei awpa a châ.

 


QUESTIONS,

(1) Zisu angiapâ hawpata moleina atao thai khaoma?

(2) Ngiapâ tuhpazy moleina vâta chhâzaw hrohna ama sohma?

(3) Sapa Awnanopa nawhe thlahpa amahneima?

(4) Awnanopa liata Sapachyhsa ama y ma?

(5) Sapa theilapazy reitua?

(6) Khahawhpa naw khama thlahpa chyhsa acha ei?

(7) Thlahpa theilapa zy reitua?

(8) Sapa Awnanopa zy cha khapa biehneina ryh liata ama y?

(9) Sapa Awnanopa zyhe pachhana amasoh ma?

(10) Kheihaw ta e Thlahpa chyhsa eima châ theiaw?

 

BO (21)

DUAHMO (Standing) NATA TAONA(state)

 Ngiapâtuhpa pakhata eimaduahmo (châhna) nata keimota eima (Taona) he a phasi taeta, pachhai thaita pahnopa â bao. Duah hmo (châh na) tahpacha Khazohpata ama angiapâ tuhpa zychâta, Krista vâta maniah ataopa kha a châ. O nata pakhopâpa châsala, O eimavaw pathao na (foundation) nata â lao. Tao natahpacha, Nohtato ngiapâ tuhpata a taonakha a rei khopa achâ.

Duahmoh (châh na) Khazohpata maniah a taopa thokhazy eima reitua aw

 


MOLEINA HNEILEIPATA MANIA ATAO

 Ngiapâ tuhpa pakhata nohtato pathipalôhta chase, Sapa pohpata chase, phokha a châlei khia phokha chhâta moleina atao thlâh aw. Chahrasala, a nôcha Krista Zisu liata moleina hnei vei. Chavâta, moleina ryureinatawta apuahawpa a châ. (Zhn 1:18). Moleina ataopavâta Pawta Saw achhohreipa hawhta, chhoh reinacha a ty awpa achâ. (Heb 12:5-11) . Moleina ryurei nacha ngiapâ leituhpa (moleipa) zy châta châta, chhohreinacha Sawnaw (ngiapâtuhpa) zy chôta a châ. Chavâta ngiapâtuhpa zycha, khatino raita, Khazohpata Moleina ryureina tawhta apapuahawpazy a ma châ. Chahawta ngiapâtuhpa pakha moleina tawhta apua hawnacha, Krista Zisuta maniah ataopa hawpa duahmo(châh na) sakha a châ. Ngiapâ tuhpata a taona vâta, apachâna liata moleinacha ahnei thlahpa rawta, Krista Zisu liana cha, Moleina hnei vei. Ahrô pata eima reikhiatacha, duah hmoh(châh na) cha Khazohpa hmôna châta, chyhsapa hmôna châ vei. Hehe eima pahno thaivia nawpata, Pawla ta kawrini Awnanopa lâ ta châ a pa phao pa moh tua ei su. Kawrini Awnanopahe moleina tawhta pua va ei. Amocha Sapa chyhsa zy a ma châ. Pakha nata pakha a hmochhiena , a hru a chhiana, a chhaina a y chy.(1Kaw 3: 3). Chadei châleipata lapinô a chhunazy a mahry liata a y chy. Ahrôpa moleiphasana liata ngiaryhpata a ma y. Amahry liata a pheina tha ta pathâh ta, Zenitai zyhry liata a y beileipachhao a mahry liata y ta, APaw lapinô a hneipa zy taita a y. (1Kaw 5:1-2). Kawrini Awnanôpacha pathai thai vaei. Pawlata châ a paphaopacha, Kawrini khiliata Krista Zisu awnanôpa zy a y pa, Krista Zisu pananôpa , môpathaipa châ awpata, a aw pazycha,(1Kaw1: 2).Khapavâta chata châ a paphao. Athaotua tawhta a mamoleina kha a pahnolei pa vâtama a châ? Châ vei Amoliata, moleina cha Pawlata a phapata apahno khai. 

 Pawlata a reih khopacha, Kawrini khiliata ngiapâtuh pa zyhe, Krista Zisu liata moleina hnei vei ei. Mopathaipa amachâ hawpakha Khazohpata Zisu Krista vâta a piepa eikha a reih khopa a châ. Chacha Zisu Krista liata â mô a ma (duah hmo) châhna a châ.Amo taona cha phathaivei. A ie a chhiana, a hru a chhiana, achhaina zy he a mataopa a châ. He zy he moleina a châ, Phathai vei. Chahrasala â mo a maduah hmo cha Krista Zisu liata a châpa vâta moleina hneileipata a ma pathai. Achhâpacha Krista Zisu pathainakha, amopathaina a châ.(1Kaw 1: 30).

 Chavâta duahmo(châh na) cha Khazohpa hmôna châta chyhsapa hmona châvei. Khazohpata Kawrini Awnanô pakha, Krista Zisu liata a hmopa va eita a châ. Chavâta Kawrini Awnanô pacha Krista Zisu liata moleina hnei leipa eita a mapathaipa a châ. Chyhsapa picha moleina taona liana heta pakha nata pakha eimapachia hawtypa achâ. Chata achâkhia Khazohpata chysapa taona vâta ngiapâ tuhpacha Kristazisu liata eimahnei hawpa pathai nakha mania paraopavei. Taona/paraona moleina vâta Pawta a Saw a chhohreipa hawhta Khazohpata ngiapâ tuhpa molei paraonacha a chhohreipa hawhta Khazohpata ngiapâtuhpa molei paraonacha a chhoh reitypa a châ. Chhorei nakha â ngiah kholei khiatacha, Asapa pohpa thina taita a taotheipa a châ.

 


THAICHÂNA

 Thaichâna biehawrawpahe Ryureituhpa (တရားသူကြီး) nawzy hmapa ao reih a châ. Ngiapâtuhpa pakhacha Zisu liata a y pa vâta, Khazohpa hmôna liata Thai a châpa a châ. Chavâta Pawla ta, Zisu cha moleina diekha chhao hneivei

A tah.Chahrasala, a no liata Khazohpa siana eimachâ thei nawpata moleina rai a pahnoleipacha, Khazohpata keimo vâta moleipa hawhta taota.(2Kaw 5: 21).

 Moleina a hneileipa Zisu Krista cha keimo vâta Khazohpata moleipa hawhta a tao. Achhâ pacha, keimocha Krista vâta, (keimotaona vâta châ vei) Khazohpa hmia liata, (chyhsapa hmia liata châvei) thai a châpa eimachâ theinaw pata. Chata a cha khia, ngiapâtuhpazycha Khazohpa hmona liata, Krista Zisu vâta Thai a châpa eimachâ. Chacha ngiapâ tuhpazy (duah hmo) châh na a châ. Âmôtao raihriana liata apahnie tlâ vei. Chyhsa hmôna zie chhao châ hravei. Duahmo cha Khazohpa liata â pahnie. Chata a chapa vâta Ngiapâtuhpazydua duah hmo(châh na) a khokhaita, a nanô thai khaoleipa chhao a châ. Taohriana cha a mo tao naliata â pahniepa vâta mopakha nata pakha hâh a lao aw vei, ânanô chyu awpa a châ.

 Duahmo nata Taona he eimapachhai thai vei khiata cha, pahlao pahlie awpita a buabâ kaw aw. Ahy hmata moleina taoleipata y thei mapi. Chavâta ngiapâtuhpazy moleina a matao/a maparao pathli haw nôta, thaichâna/ pathaina zykha a ma sôhhaw /a leidia haw tahpata a mapa châ ty. Khazohpa hmia liata Zisu Krista vâta eima toh hawpa thaichâna/pathaina leikhao hra vei. Chahrasala, moleina vâta Khazohpa nata a kaona (fellowship) chie ta, a lyna chhao a leity. Nô/Paw rei a ngialeipasawcha saw châh na tawta thypathlae thaipa châ leipata, a machata a lyna y thei khaovei. Nô/paw hmia liata aly tlâhpa châ khao leipata, hmia chhiepata a y ty. Chahawhta, moleina a tao/ a parao tuhpa ngiapâtuhpacha, Khazohpa hmia liata, a hmia kaih khao hravei. David cha Basebah nata hmo a maparaotita, apalôh alythei khao leipata, hehawhta thlâh a chhâh. Thaphana nata alynacha napabie ma y,ru nathliepazyhe atha apha thei nawpata, eimoleina zytawhta nahmia nyula, eihmo paraonazy duahe pahlei khai ma y. Keimalia naheta pathipaloh pathaipa taola, nahmia kotawhta nathyleipala, napachhahna thaphana cha napi hei ma y (Hla 51: 8-12).

 Kawrini Awnanôpacha a ma hro na liata pathaina a y leipa rawlawta, Thlahpa hmopipakha a ma tô.Chasaidei châ leipata a pathaipazy cha Zisu a mopathaipa Alana daihti liata, a mahlao hra aw tahpata Pawla ta, hehawta a reih . Eimazydua amôcheihngeih leipa awpita, eimazyduata chiamie hnôhchaipa aparotita, sôkhata moviehlata, eimazyhduata(Kawrinikhingiapâtuhpazyhchhao) pananô pata eima y khai aw atah.(1Kaw 15:51-52). Reihkho nacha, Zisu avy tita Sapata ahrohpa Kawrini Awnanopazyh pananô pata ama y khai hra aw. Sapa hrohna ta ama hrohpa vâta, a ma pachhahna a sôh va ei. Chahawhta a ma sôh leipa vâta, Sapa hrohna ta hroh awpa achâ tahmapi. Sapa hrohnata a hrohpazy a masohpazy eima reihtua aw

 


SAWCHÂH NA LEITHEIVEI

 Ngiapâ tuhpa pakhacha Zisu a ngiapâta, â py bae nata Khazohpa saw achâ haw. (Zhn 1: 12). Sapa khona hawhta y ta moleina atao/aparao hawpachhao Khazohpa saw achâ. Saw nawzy he Nô/Paw reih a mangiana daihti deita, saw amachâpa châvei. Nô/paw Rei amangialeina daihti liachhao raita Saw a machâ pyly. Reih a mangiapâ vâta Saw a machâpa châvei. Pipathina vâta Saw a machâpa a châ. Saw a machâpacha, tiamana, hmophataona vâta châvei. Thlahpapathaita pipathina vâta a châ. Chacha( duahhmoh) a châ. Chyhsapa taohriana vâta châvei. Khazoh pa taopa a châvâta ananô thaikhao vei. Zisu biereipa, pakhôpana liata Sawchapaw leidiahpa kha apaw ta apiepa phaosa/takâ a khoh nadâh hawhta hmahta, aphaleipazy leidia kheikhaina taih ataohawpa chhaota, APaw O lâ avaw kuatita Paw/Saw pyly a machâ. Apaw O chhôh tawhta apuahawpa vâta APawnata akaonakha a rao pata APaw hneina zy hmahnai thei khao vei. chahrasala, APaw achâ parie thlah. APaw O la avaw kuatita, APaw ta aly kawpata EiSaw tahpata apy thlah. (Luka 15: 24). 

 Sawnaw zyhe Nô/Paw reih a ngiah awpa a machâ. Nô/Paw reih amangia khia amanô/paw zy amahmia akai aw. Chahawh nachata, Ngiapâtuhpa zyhe Khazohpa reih angia aw pa a châ. Chatita, Khazohpa rohnana â lâh aw. Paw Khazohpa Saw zypi hmopha leipa eimatao/parao tita, Khazohpa hmia apachhiepa/angiah apachhie sapa eima châty.

 


QUESTIONS,

(1) Duah hmo (châhna) cha…………ta taopa acha.

(2) Taohrianacha………..tataopa acha.

(3) Duah hmo (châhna)cha……….hmôna achâ.

(4) Ngiapâtuhpacha……..liata a y pa vata… ……… ….. hmo naliata thai achâpa acha.

(5) Zisu vata eimatohhawpa hmozy kha anano rawlaw leipa ta moleina eimatao khia khapa eimasoh aw.

(6) David amolei tita, khapa asoh?

(7) Khazohpa Saw eimachanacha………...acha.

(8) Moleina eimatao khia khapa eimasoh aw?

 Khapa e eima soh thei vei. 

(9) kawrini awnanopata kristapathainakha amo………… …ta acha.

(10) kawrini Awnanopata sapatamoleina amataopacha, Amo………… acha.

 

 

 

BO (22)

 LAISEIHNA / PITLÔH NA

 Sapa pohpa hrohna a hneipa zydua a malaiseih. Amalaiseih khaitawhta, Thei a mapathei. Chatawhdei chi apôh thai. Hawtipacha vawpita a laiseih veikhia, Nô/Paw a châpa zyta amapalôh rie athei tahpacha asia kaw. Chadei châlei pata, alaiseihpa zydua pitlôh na hneikhai thei vaei. APôhpa laikawrawlawta Hawtipa palôh aphaothlâh khiacha abôchhâ thaipa châlei pata Hawtipa khâsiata khâsia chyhpa achâ aw. Chyhsa a hyrai pina saita a daivei. Adaihti âki hawtawtacha, laiseih awpa nata pitlôh awpa â bao. 

 Chahawh nachata, Thlahpa râh lâtachhao, Ngiapâtuh pa zypi pipathina saita châtheivei. Laiseihta Nôpi/Pawpipa duahhmotai pitlôh awpa a châ. Anôh/ ako Uthie chhi rawlawta pawtlôhpa/Nôtlôhpa a cha leikhia buana hlupi avaw châ aw.

 

 

SAPA HROHNA

 Ngiapâtuhpa laiseihta Nôtlôhpa/Pawtlôhpa achâ leikhia cha, thlahpa chhithana hrohta hrôh thei vei. Sapa hrohna ta a hrohpa a châ. Kawrini Awnanôpa he laiseih leipata Nôtlôhpa/Pawtlôh pa hroh amahneileipa vâta, Pawla ta, Unawh saih u, Thlahpa chyhsazy hnota Biereipahawhta tlao reitheileipa nata, Krista liata Hawsaihpa zy hnota reipahawh natlaita, (1Kaw 3:1). Sapa chyhsa tahpacha, Khazohpa a pahno leipa, angiapâ leipakha areikhohpa achâ. Ngiapâtuhpacha, laiseih leipata Nôtlôh/Pawtlôhpa achaleikhia he khizaw mô hawhta châta pachhai thaipa châty vei. 

 


LAO CHÂPA

 Hawsaih pacha, laochâpa niethei vei.Hnôti dei adôh thei. Chahawh nachata, Thlahpa lâta Hawsaih zyhe laochâ pakha niethei hra va ei, Thlahpala hnôtidei a dôh theipa a châ. Pawla ta, sâh châleipata sâhpati ta eichapasapa ei kha, atahma chhao niethei tô va ei chi. (1Kaw 3: 2). Hebrai chabu arohtuhpa zychhaota, Melkhi Zedeka kyliata bie hlupi rei awpa hneipita, chhopasia chhao a ru, nama nah a pâpa vâta, Adaihti pachâta cha, pachutuhpa chaha awpa nama cha tarawpata, Khazohpa bie thabyhpa pachu byuhaw hei eichita, laochâpa châleipata, sâhpiti angiah pahawhta tlao namachapa he .(Heb 5: 11-12).

 Laochâpa nie theileipata a peimawpa a y ma? Tahpata bie hiah hrina tao theipa a châ. Hnôti dei adôh pacha atha a chy. Rai rupa hria theivei. Chahawna hrachata, laochâpa a nie thei hawpa deita athatlôta rai rupa ahria thei. Chahawh nachata Thlahpa lâta hnôti dei adôh chyhpa chata, Khazohpa hmatlâh châ theivei. Hawtipa hawhta chyhsa hrohpa a bôchhâ, apahniepa dei achâ aw. Hawtipa cha rai a hria theileipa dei châ leipata, Saw chhao sathei hravei. Chahawh na chata, Thlahpa lâta hawsaih zychhao thlahpa lâta Saw sathei hravei. Âmôkha mohoh chyhpa a baopa a châ.

 


MOLEINA LIATA ALYH- APA HASA

 Hawti zycha a pualeipa, hmozykha pasichhihpa achâpa pahno va ei. Amakhoh kawthlah. Amahmopa hmodah zydua kha a mapakâ chhoh lâ khopa dei a mapahno. Hnatlana zy pahno hra va ei. Amochata, ruhnana a vawpi awpazy pahno hraleipa eita, china chhao hnei hra va ei. Chavata, amokha mohoh khâsia paripa abao. Chahawhna chata, Thlahpa lâta a laiseih leipa Nôtlôh/Pawtlôh pa a cha lialeipazy cha moleina liata amapaha sakaw ty. Amochata runana achapama tahpa chhao pathlua pathlah thai khaolei pa eita, Sapata akhohpa hawta amavaw zie hawtypa vâta, Amokha mohoh/khâsia awpa abaoty pa a châ. Kawrini Awnanôpazy chhao Thlahpa lâta Nôtlôh/Pawtlôh pa a macha leipa vâta a hnachhaonazy, a reipachhinazy, a hru a chhianazy, pakha nata pakha a dyuna nata a chhai nazy a y typa a cha.(1Kaw 3:3) Chahawpa hrozicha, ngiapâ tuhpa zyta, hnei awpa chi châ vei. Chahawhpa hroziephaleipachata, Ngiapâtuhpa zy likaw liata, buabâna tlô kheita, tha a pachhâ typa ei a châ. Ngiapâtuhpa zy likaw liata buana a tlô kheipadei châ leipata ngiapâtuhpa zy châ ta paona a vaw châ ty. Thlahpa lâta a laiseih leipa hrozie zy hmôtita ngiapâ leituhpazy, châ ta Khazohpa rohnana a lâ leipadei châ leipata Khazohpa moh a mapachhi tyhpa a châ. Chavâta ngiapâtuhpa zydua laiseih ta Nôtlôh/Pawtlôhpa châ awpata â bao kawpa a châ.

 Ahrohpa Awnanôpa zy liata, Thlahpa lâ laiseihpa a châ leikhia runana aphophota a ma tyh awpa a siakaw. Kawrini Awnanôpa hawhta Thlahpa lâ hmosaihpa zy tô thla rawlaw eita, padyh/paryh theikhao leina taita, buana a tlô tyh pa a châ. Hawtipa hlupi y na liata buabâna hluty ta khapa rai chhao hria thaipa châ ty vei. Thlahpa lâ ta laiseih ta, Nôtlôh/Pawtlôhpa châ khiadeicha buana zykha pary theipa a châ tyh. Thlahpa lâ ta laiseih leipata, Nôtlôh/ Pawtlôhpa a châ leikhia, Hawsaihpahawh dei châ eita, châ hna(စာရွက်) mei kâpahawhta buakhata a lyna vaw hneityh eita, a raohlâ ta a leidia pakhae typa a châ. Kheihawpa Hawtiparai rairupa/ railaipa hriathei va ei. Thokha Awnanô pa liatacha, Thlahpa lâta Hawtipa saidei a machâpa vâta, Hawti a mohoh awpa tahpata Pastor dei a ma hlâ ty. Pastor chhaocha, Hawti laimapi a châhei baochala, kheitama Hawti laiseih nawpa, Nôtlôh/Pawtlôhpa a machâna awpata mohôh/khâsiapa chhao a pahno khao hei vâ. Hnôti ryhna (ပုလင်းကြီး)ta Thyuhei nohta Thlahpa lâta Hawtizykha Ti pahlaopa hnôti a padôh hla hei bao ei. Chavâta Hawtipa zycha laiseih thaileipaeita, buana a hlu tyhpa a châ. Chavâta nama chhaoThlahpa lâta laiseih ta Nôtlôh/Pawtlôh pa châ awpata eima peimaw kawpa a châ.

 


QUES TIONS,

(1) Hawtipacha avawpi hawkhaitawta khapa abaochy?

(2) Hawti alaisei veikhia ahy e apalo apasa?

(3) Pipathi khai tawhta khapa abao chy?

(4) Thlahpa la hrohta hroh theiawpata khapa abao?

(5) Sapa chyhsacha khahawhpazy ma amacha?

(6) Hawtipata khapa pati anie?

(7) Rairupa hriathei awpata khapa pati abao?

(8) Hawtipacha khapa hmodah liata apaha sa?

(9) Laiseih veitita buanazy kha reitua?

(10) Khapa vata Awnanopa liata buana ahluty?

(11) Khapa vata Ngiapâtuhpa zy rai hlupi amahria thei vei?

(12) Khapa vata Pastor dei amapahnie?

 


BO (23)

LAISEIH TA NÔTLÔH/PAWTLÔHPA CHÂNA AWPA KY

 Hawsaih a laiseih na awpata a rylâpazy he â bao. Hnatlahna, pati niena, a ku, a phei mohohna, â pahahna nata, châh nata daihti a peimaw kaw. Cha haw ta eima tao/ mohoh phakhiacha, a laiseih awpacha a châ.

 


PATI NIE AWPA

 Hawsaih a laiseih na awpata , a hmiatua chaita hnôti a pazy tuapa a châ.Nô hnôticha Hawsaihpa châta aphachai pa a châ. Chahawhna hrachata, Thlahpa lâ ta hnôti a dôhpa a bao hra. Biehraita, Chatanachata, moleina zydua, haidi haidua nazy, pipie nazydua, hnah chhaona zydua, reipachhiena zydua bahsai u la, Hawsaih apih theipazy hawhta, Thlahpa lâ sâhpiti khapahma pahlao leipacha vâteh u, chaliana chata laiseihaw eichita pachhana(tlôh nataita) nama hmoaw.(1Pity 2: 1-3).

 Hawsaih pacha Nô Hnôti a dohvei khia a laiseih theileipa hawhta, Thlahpa chyhsa chhao, Khazohpa biehmei seihpa (hnôti) a doh veikhia, laisei thaihra aw vei. Khazohpa biecha thlahpa lâ ta Patie a châpa vâta, reihhaw pazy, a chu awpa zy, a baokawpa a châ. Chyhsa hlupita, theina tawta, Khazohpa biehe a ma laty. Amapohpa cheihngeih ta reihta a chuna hneityh va ei. Chahawhpa ngiapâtuhpa cha laiseih thei vei. Khazohpa bie reih leipata laiseihna lâpi y tlâ vei. Chavâta laiseih khoh khiatacha, Khazohpa bie reih la a chu te.

 


THLAH CHHÂ AWPA

Keimo tiahmana, taohriana vâta, Khazohpa Saw châ theina lâpi y leipahawhta, keimo tiahmana, hmophatao nata, Krizypa hro, hro laiseih theipa châ hra vei. Krizyhpa hro cha, Khazohpa hmotao theina thatlona liadei taeta hro theipa a châ. Chavâta ABeipa Zisuta ,Keima leipata, khapa hmata taotheiva eichi maniah a tah.(Zhn 15:5). Chavâta laiseihta Nôtlôh/Pawtlôhpa (Pitlôhpa) châ thei nawpata Thlahchhahpa â bao. Thlahchhah nacha, keima eisôh haw/ khapahmata taotheikhaovana tahta ku pathlia ta,(keima eitaotheipa y vei) Khazohpa deita a pahniethei/ a taothei tahpata khazohpa(abôchhâ)na a châ. Khazohpa nata a zaona hneiparipa a châ.

 


KHAZOHPA NATA AVIASANA(AKAONA) HNEILYMAPA

 Hawtipa a laiseih na awpata, a viasazy nata palao/ palâhsapa â bao hra. Chahawhna chata, Ngiapâtuhpa zy mohropazy nata a kaona/ a viasana hneiawpa â bao hra. Ngiapâtuhpa zy nata a tyh/a kao tita pakha nata pakha Khazohpa bie patlâpasao nazyta a kao, eimapokha eimatyhpa(testimony )zy reipahmao, thlahchhanazy hneipabao, tahpata Thlahpalâ laiseihna a papua hrapa a châ. Chavâta pakha nata pakha a pahmao/a kao tyh eisila, Achhyna O lâzy apakhy hnai,pakha nata pakha tha apatlo lyma su vy. Thokha taozihawhta eima pakhypa zy bahsai leipata, tlao a pasao rairi eisu u, nôhcha ahnia viarili pata, nama pahno nata thata apa syupa chai eisu u. (Heb 10: 25)

 


APAHANA DAIHTI HNEIPA ÂBAO

 Hawtipazy a malaiseih nawpachâta, a mâ môna daihti, a pahana daihti hneipa â bao. Hawtipacha a ko panaoviapa zyta a mamôna daihti ahlu via tyhpa a châ. Chahawhta Thlahpalâ chhaota apahah na daihti hneipa a baohra. Kheihawhta e eima pahah tyh aw? A pahah tahpacha, raihrialeipata chyhsa hrôpa a pahnieta y na châ vei. Khazohpaliata apahnieta, apahah na a châ. ABeipa Zisu ta, namo hriapasapa nâta phaohripa zydua saih u, eihnota avy te u, cha pahasa vaeina atah .(Mathai 11:20).

 Chyhsa zydua, phaohrina eima hnei chyu. Cha phaohri nacha ABeipa Zisuta maniah a phaopa khokaw. Chavâta, Zisu lâta eima phaohrina zydua piekhai/ pahnie khaipa a châ. Phao hrina eima hnei khiata cha, thlahpa lâ ta laiseih thei mapi. Khizaw liata eima y chyhpa vâta, sipasa/rietheina eima hnei chyu pa a châ. Chavâta ABeipa Zisu ta, khizaw ta riethei sipasana a chapie aw ei, chahrasala, chikha u, keita khizaw eitiah haw a tah. (Zhn 16: 33).

 Zisu liata daihti hlupi eima hmâ paheta, Thlahpa râh lâta laiseihna ahlu via aw. Zisuta, namohry ta a hy e pachâchhiepa ta ahrohna dykhachhao apasisa theipa nama y ma?(Mathai 6: 27). China, thlahzohna ta thlahpalâ tlâh leina maniah a piety. Chavâta, ABeipacha napaloh tlôkhuta, abôchhâ/apahniela, nama sohna liata apahnie kha, nasiena lapi zyhdua liata anoh pahnothlah hala, anota achabao aw. Nama pachâpata apasoh sa khala, ABeipacha chila, moleina aheihsai te. Nasapa châta tlâhna châ awta, narupa châta, thôhna a châ aw.(Bisoh 3: 5-8)

 


HNA TLANA Â BAO

 Hawtipa a laiseih nawpachâta a hnatla pa â bao. Khatluta hmata niethei chhi hrasala, a hnatlah a pha leikhia, laiseih thai aw vei. Chahawhrata, Thlahpa chyhsa chhao, a hna tlâhpa â bao. Thlahpa lâ ta a hnatlah na a pakhâtuhpa cha, moleina a châ. Ngiapâ tuhpa pakha moleina a tao tita, Thlahpa lâ laiseihna a pakhâ. Hlazy a reituhpata eimoleina palahah leipata ei y nonakhata eirupazy châkhai hata, noh tlana taita eirohty, achhôh azâh ta nakuta navaih chita, nahrichita eitha achhahaw. Nôpi nohsapa vâta eitha achhâ haw.(Hla 32: 4-5)

Ahna a tlâh leipa chyhsapacha a phapata mohoh awpa a châ. Thohna padohpa â bao. Khâsia /mohoh thaipa â bao. Chakhia deicha ahnatlah awta a laiseih thai aw. Chahaw nachata , Thlahpalâ hnatlah na awpachâta, moleina zykha, Khazohpa liata phuakhaita, ngiathaina a hawpa â bao. Hlazy chabuta, eimoleina zycha nama liata eiphua khai haw. Eihmoparao nazy cha nyu vâna. ABeipa lâna cha eihmoparaona eipalâhah khaiaw tah nata, eimoleina thaileinacha navawngia thai haw atah.(Hlazy 32: 5). Chyhsapacha moleina ahnei vei khia pasana hneivei. Pasana a hnei vei khia ahnatlâh awta alaiseihpa chyhsa a châ aw.

 


DAIHTI PATU THAIPA Â BAO

 Hawti alaiseih nachata châh nata daihti patuhthaipa â bao. Khatluta paly/mohoh hrasala, a chhô/a zâhta laiseih thai pa châ vei. Chahawna hrata, Thlahpa lâchhao a châh/daihti patuh thaipa â bao. Hebrai chabu liata a daihti pachatacha, pachutuhpa châha awpa namacha tarawpata, Khazohpa bie thabyhpa pachubyu haw hei eichita, laochâpa chaleipata, sâhpiti angiah pahawhta tlao nama châhih. (Heb 5: 12). Adaihti avaw raolai natacha, laiseihta pitlôhpa a châpa SAYA taita achâpa eima châna ky maniah a chhoh. Chavâta ngiapâtuhpa zycha, laiseihta pitlôhna hro hneina aw pata, a châh nata daihti patuthaipa â baopa a châ.

 


PITLÔHNA

 Pitlôhnacha laiseihna tawhta a kawpuapa a thei a châ vei khia, laiseihna nata a pazaopa a châ. Chyhsapahe a châh na a tlôh nata, Saw hneita chi a poty. Paloh rupa laiseih nata pahnona a pahlusa. Châh na tlôhpa hnei nacha, hneichipa pahnonakha hmâpapuana a tao papua. Siku hawti a chanôta, pitlôhpa châ liavei hrasala, a kawlaiseih lyma . Chyhsa ngâchhipa Sayama a kaw châ nata, laiseih khaoleipata, châ na tlôhpa ahnei haw. Alaisei ngâh na daihticha y zie phapa zy thaikhai thei lia vei. Chahrasala, Sayama avaw châ natacha, châna tlôhpa, pathluapathla thai nakha amata ta avaw hneilaipa a châ. Cha Sayama cha Siku hawti pachâsapa châ sala, laiseih heita, Hawtipa palohru pa a ngiapakhaekhao aw vei?

Zisu azie tuhpa zykha Zisu nâta ama y hnaina daihti kha hawti pa ama lao kaw. Zawhana nata Zami Unaw pazyta khizaw lia dyuchhai hmo awpata Zisu â ma hiah. Ahropa pachutuhpa zyta Hawti palôhphaopata, cha pa(2) penaw chôliata amahi ahah. (Mat 20: 20-24) Ahyma a lai chai aw tahpazy ama pahno khoh.(Mathai 18: 1). Chahawhta amachapacha hawtipa hawta a ma chu ngâhna daihti a châ pavâta a châ. Zisu nata a mavaw chhaih tawhtacha, U thiepa châh na tlôhpa (Pitlôh)pa a machâ haw bahpa vâta, hawtipa y zie hnei khao leipa eita U thie pa hawta bie amarei haw bah. Amo ryureitupenawzy kha chikhao leipa eita, riahpha ngaita pata amatyh ngâh lyma haw bah.

 Chavâta, Thlahpalâ zychhao chyhsa hrôpa liata nâchu khiacha, laiseih awchita, Pawtlôhpa (pitlôh)pa châthei vachi. Laiseih nakho khia tacha, achupa châla, Pitlôhpa nachâkho khiatacha, pachutuhpa châ awpa nâ chhuah aw pa â bao.. Buakhata laiseihta pitlôhpa nachâ khoh khiatacha, mohrôpa liata, achula, mohropazy kha pachupa awpa a châ. Laiseihta pitlôhpazyta, rai amahria thei. Buabâna zy achy ba aw. Mohropazy châ ta thazâh a châ hra aw. Khazohpa rohnana a lâ awta, mohropazy sy pahmao theita a chhitha theipa nachâ aw.

 


QUESTIONS,

(1) Thlahpa lâta hnôticha…………..achâ.

(2) Biehrai reileipata laisei theipa achama?

(3) Aviasa, akaonacha khapa vata apeimaw?

(4) “Apahah” nacha…………………..tahpa achâ.

(5) Thlahpa atlâh khaoleinachhâpacha……………achâ.

(6) Moleinata, thlahpa laiseina awpa………..sâ . 

(8) Achunacha…….nachata pachutuhpa châhna cha … …………….acha.

(9) Laiseih ta pitlôh na apha hnaina reihtua?

(10) Thlapala laiseihta Pitlohpa châna awpata…….Abao.

 


BO (24)

NGIAPÂTUHPAZYH KHAKHAIPA(CHARIAH)

 Khazohpa ngiachhina vâta pachhah nacha, eima tô haw. Krizyhpa hro chhao eima hro ngâh hawba. Chahrasala, eimapachâna tluta laiseih leipata dyutuhpa hlupi a ma y pa vâta, ngiapâtuhpa hro na liata, a lyawpa a châ nazaeta a lythei mapi. Hmotaopa eimachhuah nazata tao thei hra mapi. Chadei châ leipata, Khazohpa bie liata eimapaloh rupa tlôkhu leipata, hro riethei, chawkarâhpata eima y haw ty.

 Cha daihti liata, ngiapâtuhpa hrôpazy nata a kaoaw pazykhokhao hra mapi. Bihraizy reilei, Thlahchhânazy hneilei, a chhyna O lâ zy ngaikho khao hra mapi. Achhyna O zy ngai hrasila, tha nazâh zy y khao hravei. Chata a châpa zyduacha, ngiapâtuhpa zy chôliata a tlôtypa a châ. Achhâ pacha, ngiapâ tuhpa zyhe chariah pata a reipasaona nata a dyuna sai a châ.

 


CHARIAH PHOTHOH

 Ngiapâtuhpazypi chariah phothoh eima hnei. Chazycha SATÂ, KHIZAW , SAPA zyachâ. Chazy cha kheita eima dyu/eima pahnie theiaw tahpa motua suvy.

 


SATÂ

 Ahmiatuachaita ngiapâtuhpa zy eimachariah laichaipa SATÂ thatih eima chu tua aw. SATÂcha Khazohpa apahnie theileipa vâta, KHazohpata ky a pachâ chaipa chyhsapakha parao awpata akhoh. Ahmiatuachaita chyhsapa aparaona he Adah nata Ivy zy lianakhata, eimahmo thei. SATÂ ta Adah nata Ivy a thisao theileipa rawlawta, Khazohpa tawhta lâpi pavia sa awpata a taopa kha eima hmopa a châ.

 


SATÂ Â CHHUAHNA

 SATÂ ta a chhuah chaipa raihria tohpichai pacha, chyhsa zydua Khazohpa O kô paphasa leiawpa nata, chhâzaw meitipô chhoh liata a noh nata riethei sipasa tao hnai awpata a reipa saopa a châ. Chyhsapa zyduahe Khazoh pa nata pachhaih ta Khazohpa nata ahla mapi ta pa y sapa kha achhuahpa a châ. Chyhsapa zydua kha paraoawpa â chhuah,. Zisu ta, parutuh pacha paru awpa nata thi awpa nata parao awpata avypa achâ a tah. (Zhn 10: 10). He liata parutuhpakha SATÂ a châ. SATÂ cha chyhsapa zyta Khazoh pa nata a zaona hnei eita by hna a matô awpahe hmôkhoh vei. Chavâta, pachha châh a pahno mâh leipa zykha pachha châh amapahno thailei nawpata, pachha na thatihpha a mathei thai leinawpata a ma nah papâsata, a mamo a pazôhsa ei.

 Pawla ta, Krista Khazohpa lyupa aronah zie Thatihpha khaihpa chata a mô a khaihpa hlie thailei nawpa ta, chazy liana chata he khizaw Khazohpa heta, ngiapâ leipazy palohrupa moh a pachao sa hawta . (2Kaw 4: 4)

Krista Thatihphacha, chyhsazy pachha theiawpata thatlôna a hnei. (1Kaw 1: 18). Chyhsapa picha thatihpha eima theikhiacha pachha eimachâ thei. Chavâta SATÂ ta a tao theina chhohta chysa pakha thatihpha a mathei thailei nawpata, ama nah a papâ, ama moh a pachaosa typa a châ. Chatawhcha chyhsapa zykha a ma nah a papâ, ama moh pachaosapata ahmapa chhaichhi zycha he khizaw hneirohna patlaichhaisana, duahmopachhusana, panao papuana, hawpazyta aphopho ta doveinata, TAKÂ/phaosa tlaichhai pata TAKÂ hnohpazisan a, Khazoh hropa pachhy sana, a pakheipata Kripazyhsata palohtlâh papaosana,Zisu thatih nata, biehmeiseihpa hlâ ta, Râh nata chi phoh hmia pasasa khohviana, hrohzipa ua-va sana, tahpazyta Khazohpa nata pahlâsa pata a reipa sao, lâpi a paviasatypa a châ.

 Pachha châh apahno hawpazy a makutawta a mapua hawrawpata, palohchhâleipata, Khazohpa lâ liata paloh thathaona a mahneithaileinawpata chase, mohropazy Krista hnoh a ma zithai leinawpata thapazie sanakha atao theina chhoh pachhipata buabâna a piety. He kyh nata azaopata, Zawba hrohna liata SATÂ ta areipasao nakha eima hmothei. Khazohpa kha angiapâta siana atlua ngâh lapa Zawba kha parao awpata SATÂ ta Khazohpa a hiapa eimahmo. (Zawba 1:-).Pachutuhpa Pity hmâ pata, ABeipa Zisu kha thinatawhta khokhâ awpata pachâna a pie (Mathai 16: 23). ABeipa Zisu a noh cheingeita noh (40) kâh vileipata y ta, a sapa pohpa atha chhâkawba na daihti liata Ei(3) taita moleina taopata a reipasao. (Mathai 4:-) Zisu ta SATÂ pasiana reipasaonakha vawpahnie theileipa mawsala, Sâtâ kuchhoh lâ ta angiah awta, chyhsapa zykha pachha theikhao aw vei.

 


SATÂ NÂTA ACHYHSAPA ZYH

 Ngiapâtuhpazy cha KhazohpaSaw a macha pahawhta, ngiapâleituhpacha Satâ saw a machâ. ABeipa Zisu ta Zu nawkha, namôcha namapaw a hripa/a hripa saw zy namachâ a tah ei.(Zhn8: 44). Apostol Zawhana chhaota, keimôcha Khazohpasaw zy châ pita, khizaw pohpalohpahe moleipa (SATÂ) reisaita a y tahpa pahno tlôhpita. (1Zhn 5: 19). Chavâta, ngiapâtuhpa zycha, khizaw môzy nata eimakao tita a vaih kawpa â bao. Ngiapâleituhpazy nata (Khazopabie a khothaileipa ngiapâ leipazy) nata a pazao kha u, siana nata moleinata khapa akaona ama hnei, zohna nata khaih nata khapa a kaona a mahnei.(2Kaw 6:14).Chahawta râh riena/ riah a vaina maniah apiepacha, khapa sawta reileipata ngiapâleituhpa zy nata a kaopa chyhsapacha, buabâna hlupi a tyta, Thlahpa rah lâ ta tlapahnai kaw eita, Khazohpa lâkyh liata a matha a chhâh ngâsâ typa a châ.

 


SATÂ AWNANOPA

 SÂTÂ cha Khazohpa kha â dyulymapa hawta, Khazohpa hmotaopazydua tao a khoh. Khazohpa AWnano pa a y pahawta, Satâ Awnanopa chhao a y. Athao tua nôtacha Awnanopakha atao thei nachhohta a dyuta parao â chhuah. Chahrasala, Awnanopacha a rao hleileipata, kaw vialymata, Chatita Sâtâ cha a dyuna dâhkha a pananô. Kheita ma a dyunadâh a pananô tahkhiacha, Awnanopakha a dyu khaoleipata Awnanopa chhoh liata raih a hria. Ngiapâtuhpa biehmeiseihpa a mapavia nawpata a pachu ei. Chavâta Krizyhpa hlupicha a chôphoh lâ tacha, Krizyhpazy tahpata pachâpa châ rawlawta a chhoh lâ ta cha Satâ Awnanopa/ Krizyhpa a ma châ thlah.

 `Sâtâ Krizypazy a machâ. Achâkhia chahawpacha kheita eima pahnotheiaw tah khiacha, Pachhana thatihpha zyrei khova, a reituhpazykha hmia a hao ta, pachhana thatihpha a phualei nawpata, a mapakha khiacha, Sâtâ Awnanopa a machâ. Chahawhta a châpa Awnanopazy cha, Biehrai biehmeiseihpa he a duakheileipa eita/a tôh pipata pachâ leipa eita, chyhsa sôhna nata pachâhna kha a tohpita sôh eita a mapachu. Khazohpa khohnahawta taopa hlâ ta, viasâ richâh a bao a khâna, thai sôhna lâchhah nata Râh nata chiphokyh tahpazy kha a tôh pichaipata a ma pachu tyh pa a châ. 

 Thlahpa lâ chhah hlâta Sapa panua papuana a ma pasâhsa ngâsâ ty. Chahawhpa Awnanopacha a makhovia. Bie hmeiseihpa a phuatuhpa nawkha a ma hao/, nôh hâh a tao chhi hra eisala, Khazohpata a dua kheipa awnanôpa châvei ei.

 


SATÂ BIEHRAI SIKU

 Satâhe Awnano padei adyupa châ leipata Biehrai siku zy ahnei hra. Chahawhpa siku liata cha, Biehmeiseihpa pachuna hlâta, palohrupa kâhrie/kâhrasana pachuna siku a châ. Biehrai adôh vei tahpa pachuna a mahnei. Biehrai hlâ ta chyhsa pachâna, paphasaviapata a mapachu. Chahawhpa Biehrai Siku liata kiapa hlâ tacha, kia leipa a pha via saolao. Khapa vatama tahkhiacha ngiapâna kha pahlei eita, Khazohpa nata pahnia saviana châ pahlâta, pahlâsa viana pachuna a châ.

 

 

 

 


SATÂ CHHAICHHI( CHÂIH HRAI)

 Sâtâ châihrai chahrae chaipacha, doviena/haipa biereina nata reipasaona a châ. Cha Chaih hrai (chaihrai) chata chyhsa zydua nô achâpa Ivy kha a parao haw. Satâ ta Ivy kha chhi nata pha pahno na thothei pakha, a paniesa. Anie kho theinaw pata reipasao/ a dovei. Ivy cha khapa vata e doveina nata reipasonakha a ty tahkhiacha, Khazohpa rei a ngiah leipa vâta a châ.

 Satâ cha chyhsapazyduakha dovei ta a reipasao padei châ leipata, ABeipa Zisu chhao taihta a reipasaopa a châ. Satâ cha Zisu kha niepata châse, khizaw hneirohna nata a rohnana ta chase, hmotao theina/thatlôh na, ka-ra- y nata chase, a reipa saopa a châ. (Mathai 4: 1-11 ) ABeipa Zisu ta Satâ reipasao nakha Khazohpa bieta avaw pahniepa a châ. Chahawhna chata, ngiapâtuhpa zypi Khazohpa bie he a peimaw pata pachâta hmâ lymapa a châ.

 


SATÂ PAHNIETHEINA CHHAIH HRAI

 Satâ cha Thi nata Sa a hneipa châ vei. Chavâta thinata sa chaihraita adyu thaipa châ vei. Pawlata, a chhâchai nata cha, ABeipa liata nata a thatlôna lianachata, hmotao theina hneipata y te u. Ahripa reipasao nazy cha namadyu thei nawpata, Khazohpa a dyuna chhaichhi pakipata a to bi te u. eimapia pazyhe sapa nata thisaih châtlôh leikhâ eita abei nazy nata bie hneinazy nata he zôh na chô liata khizaw ryurei tuhpazy nata avasuzy liata thlahpa moleipa sahlao a y pazy tlao amachâ atah. (Eps 6: 10- 12).

 Chavâta Satâ cha sapa hraihnaota a dyuthaipa a châ leina pahnonacha, Satâ pahniepa a cha hawna liata a thao. Asia kawpata y na, palôh a raona, tiahmana, thazah pachhiena , takâ hmahna, thaina sohna zy hma papuana cha apha rawlaw naihta, chazy chata Satâ pahniena châ hleivei. Chavâta Khazohpata maniah apiepa chaihrai hma awpa apeimaw kaw.

 


KHAZOHPATA MANIA APIEPA CHAIH HRAI

 Khazohpata asaw nawzyh châta maniah apiepa chaih hrai zyhe a rylâ pazy a châ. Hma awpa a châ.

 


BIE HMEISEIHPA (CHAISAIH)

 Chaisaih cha Tahrao(ဘောင်းဘီ)ahru tita, chailiata pa ie sana châta hmapa a châ. Chatawhta chaizoh( ဒါး)chhao chaisaih liata pathlia theipa a châ. Pheihsaih pakhata apohpa a vaih na liata â baopa chhaichhi miakha a châ. Chahawhna chata, ngiapâtuhpata Biehmeiseihpa Khazohpa Bie theileipa nata pahno leipakhiata cha, Satâ ta apahniepa eima châ aw.

 

 

 

SIANA CHACHÔH HNA VYHPHAO

 Vyhphao he chariah pazyta chaihraita a vawchoh, a vawchai a matahtita pakhâh na a châ. Chachôh hna he chariahpazy ta a tôhpi chaipata a ma nao tyhpa a châ. Chachôh hna kha vyhphaota pakhâ leipakhiatacha, chariah pata thisaona a nao chaina a châ. Chahawhna chata ngiapâ tuhpa môpakha he Khazohpata maniah a piepa Thaichâ nahe Thlahpa pathaipa vâta eimatohpa châ ta thaichâ na (siana) a y veikhia satâ ku chhoh liata eima raona a naotae pa a châ.

 


THATIH PHA CHHOH NA PHEI KYH

Aryhna/Adyhna Thatihpha chhoh awpa a châ tita, pachhuah panôhpa a châ tita, pheikykha(အဝတ်ဖိနပ်) a ky awpa a châ. Pheiky a y veikhia khatino raita chariahpa a dyu theipa châ vei. Chacha thatihpha chhoh awpata a mâ chipata y na kha a rei khohpa a châ. Thatihpha cha khâpasu/ khâpa daihti liaraita chho aw pa a châ tahpa a palâsa. 

 

 

 

 

 

NGIAPÂNA VYHPHAO

 Vyhphao cha chariahpazy chhaichhi a châpa tâkô,chiezoh, a sei zy pakhâh na a châ. Chahawhta eima chariahpa a châpa Sâtâ tawhta maniah avaw kaepa/maniah vawreipasaopa, Satâ sawnawzy tawhta, chyhsa kyhreina, thailei pachâh na, a palaina, reipachhiena zykha eimatyh tita, Khazohpa tawhta eimatôh hawpa Ngiapâna ta eima pahnie theipa a châ.

 


PACHHAHNA THUA LA KHU(သံခမောက်)

  Thua lakhucha eimaluh a bôh nachâ ta a peimaw kawpa a châ. Chahaw nachata Khazohpata maniah apiepa pachhana eima hnei vei khiata cha, khatino raita Satâ cha a dyuthei aw mapi. Pachha nacha ngiapâtuhpa notô eima hro naliata Khazohpa tawhta Pachha haipa/ Pachhalai awpa,khazohpatawta baona kha arei kho hra.

 


THLAHPA ZAOZI KHAZOHPA BIE

 Achôliata reih hawchipa chaihrai zykhi chariah pata chariah â dyutita, apakhâh (ကာကွယ်)na chhaih chhizy a châ. Cha chhaihchhi zycha apeimaw kawpachâta, chariah pakha cha chaihraih zy hmâpata adyu thaipa a châ leipa vâta, chariah pata chithai vei. Chata a châpa vâta chariah pakha adyu na awpa châ ta, thlahpa Zaozi tahpa Khazohpa Bie (Biehrai) kha hmâh awpa a châ. Satâ nata asahlao zy cha chyhsapa pachâna nata sôhna,pakâ Bieta apasa kawpata raenazykha khapa sawta reihvei. Khazohpa Biedei he achipa achâ. Achhâpacha, Khazohpa Bie (Biehrai) cha, Zaozi kôh nata ha atiah rairie pahlâchhaota atiah viapa achâ. (Heb 4: 12). Chavâta Khazohpa Bie (Biehrai) he mopâlei pata(byhert) reihpapua theiawpa a bao kaw. Avaoh ha awpa a pha. Khazohpa Bie â chhuah na, areih khoh na chhao pahno pasia ha awpa a châ.

 


QUESTIONS;

(1) Ngiapatuhpa zyta chariah phokhazi eimahnei?

(2) SATÂ achhuah nahe khapa e acha?

(3) SATÂ ta pachhana apahno mâhleipazy……….papâta amamokhao……………….

(4) Chyhsapa he pachha eimacha tlaileinawpata Satâ ta ahmapa chhaichhi ( chaihraih)zy reih tua?

(5) Khapa vata SATÂta ngiapatuhpazy kha apabuapaba/ areipa sao?

(6) SATÂsahlao zykha khahawpazy amacha.?

(7) SATÂ biehrai Siku liata khapa e amachu?

(8) SATÂ Awnanopazy kha kheita e eimapahno thei aw?

(9) SATÂhe khapa vata e thinata sapa chaihraita pahnie theipa acha vei?

(11) Zisu ta………………hmapata SATÂ a pahnie.

(12) Khazohpa ta maniah apiepa chahraizyh reitua? 

 MORE AT BOOKSTORE

 YOU MAY ALSO LIKE

 





© 2023 GBCUSA.ORG